نقش خلاقیت، ذهن آگاهی و عملکرد تحصیلی بر بهزیستی روانی با میانجی مشکلات روان شناختی

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی

2 کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی دانشگاه یزد

3 استادیار دانشگاه یزد

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه علی ذهن آگاهی، خلاقیت و عملکرد تحصیلی بر بهزیستی روانی با میانجی مشکلات روان‌شناختی در دانشجویان اجرا گردید. روش به کار گرفته‌شده در این پژوهش همبستگی و از نوع تحلیل مسیر بود. شرکت‌کنندگان در این پژوهش کلیه دانشجویان کارشناسی دانشگاه یزد بودند که به‌صورت تصادفی طبقه‌ای 370 دانشجو انتخاب شدند. در این پژوهش از آزمون بهداشت روانی، پرسشنامه ذهن آگاهی و خلاقیت استفاده شد و به‌علاوه معدل کل تا ترم آخر دانشجویان به‌عنوان عملکرد تحصیلی در نظر گرفته شد. پس از توزیع پرسشنامه‌ها و گردآوری اطلاعات موردنیاز به کمک نرم‌افزار SPSS و AMOS به تحلیل اطلاعات اقدام شد. نتایج نشان داد که مدل طراحی شده از برازش خوبی برخوردار بود و رابطه ذهن آگاهی، خلاقیت با بهزیستی روان‌شناختی معنی‌دار بود ولی رابطه مستقیم عملکرد تحصیلی با مشکلات روان‌شناختی معنی‌دار نبود. همچنین رابطه غیرمستقیم خلاقیت و ذهن آگاهی به بهزیستی با میانجی مشکلات روان‌شناختی معنی‌دار بود؛ اما رابطه غیرمستقیم عملکرد به بهزیستی با میانجی مشکلات روان‌شناختی معنی‌دار نبود. نتایج با توجه به پژوهش‌ها و دیدگاه‌های نظری مورد بحث قرارگرفت.

کلیدواژه‌ها

مراجع

احمدوند، زهرا؛ حیدری نسب، لیلا و شعیری، محمدرضا (1392). وارسی روایی و اعتبار پرسشنامه پنج‌وجهی ذهن آگاهی در نمونه‌های غیربالینی ایرانی. مجله علوم رفتاری، دوره 7، شماره 3، ص 229-237.

امیدیان، مرتضی و علوی لنگرودی، کاظم (1387). بررسی مقدماتی اعتبار و پایایی ابزاری جدید برای اندازه‌گیری بهداشت روانی. دو فصلنامه روان‌شناسی بالینی و شخصیت (دانشور رفتار)، سال پانزدهم، دوره جدید، شماره 31، ص 48-39.

پیرخائفی، علیرضا (1391). ارتباط مؤلفه‌های فراشناختی خلاقیت با سلامت روان در دانشجویان. دو فصلنامه علمی - پژوهشی شناخت اجتماعی. سال اول، شماره 2، ص 112-101.

پورمحمدی، سمیه و باقری، فریبرز (1394). اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر پردازش شناختی خودکار. مطالعات روان‌شناختی، دوره 11، شماره 3، ص 141-160.

پیوسته‌گر، مهرانگیز؛ دستجردی، الهام و دهشیری، غلامرضا (1389). رابطه‌ی خلاقیت و بهزیستی ذهنی در دانشجویان. مجله‌ی علوم رفتاری، دوره 4، شماره 3، ص 213-207.

خسروانی، سولماز و گیلانی، بیژن (1386). خلاقیت و سلامت روانی. مجله‌ی روان‌شناسی و علوم تربیتی، شماره 37 (پیاپی 2)، ص 83.

عابدی، جمال (1372). خلاقیت و شیوه‌ای نو در اندازه‌گیری آن. پژوهش‌های روان‌شناختی، شماره 3، ص 46-54.

عنایتی‌نوین‌فر، علی؛ حسنی، حسین و معروفی، یحیی (1394)، بررسی رابطه بین سلامت روان با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان پسر دوره دوم متوسطه. پژوهش در آموزش، جلد 1، شماره 5، ص 1-12.

فرحبخش، سعید؛ غلامرضایی، سیمین و نیک‌پی، ایرج (1386). بررسی بهداشت روانی دانشجویان در رابطه با عوامل تحصیلی. فصلنامه اصول بهداشت روانی، شماره 33 و 34، ص 61-66.

کرمی، آزادالله و علی‌آبادی، خدیجه (1391). نقش خلاقیت در پیش‌بینی تفکر انتقادی و خلاقیت. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دوره 2، شماره 2، ص 49-69.

گلستانه، سیدموسی؛ سلیمانی، لیلا و دهقانی، یوسف (1396). رابطه سرمایه‌های تحولی و پیشرفت تحصیلی: با نقش میانجی سرمایه‌های روان‌شناختی، مجله دست آوردهای روان‌شناختی، دوره 4، سال 24، شماره 1، ص 127-150.

محمودی، طیبه؛ بساک‌نژاد، سودابه و مهرابی‌زاده هنرمند، مهناز (1395). اثربخشی آموزش مدیریت خشم با رویکرد روان‌شناسی مثبت‌نگر بر راهبردهای شناختی تنظیم هیجان و نشخوار خشم در دانشجویان دختر، مجله دست آوردهای روا‌ن‌شناختی، دوره4، سال 23، شماره 2، ص 137-156.

میکائیلی‌منیع، فرزانه (1389). بررسی وضعیت بهزیستی روان‌شناختی دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه ارومیه. افق دانش: فصلنامه‌ی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گناباد، دوره 6، شماره 45، ص 65.

نجاریان، بهمن و داودی، ایران (1380). ساخت و اعتبار یابی SCL-25 (فرم کوتاه (SCL-90-R. مجله روان‌شناسی، سال 5، شماره 2، ص 136-149.

نجات، سحرناز؛ منتظری، علی؛ هلاکویی نائینی، کورش؛ کاظم، محمد و مجدزاده، سیدرضا (1385). استانداردسازی پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (WHOQOL-Brief): ترجمه و روان‌سنجی گونه ایرانی. مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، دوره 4، شماره 4، ص12-1.

نریمانی، محمد؛ عباسی، مسلم؛ ابوالقاسمی، عباس و احدی، بتول (1392). مقایسه اثربخشی آموزش پذیرش/تعهد با آموزش تنظیم هیجان بر سازگاری دانش‌آموزان دارای اختلال

ریاضی. مجله ناتوانی‌های یادگیری، دوره 2، شماره 4، ص 154-176.

یوسفیان، فهیمه و اصغری‌پور، نگار (1392). مقایسه اثربخشی درمان شناختی گروهی مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان شناختی رفتاری بر عزت‌نفس دانش‌آموزان دختر. مجله اصول بهداشت روانی، سال 15 (3)، ص 205-215.

 

لاتین

Baer, R. A., Smith, G. T., Hopkins, J., Krietemeyer, J., & Toney, L. (2006). Using self-report Assessment methods: to explore facets of mindfulness. Assessment, 13 )1. 27-45.

Brown, K. W., & Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: Mindfulness and its role in psychological wellbeing. Journal of Personality andSocial Psychology, 84, 822- 848.

Davis, M. A. (2009). Understanding the relationship between mood and creativity: A meta-analysis. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 108, 25–38.

Eisenberg, D., Golberstein, E., & Hunt, J. B. (2009). Mental Health and Academic Success in college, The B.E. Journal of Economic Analysis & Policy, ISSN (Online), 1935-1682.

Huppert, F. A. (2009). Psychological well-being: Evidence regarding its causes and consequences. Applied Psychology: Health and Well‒Being, 1 (2), 137–164.

Langer, E. J. (2014).Mindfulness.Cambridge, MA: Da Capo Press.

Lebuda, I., Zabelina, D. L., & Karwowski, M. (2015). Mind full of ideas: A meta-analysis of the mindfulness creativity link. Personality and Individual Differences, 93, 22-26.

Marques, S. C., Pais-Ribeiro, J. L., & Lopez, S. J. (2011). The role of positive psychology constructs in predicting mental health and academic achievement in children and adolescents: A two-year longitudinal study. Journal of Happiness Studies, 12 (6), 1049–1062.

Neuser, N. J. (2010). Examining the factors of mindfulness: A confirmatory factor analysis of the Five Facet MindfulnessQuestionnaire (Doctoral dissertation, Pacific University). Retrieved from: http://commons. pacificu.edu/spp/128.

Preachers, K. J., & Hayes, A. F. (2008). Asymptotic and resampling strategies for assessing and comparing indirect effects in multiple mediator models. Behavior Research Methods, 40 (30), 879-891.

Rasulzadu, F., & Dachert, L. (2009). Organizational creativity and innovation in relation to psychological well-being and organizational factors. Creativity Research Journal, 21, 191-198.

Ryff, C. D., & Keyes C. L. (1995). The structure of psychological well being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69, 719–727.

Seligman, M. E. P., Rashid, T., & Parks, A. C. (2006). Positive psychotherapy. American Psychologist, 61 (8), 774-788.

Seligman, M. E. P. (2012). Flourish: A visionary new understanding of happiness and well-being. New York, NY: Simon and Schuster.

Walach, H., Buchheld, N., Buttenmuller, V., Kleinknecht, N., & Schmidt, S. (2006). Measuring mindfulness-the Freiburg Mindfulness Inventory (FMI). Personality and Individual Differences, 40, 1543-1555.

Walsh, J., Baliant, M. G., Smolira, S. J. D. R., Fredericksen, L. K., & Madsen, S. (2009). Predicting individual differences in mindfulness: The role of trait anxiety, attachment anxiety and attentional control. Personality and Individual Differences, 46, 94- 99.

مجله دست آوردهای روان شناختی

دوره 24، شماره 2 - شماره پیاپی 18
پاییز و زمستان 1396
صفحه 101-116

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار