نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز

2 استاد دانشگاه شهید چمران اهواز

3 مدرس دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

هدف از این پژوهش اثربخشی آموزش به شیوه شناختی-رفتاری بر بهبود عملکرد خانواده زوج‌های ناسازگار واحد مرکزی 148 بهزیستی تهران بود. طرح پژوهش‏، طرح آزمایشی گروه گواه با پیش آزمون و پس آزمون بود. جامعه‌ی مورد مطالعه در این تحقیق شامل همه‌ی زوجینی بود که در سال 1388 به مرکز مشاوره‌ی بهزیستی شماره 148 تهران مراجعه کردند و دارای مشکلات زوجی از قبیل، مشکل ارتباطی، روابط سرد و خشک و غیره بودند. 30 زوج بر اساس مصاحبه، با توجه به مدل مک مستر (1978) به طور تصادفی ساده انتخاب شدند. این 30 زوج به طورتصادفی به دو گروه آزمایش و گواه (در هر گروه 15 زوج) تقسیم شدند. ابزار پژوهش، آزمون عملکرد خانواده (FAD) بود. روش کار به این گونه بود که ابتدا از تمام زوجین پیش آزمون (آزمون عملکرد خانواده) به عمل آمد، و پس از این که زوجین گروه آزمایش در 8 جلسه آموزشی شرکت کردند از تمام زوجین پس آزمون به عمل آمد. نتیجه‌ها نشان داد مداخله آزمایشی (آموزش به شیوه شناختی‌ـ رفتاری)، بر بهبود روابط زناشویی و عملکرد خانواده‌ی زوجین تأثیر دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The efficacy of cognitive-behavioral counseling method on family performance of couples

نویسندگان [English]

  • M. Sodani 1
  • M. Mehrabizadeh Honarmand 2
  • S. Farahbakhsh 3

چکیده [English]

Main aim of this study was to survey the problems facing the couples. The high frequency of these problems causes disorders for the families. These problems are expected to harm the performance of the family. One of the best ways for handing this order in the martial relations is to train and educate all family members especially the maladapted and maladjusted couples. The goal behind this research was to study the effectiveness of the counseling of the cognitive-behavior method on the family performance of the maladjusted couples of the Central Unit No. 148 of Tehran Welfare Department. The sample consisted of 30couples who were selected by random sampling and interview. The research instrument was Family Assessment Device (FAD-I). The design of this study was pretest-posttest with control group. All participants answered the scale. After the couples of experimental group attended 8intervention sessions, all the couples took the post test. In order to analysis the data ANCOVA and MANCOVA were used. The results indicated that the intervention techniques are greatly effective on the improvement of martial relations and couples' performance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • family performance
  • cognitive behavioral counseling
آقائی، اصغر و آتش‌پور، سید حمید (1383). تأثیرآموزش گروهی به شیوه شناخت رفتاری بر روابط مراجعین به کلینیک مشاوره. نخستین کنگره آسیب شناسی خانواده در ایران، پژوهشکده، خانواده دانشگاه شهید بهشتی
اعتمادی، عذرا (1381). بررسی علل ناسازگاری زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر اصفهان. چکیده‌ی مقالات نخستین کنگره سراسری آسیب‌شناسی خانواده در ایران، پژوهشکده، خانواده دانشگاه شهید بهشتی.
برنشتاین، فیلیپپ (1986). زناشویی درمانی. ترجمه‌ی حمیدرضا سهرابی (1377). تهران: انتشارات ارسباران
بهرامی، فاطمه (1376). بررسی تأثیر وضعیت اقتصادی و اجتماعی بر نحوه‌ی مقابله با بحران. پایان‌نامه‌ کارشناسی ارشد مطالعات زنان، دانشگاه الزهرا.
تبریزی، مصطفی (1383). بررسی و مقایسه اثربخشی گروه درمانی تلفیقی زوج‌ها، ،شناخت درمانی کروهی بک و کتاب درمانی بر کاهش نارضایتی زناشویی. پایان نامه دکتری مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی
ثنایی، باقر (1382). روان درمانی ومشاوره گروهی. تهران: انتشارات چهر.
شهرویی، شهریار (1386). تأثیر جلسات خانواده درمانی با تأکید بر رویکرد شناختی-رفتاری بر رضایت زناشویی خانواده‌های مراجعه کننده به مرکز مشاوره کمیته امداد امام خمینی(ره) شهرستان شادگان. پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره، واحد علوم تحقیقات اهواز
صائمی، حسین (1384). اثربخشی خانواده درمانی شناختی-رفتاری بر رضایت زناشویی زوجین مراجعه کننده به مرکز مشاوره آموزش و پرورش شهرستان شاهرود. پایان نامه دکتری مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی
عامری، فریده (1381). بررسی تأثیرات‌ مداخلات خانواده درمانی راهبردی در بروز اختلاف زناشویی. رساله‌ی دکتری مشاوره، دانشگاه تربیت مدرس.
عشقی، روناک (1385). بررسی اثربخشی مشاوره رفتاری-شناختی زوجین بر بهبود سرد مزاجی جنسی زنان آنها در شهر اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مشاوره خانواده، دانشگاه اصفهان
علی‌اکبری، مهناز (1386). شناسایی و مقایسه گروههای ترکیبی نه گانه سنخ‌های جنسیتی زنان شاغل شهر اهواز و همسران آنان از لحاظ سلامت روانی، رضایت زناشویی و هوش هیجانی. رساله دکتری روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
گلدنبرگ، ایرنه و گلدنبرگ، هربرت (2000). خانواده درمانی. ترجمه حمیدرضا حسین شاهی برواتی، سیامک نقشبندی و الهام ارجمند (1382). تهران: نشر روان.
نجاریان، فرزانه (1374). عوامل مؤثر بر کارایی خانواده (بررسی ویژگیهای روان سنجی مقیاس سنجش خانواده). پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن.
نوابی‌نژاد، شکوه (1379). مشاوره ازدواج و خانواده درمانی. تهران: انتشارات انجمن اولیاء و مربیان.
 
لاتین
Ahmady, A., Karimi, Gh., Noohi, A., Gholampour, H., & Rahimi, A. (2009). The efficacy of cognitive behavioral couple's therapy (CBCT) on marital adjustment of PTSD-diagnosed combat veterans. Europe’s Journal of Psychology, 2, 31-40.
Atkins, D. C., Doss, B. D., Thum, Y. M. Sevier, M., & Christensen, A. (2005). Improving relationships: Mechanisms of change in couple therapy, Journal of consulting and Clinical Psychology, 73, 624-633.
Behrens, B. C., Sanders, M. R., & Kim, W. (2006). Behavioral marital therapy: An evaluation of treatment affects across high and low risk setting. Behavior Therapy, 21 (4), 423-433.
Butler, A. C., Chapman, J. E., Forman, E. M., & Beck, A. T. (2006). The empirical status of Cognitive behavioral therapy: A review of meta-analyses. Clinical Psychology Review, 26, 17-31.
Cussidy, M., & Long, A. (1996).Problem solving style, stress and psychological illness: Journal of Clinical Psychology, 30, 43-47.
Dattilio, F. M., & Pad sky, C. A. (1990). Cognitive therapy with couples. Sarasota, FL: Professional Resource Exchange.
Dattilio, F. M. (1994). Families in crisis. In F. M. Dattilio & A. Freeman (Eds.), Cognitive behavioral approaches to crisis. New York: Guilford Press.
Hansson, K., & Lund bland, A. (2006). Couple therapy Efectiveness of treatment and long term follow up. Journal of family therapy, 28, 136-152.
Jahnson, M. D., Cohan, L. C., Davial, J., Lawrence, E., Rogge, R. D., Karney, B. R., Sullivan, K T., & Bradbury, T. N. (2005). Problem solving skills and affective expression as predictors of change in marital satisfaction. Journal of consulting and Clinical Psychology, 73 (1), 15-27.
Mehrabian, A. (2000). Beyond IQ: Broad based measurement of individual success potential or emotional intelligence. Genetic, Social & General Psychology Monographs, 126 (2),102-133.
Patterson, G. R. (1978). Families: Application of social learning to family life. Champaign, TL Research Press.