دست‌آوردهای روان‌شناختی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

راهنمایی مقالات به زبان انگلیسی

فرم های نشریه

راهنمای تهیه مقاله

راهنمای دریافت گزارش همانندجویی

راهنمای دریافت کد (ORCID)

بررسی رابطه بین مدل پنج عاملی شخصیت و خشنودی شغلی در کارکنان کارخانه تراکتور سازی تبریز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روان‌شناسی عمومی

2 استاد دانشگاه تبریز

چکیده

خشنودی شغلی به عنوان واکنش‌های شناختی، درونی و ارزیابی کننده‌ی افراد نسبت به شغل‌شان، تحت تأثیر عامل‌های مختلفی از قبیل میزان درآمد، شرایط فیزیکی محیط کار، نوع روابط حاکم بر محیط کار و ... می‌باشد. با این حال عامل بسیار مهمی که تحقیقات اندکی در کشور ما در مورد آن انجام گرفته، نقش عامل‌های شخصیتی در خشنودی شغلی است. لذا تحقیق حاضر به بررسی رابطه بین مدل پنج عاملی شخصیت و خشنودی شغلی می‌پردازد. بدین منظور تعداد 370 نفر از کارکنان کارخانه‌ی تراکتور سازی ایران از طریق نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌یی از 12 حوزه‌ی شغلی به عنوان نمونه‌ی تحقیق انتخاب شدند و پرسشنامه‌ی NEO-FFI برای ارزیابی شخصیت و پرسشنامه‌ی JDI جهت ارزیابی خشنودی شغلی اجرا شد. آزمون فرضیه‌ها نشان داد که ابعاد باوجدان بودن، برون‌گرایی و دلپذیر بودن همبستگی مثبتی با خشنودی شغلی دارند. اما بُعد روان رنجورخویی همبستگی منفی معنادار با خشنودی شغلی دارد. در تحقیق حاضر هیچ رابطه معناداری بین بُعد انعطاف‌پذیری و خشنودی شغلی به دست نیامد. نتیجه‌ی تحلیل رگرسیون خطی چندگانه جهت تعیین نقش‌‌‌‌‌ ‌عامل‌های شخصیتی پنجگانه در پیش‌بینی و تبیین خشنودی شغلی ‌نشان‌‌ داد ‌که بُعد باوجدان بودن (09/0R2adj=)، روان رنجورخویی (02/0R2adj=) و انعطاف‌پذیری (01/0R2adj=) به ترتیب مهم‌ترین پیش‌بینی کننده‌های خشنودی شغلی هستند. بنابراین 3/12 درصد واریانس خشنودی شغلی در تحقیق حاضر توسط عامل‌های شخصیتی تبیین می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Relationship between five factor model of personality and job satisfaction in employees of Tabriz Tractor Manufactory

نویسندگان [English]

  • H. Hgharabaghi 1
  • M. Garooci 2

چکیده [English]

Job satisfaction as cognitive, internal and evaluative reactions of persons in relation to their jobs is influenced by the amount of salary, physical conditions of work environment, type of relations governing the work environment and other factors. Nevertheless, the role of personality factors in job satisfaction is a chief factor in which little research has been done in our country. Therefore, this study is aimed at investigating the relationship between the five-factor model of personality and job satisfaction. To this end, 370 employees of Tabriz Tractor manufacturing were randomly selected from a pool of twelve job units as sample for this study, using stratified random selection, and NEO-FFI; and JDI questionnaires were administered for personality and job satisfaction evaluation respectively. The results of the study showed a positive relationship between Conscientiousness, Extraversion, Agreeableness and job satisfaction. There was a significant negative correlation between Neuroticism and job satisfaction, but there was no significant correlation between Openness and job satisfaction. The results of multiple linear regression analysis proved that Conscientiousness (R2adj=0.09), Neuroticism (R2adj=0.02) and Openness (R2adj= 0.01) were respectively the most important predictors of job satisfaction. In this research, 12.3% of variance of job satisfactionwas, therefore, explained by personality factors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • five factor model of personality
  • Job Satisfaction
  • Neuroticism Extraversion
  • conscientiousness
  • Agreeableness and Openness
مراجع
فارسی
شریفی، علی (1382). بررسی رابطه بین سلامت عمومی و خشنودی شغلی کارکنان نیروگاه آذربایجان شرقی. ‌پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
شفیع‌آبادی، عبدالله (1367). نظریه‌های راهنمایی و مشاوره شغلی، تهران: انتشارات رشد.
عبداله‌زاده، حسن (1382). بررسی رابطه بین صفات شخصیتی و خشنودی شغلی زوج‌های شهر دامغان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
عطار، حمید (1374). بررسی رابطه استرس با خشنودی شغلی و سلامت روانی کارکنان یک مجتمع صنعتی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم پزشکی ایران.
غنی، سعید (1373). بررسی رابطه‌ی سبک‌های رهبری مدیران با خشنودی شغلی و ارزشیابی عملکرد معلمان مدارس راهنمایی تحصیلی پسرانه اهواز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.
فروغی، سعید (1375). بررسی ارتباط بین تیپ‌های شخصیتی پرستاران با میزان خشنودی شغلی آنان در بیمارستان‌های شهر خرم‌آباد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
گروسی‌فرشی، میرتقی (1380). رویکردهای نوین در ارزیابی شخصیت. تبریز: نشر جامعه پژوه.
مارشال‌ریو، جان (1995). انگیزش و هیجان. ترجمه سیدمحمدی یحیی (1376). تهران: نشر ویرایش.
مک‌کری و کاستا (1988). شخصیت در بزرگسالی. ترجمه میرتقی گروسی‌فرشی و فرهاد محمدی (1381). تبریز: نشر جامعه پژوه.
مقیمی‌فام، پریسا (1379). بررسی رابطه بین خوداثربخشی با ویژگی‌های شخصیتی و اثربخشی تدریس دبیران مراغه. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
مهاجر، مهدی (1382). بررسی ارتباط بین ویژگی‌های شخصیتی، سابقه شغلی و میزان حقوق ماهیانه با فرسودگی شغلی دبیران آموزش و پرورش شهر تبریز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
ویسی، مختار (1381). رابطه بین استرس شعلی با خشنودی شغلی و سلامت روان با توجه به اثرات تعدیل کننده سرسختی و حمایت اجتماعی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشگاه علوم پزشکی ایران.
 
لاتین
Adams, G. A., King, L. A., & king, D. W. (1996). Relationships of job and family involvement, family social supoort, and work- family conflict with job and life satisfaction. Journal of Applied Psychology, 81, 411420.
Al-Mashan, O. (2001). Job satisfaction and job stress and their relation to neoroticism, type A behavior, and locus of control among kowaiti personel. Psychological Reports, Jun 88 (3), 1145-52.
Al-Mashan, O. (2003). Associations among job satisfaction, optimism, pessimism, and psychosomatic symptoms for employees in the government sector in kowait. Psychological Reports, Aug 93 (1): 17-26.
Blickle, Gerhard, et al. (2008). Personality,political skill, and job performance. Journal of Vocational Behavior, 72 (3), 377-387.
Brief, A., Butcher, A., & Roberson, L. (1995). Cookies, disposition, and job attitudes: the efects of positive mood inducing events and negative afectivity on job satisfaction in a field experiment. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 62, 55.
Connolly, J., & Viswesvaran, C. (2000). The role of affectivity in job satisfaction: A meta-analysis. Personality and Individual Differences, 29, 265–281.
Cropanzano, R., James, K., & Konovsky, M. A. (1993). Dispositional affectivity as a predictor of work attitudes and job performance. Journal of Organizational Behavior, 14, 595–606.
Currivan, D. B. (1999). The causal order of job satisfaction and organizational commitment in models of employee turnover. Human Resurce Management Review, 9 (4), 495-525.
Furnham. A, & Fudge, C. (2008). The Five Factor Model of Personality and Sales Performance. Journal of Individual Differences, 29 (1), 11-16.
Furnham, A. K. V., Petrides, C. J., & Jackson, T. (2002). Do personality factor can predict job satisfaction? Personality and Individual Differences, 33, 1352-1342.
Hogan, J., Rybicki, S. L., Motowidlo, S. J., & Borman, W. (1998). Relations between contextual performance, personality, and occupational advancement. Human Performance, 11 (2/3), 189–207.
Judge, T. A., & Larsen Randy, J. (2001). Dispositional affect and job satisfaction :A review and theoretical extension Organization. Behavior and Human Decision Processes, 86 (1), 67-98.
Judge, T. A., Heller, D., & Mount, M. K. (2002). Five factor model of personality and job satisfaction :A meta analysis. Journal of Applied Psychology, 87 (3), 530-41.
Judge, T.A., & Bono, J.E. (2001). Relationship of self-evaluations traits, self steem, generalized self efficacy, locus of control, and emotional stability with job satisfaction and job performance: A meta analysis. Journal of Applied psychology, 86 (1), 80-82.
Judge, T., Higgins, C., Thoresen, C., & Barrick, M. (1999). The big five personality traits, general mental ability, andcareer success across the life span. Personnel Psychology, 52, 621–652.
Kirkcaldy, B. D., Roy, J., Shephard, A. F., & Furnham. (2002). The influence of type A behavior and occupational health. Personality and Individual Differences, 33, 1361-1371.
Kunher, W. U., Kristian, D. & Jerry, W. (2005). Blood type and the five factor model of personality in Asia. Personality and Individual Differences, 38, 797-808.
Lambert, E. G., Hogan, N. L., & Barton, S. M. (2001). The impact of job satisfaction on turnover intent, a test of a structural measurement model using a national sample workers. Social Science Journal, 38 (2), 233-251.
McCrae, R. & Costa, P. T. (1992). An introduction to the five factor model and its applications, Journal of personality, 60, 175-215.
Maurice, A. (1998). Happy workers miss fewer days: Study National Underwriter/Property & Casualty Risk & Benefits, 102 (48), 13-21.
Newbury-Brich, D., & Kamali, F. (2001). Psychological stress, anxiety, depression, job satisfaction, and personality characteristics in preregistration house officers. Postgrade. Med Journal, 77 (904), 109-110.
Newcomb, L. H., Betts, S., & Cano, J. (1987). Extent of burnout among teachers of‌ vocational agriculture in Ohio. Journal of the American Association of Teacher Educators in Agriculture, s (1).
Remus, I. & Timoty, A. J. (2002). Understanding the dynamic relationships among personality, mood, and job satisfaction: A field‌‌‌ experience sampling study. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 89, 1119-1139.
Ryan, Y., Hong Sampo, V., Paunonen, & Heather, P., Slade. (2008). Big Five personality factors and the prediction of behavior: A multitrait–multimethod approach. Personality and Individual Differences, 45 (2), 160-166.
Scott, K., & Tylor, D. S. (1985). An examination of conflicting findings on the relationship between job satisfaction and absenteeism: A meta analysis. Academy of management Journal, September, 599-612.
Trevor, C. O. (2001). Interactions among actual ease –of- movement determinants and job satisfaction in the prediction of voluntary turnover. Academy of management Journal, 44 (4), 621-639.
Veronique, G., & et al. (2001). The psychological profile as determinant of satisfaction among French franchises. www. elsevier.com.
Witt, L. A. (2002). The Interactive Effectsof Extraversionand Conscientiousness on Performance. Journal of Management, 28 (6), 835-851.
Wright, T. A., & Cropanzano, R. (1997). Well-being, satisfaction and job performance: Another look at the happy/ productive worker thesis. Academy of Management Proceedings, 21, 364-371.
دست‌آوردهای روان‌شناختی
دوره 16، شماره 2 - شماره پیاپی 2
دی 1388
صفحه 113-128
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 22 مرداد 1387
  • تاریخ بازنگری: 15 اسفند 1387
  • تاریخ پذیرش: 22 آذر 1388
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار