نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه رازی کرمانشاه

2 دبیر آموزش و پرورش استان کرمانشاه

3 استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

سرسختی روان‌شناختی یک ساختار شخصیتی محافظت‌کننده در مقابل فشارهای زندگی است، که در قالب یک سازه‌ی سه مؤلفه‌یی مرکب از تعهد، کنترل و مبارزه‌جویی توسط کوباسا مفهوم‌سازی شده است. نقش این ویژگی در پژوهش‌های گوناگونی تأیید شده، اما زمینه‌های شکل‌گیری و پیشایندهای محیطی آن کم‌تر مورد مطالعه بوده است. این پژوهش به منظور شناسایی عملکردهای (تعاملات خانوادگی) مرتبط با سرسختی در یک نمونه‌ی 324 نفری (170 دختر و 154 پسر) از دانش‌آموزان دوره‌ی سه ساله متوسطه شهر کرمانشاه انجام شده است. برای سنجش تعاملات خانوادگی، مقیاس 75 پرسشی عملکرد خانواده برنارد بلوم (FFS) که پانزده بُعد از عملکرد خانواده را می‌سنجد، و برای سنجش سرسختی، مقیاس 45 پرسشی سرسختی نوجوانان (AHS) که سه مؤلفه‌ی سرسختی را می‌سنجد، به کار رفته است. داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه‌ی آزمون، تحلیل شدند. و شواهد لازم دال بر وجود ارتباط معنی‌دار بین عملکرد خانواده و سرسختی به دست آمده است. یافته‌ها نشان دهنده‌ی آن است که برای پیش‌بینی نمره‌های سرسختی، ضریب‌های ابعاد سبک خانواده‌ی آزادمنش، جامعه پذیری خانواده، سبک خانواده‌ی قانون‌مند و انعطاف‌پذیری خانواده معنی‌دار بوده‌اند. یافته‌های این پژوهش اهمیت تعاملات مثبت در خانواده و ضرورت اجتناب از تعاملات منفی را متذکر شده و ره‌گشای یاوران خانواده برای راهنمایی و اصلاح تعاملات آنها می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The relationship between family function with mental hardiness among the students of secondary school in Kermanshah city

نویسندگان [English]

  • J. Karami 1
  • KH. Sharefi 2
  • K. Beshlidehali 3

1

2

3

چکیده [English]

Mental hardiness is a preserving and psychological construct that acts against life stressors. Numerous studies support the importance of this three aspect construct. The purpose of the present study was to investigate the relationship between family function with mental hardiness among the students of secondary school in Kermanshah city. The sample consisted of 324 students who were selected by stratified sampling method from both sexes. All these students responded to family function and mental health questionnaires. Data was analyzed with pearson correlation and multi regression method. The results indicated that there was a significant relationship between family function with mental hardiness and two of its facets as commitment and control subscales. The nonsignificance of relationship between challenge aspect with family function may stem from inadequacy in measurement construction or cultural difference about concept of the challenge. Moreover, contradictive findings in psychological literature about challenge is not superordinary. The findings of this research confirm importance of the positive and negative interaction of the members of the family on psychological constructs. Also the findings of this research can help the counselors to cope adequately with family problems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • mental hardiness
  • family function
فارسی
احمدی، سیداحمد (1371). مقدمهیی بر مشاوره و رواندرمانی. اصفهان. دانشگاه اصفهان.
احمدی، علیاصغر (1382). روانشناسی خانواده و نقش تربیتی آن. پیوند. شماره 291 و296.
اسلامی، عبدالله (1380). بررسی رابطهی ساختار تعاملات خانواده (عملکرد خانواده) با سبکهای مقابله با فشارهای روانی و تفاوتهای جنسی در دانش‌آموزان دورهی پیش‌دانشگاهی شهرستان کاشان. پایان‌نامهی دورهی کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت معلم تهران.
شکرکن، حسین (1374). منابع مقاومت در برابر فشار روانی. مجموعه مقالات اولین سمینار استرس و بیماریهای روانی.
شریفی، خلیل، عریضی، حمیدرضا و نامداری، کورش (1384). بررسی رابطهی بین عملکرد خانواده با سرسختی روانشناختی دانشآموزان. دو ماهنامهی علمی پژوهشی دانشور. سال دوازدهم، شماره 10، صص 94-85.
شریفی، خلیل (1382). بررسی رابطهی بین عملکرد خانواده با سرسختی روانشناختی دانشآموزان دورهی متوسطه شهر اصفهان در سال تحصیلی 82-81. پایان نامهی کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.
فیضی، عبدالله (1380). بررسی رابطه‌ی بین سرسختی و روش‌های مقابله با استرس. پایان‌نامهی کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.
قربانی، نیما و دژکام، محمود (1373). ارتباط سخترویی، الگوی رفتاری تیپ A و رفتار مستعد بیماریهای کرونری. مجله دانشکده پزشکی. دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، سال 18، شماره 3.
قربانی، نیما (1374). سخت‌رویی: ساختار وجودی شخصیت. مجله پژوهش‌های روان‌شناختی. دوره 3، شماره 3 و4.
کورمن. آ. ک. (1977). روان‌شناسی صنعتی و سازمانی. ترجمه شکرکن، حسین (1370). انتشارات رشد. تهران.
ماسن، پاول هنری؛ کیگان، جروم؛ هوستون، آلتاکارول و کانجر، جان‌جین (1975). رشد و شخصیت کودک. ترجمه یاسایی، مهشید (1373). نشر مرکز. تهران.
مهرابی‌زاده، مهناز، نجاریان، بهمن و بحرینی، شهناز (1379). رابطهی شیوه‌های فرزند‌پروری با سلامت روانی و هماهنگی مؤلفه‌های خودپنداشت. مجلهی روانشناسی 13، سال چهارم. شماره 1. ص‌ص 97ـ83.
نجمی، بدرالدین (1375). بررسی ارتباط بین عملکرد خانواده و محبوبیت اجتماعی نوجوانان در گروه همسال. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن.
ویسی، مختار، عاطف وحید، محمدکاظم و رضایی، منصور (1379). تأثیر استرس شغلی بر خشنودی شغلی و سلامت روان: اثر تعدیل کنندهی سرسختی و حمایت اجتماعی. اندیشه و رفتار. سال ششم، شماره 2 و 3. ص‌ص: 78ـ7.
لاتین
Amerikaner, M., Monks, G., Wolfe, P., & Thomas, S. (1994). Family interaction and individual psychological health. Journal of counseling and development. 72 (6), 614-623.
Bloom, B. L. (1985). A factor analisis of self report measures of family functioning. Family Process. 24(2), 225-239.
Bingham, S. & Stryker, S. (1995). Things will be different for my daughter: A practical guide to building her self – esteem and self– reliance. New york: Penguin. Books.
Carlson, J., Sperry, L., & Lewis, J. A. (1997). Family therapy ensuring treatment efficacy. Brook/ Cole publishing company.
Fallon, B., Frydenberg, E., & boldero, J. (1993). Perception of family climate and adolescence coping. Paper Persented at the 28th conference of the Australian psychological society. Gold coast.
Forthun, L. (2001). Structural family therapy. Internet. ds.psu/ academics/structuralnotes. htm.
Glic, I. D & et al. (1987). Marital and Family therapy. Third edition, London, NW. 70X.
Goldenberg, H., & Godenberg, I. (1998). Counseling today family. (3 Ed). Brook & Cole Publishin Co.
 Hull, J. G., Van Treuren, R. R., & Virnelli, S. (1987). Hardiness and health: A critique and alternative approach. Journal of Personality and Social Psychology,53, 518–530.
Kobasa, S. (1979). Strssful life events, Personality, and health: An inquiry into hardiness. Journal of Personality and social psychology. 37, 1-11.
Kobasa, S. (1982). The hardy personality: Toward a social psychology of stress and health. In sander, G. S. Social psychology of health and illness. Hillsdale, NJ: Erbium.
Kobasa, S., & Maddi, S. (1982). Hardinss and Health: A Prospective Study. Journal of Personality and social Psychology, 42 (1), 168-177.
Kobasa, S. O., Maddi, S. R., & Puccetti, M. C. (1982). Personality and exercise as buffers in the stress-illnes relationship. Journal of Behavioral Medicine, 5, 391-404.
Lee, H. J. (1983). Analysis of a concept: Hardiness. Oncol Nurs Forum, 10, 32~35.
Maddi, S. R., & koshaba, D. M. (1994). Hardiness and mental health. Journal of Personality Assessment, 63, (2), 265-274.
olson, D. H., Sprenkle, D. H., & Russell, C. S. (1979). Circumplex model of marital and family systems. Family Process. 8 (1), 3-27.
Rhodwalt, F., & Zone, S. (1989). On the relationship of hardiness to the type A behavior pattern. Journal of Research in Personality, 18, 212-223.
Schmied, L. A. & Lawler, K. A. (1986). Hardiness, type A behavior and stres-illness relation in working women. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1218-1223.
Shepperd, j. A. & kashani, j. H. (1991). The relationship of hardiness, gender, and stress to health outcomes in adolscents. Journal of Personality. 59, 747-768.
Stewart, M., Reid, G., & Mangham, C. (1997). Fostering children’s resilience. Journal of Pediatric Nursing, 12, 21-31.
Werner, E. E. (1997). Vulnerable but invincible: high risk children From adulthood. Acta Paediatica Supplement, 422, 103-105.
Wiebe, D. J., & Williams, P.G. (1992). Hardiness and health. Journal of Social and Clinical Psychology, 11, 238-262.
Wright, M. O., & Masten, A. S. (1997). Vulnerability and resilience in young children. In J. D. Noshpita & S. Greenspan. Handbook of Child and Adolescent Psychiatry: 1 Infants and preschoolers. New York: Wiley.