نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه محقق اردبیلی (نویسنده مسؤول)

2 دانشیار دانشگاه محقق اردبیلی

3 کارشناسی ارشد روان شناسی

چکیده

تحقیق حاضر به منظور مقایسه مؤلفه‌های هوش هیجانی در دانش‌آموزان نابینا و بینا انجام شده است. جامعه‌ی آماری پژوهش حاضر، شامل کلیه‌ی دانش‌آموزان نابینا و بینای پسر و دختر در دامنه‌ی سنی 13-20 ساله بود که در سال تحصیلی 88-1387 مشغول به تحصیل در مدارس راهنمایی و ‌دبیرستان شهر اردبیل بودند. تعداد 60 نفر (30 پسر و 30 دختر) نابینا و60 نفر (30 پسر و 30 دختر) بینا از میان دانش‌آموزان انتخاب شدند. پرسشنامه‌ی هوش هیجانی بار-آن به عنوان ابزار جمع آوری داده‌ها به صورت انفرادی و در محل آموزشگاه بر روی آنها اجرا شد. ضمن آن که روش تحقیق مطالعه‌ی حاضر با توجه به موضوع آن، از نوع علّی- مقایسه‌یی بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از تحلیل واریانس چندمتغیری (MANOVA) استفاده شده است. نتیجه‌ی مطالعه نشان داد که بین دانش‌آموزان نابینا و بینا در مؤلفه‌های همدلی، عزت نفس، کنترل تکانه، انعطاف‌پذیری، مسئولیت‌پذیری، تحمل فشار روانی، خوش‌بینی، شادکامی، خودابرازی، واقع‌گرایی، خودشکوفایی و استقلال هوش هیجانی تفاوت معنی‌دار وجود دارد ولی در مؤلفه‌های حل مسأله، روابط بین فردی و خودآگاهی هیجانی تفاوت معنی‌دار نبود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The comparison of emotional intelligence and its components in blind and normal students

نویسندگان [English]

  • M. Narimani 1
  • A. Abolgasemi 2
  • A. Soleymany 3

چکیده [English]

The main objective of this study was to compare the emotional intelligence components of blind and normal students. The statistical population of the present research was the students who were studying in guidance and high schools in 1378-88 school year. The number of blind and normal students were 60 (30 boys and 30 girls) each. Bar-On Emotional Intelligence Questionnaire was also used. Meanwhile, the method was casual-comparative and the data was analyzed by MANOVA. The results showed that there was a significant difference between blind and normal students in components of sympathy, self-esteem, impulse control, stress tolerance, optimism, happiness, self-expression, reality testing, plasticity, responsibility, self-actualization and independence. But in components of problem solving, emotional self-awareness and interpersonal relations there wereno significant differences between blind and normal students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • emotional intelligence
  • students
  • blindness
فارسی
امامی، سوزان (1376). بررسی و مقایسه میزان عزتنفس دانشآموزان عادی و نابینای 10-12 ساله. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران.
بیابانگرد، اسماعیل (1384). مقایسه مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان نابینا و ناشنوا دختر دبیرستانی شهر تهران. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی. سال پنجم. شماره1. ص1.
پزشکی، بهناز (1384). بررسی و مقایسه هوش هیجانی دختران کم‌بینا و نابینا در مقطع دبیرستان شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
تهامی‌منفرد، شراره، علیایی زند، شهین و یوسفی لویه، مجید (1381). بررسی رابطه هوش هیجانی و راهبردهای رویارویی در دانشآموزان عادی و تیزهوش دبیرستان‌های شهر تهران. مقاله ارایه شده به اولین همایش ملی استعدادهای درخشان، شیراز.
خجسته‌مهر، غلامرضا (1370). مقایسه ویژگیهای شخصیتی نوجوانان نابینا و بینا. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی تهران.
دهشیری، غلامرضا (1382). هنجاریابی پرسشنامه بهره هیجانی بار- آن در بین دانشجویان دانشگاه‌های تهران و بررسی ساختار عاملی آن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
سموعی، راحله (1385). ترجمه و هنجاریابی آزمون هوش هیجانی. مؤسسه تحقیقاتی علوم رفتاری سینا (روان تجهیز).
شهیم، سیما (1381). بررسی مهارت اجتماعی در گروهی از دانش‌آموزان نابینا از نظر معلمان. مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی. سال سی و دوم. شماره 1. ص 139- 121.
عباسی، حشمت‌اله (1377). بررسی و مقایسه رشد اجتماعی در نوجوانان 13-16 ساله نابینا، نیمه بینا و عادی شهر ری تهران و اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
علی‌پور صنوبری، علی (1376). اضطراب و سازگاری اجتماعی در نوجوانان نابینای پسر. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند.
مستعلمی، فروزان، حسینیان، سیمین و یزدی، منور (1384). تأثیر آموزش مهارت‌های اجتماعی بر افزایش اعتماد به نفس دختران نابینای شهر تهران. مجله پژوهش در حیطه کودکان استثنایی. سال پنجم. شماره چهار. ص450-437.
مهدی‌زادگان، ایران و آتش‌پور، حمید (1376). افسردگی در نابینایان. خلاصه مقالات نخستین کنگره انجمن روان‌شناسی ایران. تهران. ص 114.
نوذری، قاسم (1374). مقایسه وضعیت بلوغ اجتماعی دانش‌آموزان پسر ناشنوا و نابینای پایه پنجم شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
نوربخش، غلامرضا (1357). عوامل مؤثر درونی اجتماعی مؤثر بر وضعیت تحصیلی نابینایان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
نوزاد، نسیم (1385). اثربخشی آموزش ابراز وجود در میزان هراس اجتماعی و ابراز وجود افراد با نقص بینایی (کم بینا، نابینا). پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه گیلان.
هالان، دانیل و کافمن، جیمز. روانشناسی کودکان استثنایی، ترجمه فرهاد ماهر (1378). تهران. انتشارات رشد.
 
لاتین
Baird, S. M., Mayfield, P., & Barker, P. (1997). "mother’ interpretation of the behvior of their infants with visual and other impairment during interaction" Journal of Visual Impairment and Blindness: sep-oct.
Bar-on, R. (1999). Bar-on emotional quotient inventory.torento multi- health system, Inc. Applied Radiation and Isotopes 49 (5-6): 495-497.
Bar-on, R. (1999). The emotion Quotion Invetory (EQ-I): A test of emotional intelligence. Toronto. Canada. Mult: health systems.
Boyatxzis, E. (2002). Developing Emotional Intelligence. to be published in San Francico: Jossey - Bass.
Cruickshank, W. M. (1971). Psychology of exceptional children and youth. Prentice hall- inc.
Goleman, D. (1995). Emotional intelligence. Newyork: Banton Book.
Internet Sddress: www.advanced connunication. Com. Au/html.
Kaschub, M. (2003). Defining Emotinal Itelligence in Music Education. Arts Education Policy Review, 103, 5, 9-15.
Mayer, J, D., Salovay, P., Caruso, D, R., Sitarenios, G. (2001). emotional intelligence as a standard intelligence. Emotion, 26 (1): 232-242.
Nelson, D. W. (2009). Feeling good and open-minded: The impact of positive affect on cross cultural empathic responding. Department of Psychology, Winthrop University, Mineola, NY, United States Journal of Positive Psychology. 4, 1, 53-63.
Obikoar, E, F. (2001). Developing Emotional intelligence in Learner with behaviorial problem., Wilson education abstracte.
Petrides. K. V., Federieksin, N., & Furnham, A. (2004). The role of trait Emotional intelligence in academic performance and deviant behavior at school. Personality and Undividual Differences. 36: 277-293.
Plato. (2003). Effwctive Education and the Role of Emotional Intelligence.
Quebbeman, J., & Rozell, E. (2002). Emotional Intelligence and dispositionsl affectivity Human Resource Management Review. 12, 1, 125-143.
Sjoberg, L. (2001). Emotional intelligence and life adjustment. Center fof Economic Psychology.
Wong, C. S., & Law, S. (2002). The effect of leader and follower emotional intelligence on performance and attitude. The leadership Quartely. 13, 3, 243-274.
Wong, C. S., & Law, S. (2002). The effect of leader and follower emotional intelligence on performance and attitude. The leadership Quartely. 13, 3, 243-274.