ویژگی‌های روانسنجی مقیاس رجحان‌های زود/دیر خوابیدن در بین کارکنان دانشگاه شهید چمران

رجبی, غلامرضا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

غلامرضا رجبی

دانشیار گروه مشاوره دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

هدف این پژوهش بررسی اندازه‌گیری ویژگی‌های روانسنجی (پایایی و روایی سازه) مقیاس رجحان‌های زود/ دیر خوابیدن در بین کارکنان دانشگاه شهید چمران بود.در این پژوهش 200 نفر از کارکنان اداری دیپلم به بالا دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت تصادفی ساده برگزیده شدند و به مقیاس رجحان‌های زود/ دیر خوابیدن و پرسشنامه سنخ شخصیتی بامدادی-شامگاهی پاسخ دادند. تحلیل مؤلفه‌های اصلی (با روش چرخش واریماکس) در مقیاس رجحان‌های زود/ دیر خوابیدن سه عامل (فعالیت عمومی، جهت‌گیری بامدادی و جهت‌گیری شامگاهی) که رویهم 83/48% واریانس مقیاس تبیین کردند. همچنین بر اساس ساختار عاملی تأییدی مدل سه عاملی با یک اصلاح نسبت به مدل یک عاملی با دو تعدیل در جامعه برازنده‌تر است. نتیجه‌های به دست آمده در مورد همسانی درونی کل مقیاس و عامل‌های سه گانه بیانگر پایایی در حد قابل قبول مقیاس بود. همبستگی بین هر یک از ماده‌های مقیاس با نمره‌ی کل ماده‌ها از 41/0 تا 64/0 متغیر و همگی معنادار بودند. ضریب روایی همزمان بین مقیاس رجحان‌های زود/ دیر خوابیدن و خرده مقیاس‌ها با پرسشنامه جهت‌گیری سنخ شخصیتی بامدادی-شامگاهی معنادار بودند. با توجه به روایی و پایایی مقیاس رجحان‌های زود/ دیر خوابیدن می‌توان از این مقیاس در محیط‌های صنعتی و سازمانی، بالینی و تحقیقاتی در راستای جایگزین کردن کارکنان در نوبت‌های کاری، افزایش کارایی، پیش‌گیری و کاهش صدمات جسمانی و روانی انسان‌ها استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Psychometric Properties of the Early/Late Preferences Scales Sleep among Employees of Shahid Chamran University of Ahvaz

نویسنده [English]

Gh. Rajabi

چکیده [English]

The aim of this study was to investigate psychometric properties of theEarly/Late Preference Scales.200 personnel selected using simple random method (92 male, and 108 female) completedthe Early/Late Preference Scale, and Morningness-Eveningness Question-naire. To assess the reliability of measure, α coefficient, and to examine the validity of this measure, exploratory factor analysis (Varimax rotation), and confirmatory factor analysis were administered.Principle components analysis (Varimax rotation) on the Early/Late Preferences Scale revealed three factors: General activity, Morningness, and eveningness accounted for 48.83% of the variance. The greater portion of this variance (24.48%) was accounted for by the first factor. Also, confirmatory factor analysis showed preference for determined the three-factor model by one modification over the one-factor model by two modifications. Cronbach's α coefficient (internal consistency) was acceptable for the whole scale and in extracted factors. Correlation coefficient between each item of the scale with the total score of the items ranged between 0.41 to 0.64 and all were statistically significant (p≤0.001). Concurrent validity coefficient between this scale and Morningness-Eveningness Questionnaire (M-EQ) was -0.40. These results support the use of the PS as a brief instrument for assessing the hierarchical structure of Early/Late Preference Scale in a variety of participants.

کلیدواژه‌ها [English]

Reliability
Validity
Early/late preferences scale
psychometric properties

مراجع

فارسی

هومن، حیدرعلی (1385). تحلیل داده‌های چند متغیری در پژوهش رفتاری. مؤسسه چاپ و انتشارات پیک صبا، چاپ دوم.

لاتین

Bohle, P., Tilley, A. J., & Brown, S.(2001). Psychometric evaluation of the Early/Late Preferences Scale. Ergonomics, 44 (10), 887-900.

Brown, F. M. (1993). Psychometric equivalence of an improved Basic Language Morningness, BALM) Scale using industrial population within comparisons. Ergonomics, 36, 191–197.

Byrne, B. M. (2001). Structure equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming. Lawrence Erlbaum Associates, Mahwah, NJ. p. 81.

Dı´az-Morales, J. F., & Sa´nchez-Lo´pez, M. P. (2004). Composite and preference scales of morningness: reliability and factor invariance in adult and university samples. Spanish Journal Psychology, 7, 93–100.

Diaz-Morales, J. F., &. Sanchez-Lopz, M. P. (2005). Composite scales of morningness and preferences: Preliminary validity data in Peruvian undergraduates. Ergonomics, 48(4), 354 – 363.

Di Milia, L. (2005). A Psychometric evaluation and validation of the preferences scale. Chronobiology International, 22 (4), 679–693.

Folkard, S., & Monk, T. H. (1985). Circadian performance rhythms. In S. Folkard, T. H. Monk. (Eds.), Hours of Work: Temporal factor in work-scheduling. Chichester: Wiley.

Folkard, S., Monk, T. H., & Lobban, M. C. (1979). Towards a predictive test of adjustment to shift work. Ergonomics, 22, 79–91.

Freeman, G., & Hovland, C. (1934). Diurnal variations in performance and related psychological processes. Psychological Bulletin, 31, 777–799.

Gil, E., Abdo, P. L., Rodriguez, M., Zanı´n, L., & De Bortoli, M. (2008). Psychometric and comparative study of Argentine version of Morningness Composite and the Early/Late Preference Scales. Chronobiology International, 25 (1), 133–143.

Horne, J.A., & Ostberg, O. (1976). A self-assessment questionnaire to determine morningness-eveningness in human circadian systems. International Journal Chronobiology, 4, 97–110.

Kelitman, N. (1939). Sleep and Wakefulness. (Chicago: University Press).

Kerkhof, G. A. (1985). Inter-individual differences in the human circadian system: A review. Biological Psychology, 20, 83–112.

Marsh, H. W., & Hocever, D. (1985). Application of confirmatory factor analysis to the study of self-concept: First and higher factor models and their invariance across group. Psychosocial Bulletin. 97, 562-82.

Moog, R. (1981). Morning-evening types and shiftwork. A questionnaire study. In A. Reinberg, N. Vieux and P. Andlauer (eds.), Night and Shiftwork: Biological and Social Aspects, pp. 481 – 488 (Oxford: Pergamon Press).

Natale, V., & Cicogna, P. (2002). Morningness-eveningness dimension: Is it really a continuum? Personality and Individual Differences, 32, 809 – 816.

Punduk, Z., Gur, H., & Ercan, L. (2005). A reliability study of the Turkish Version of The Morningness-Eveningness Questionnaire. Turkish Journal of Psychiatry, 16 (1).

Smith, C. S., Folkard, S., Schmieder, R. A., Parra, L. F., Spelten, E., Almirall, H., Sahu, S., Periz, L., & Tisak, J. (2002). Investigation of morning-evening orientation in six countries using the Preferences Scale. Personality Individual Differences, 32, 949–968.

Smith, C. S., Folkard, S., Schmieder, R. A., Parra, L., Spelten, E., & Almirall, H. (1993). The Preferences Scale: Multinational assessment of a new measure of morningness. Poster presented at the 37th Annual Meeting of the Human Factors and Ergonomics Society, Seattle, WA.

Smith, R., Guilleminault, C., & Efron, B. (1997). Circadian rhythms and enhanced athletic performance in the National Football League. Sleep 20, 362–365.

Smith, C. S., Reilly, C., & Midkiff, K. (1989). Evaluation of three circadian rhythm characteristics with suggestions for an improved measure of morningness. Journal Applied Psychology, 74, 728–738.

Torsvall, L. A., & kerstedt, T. (1980). A diurnal type scale: Construction, consistency and validation in shift work. Scandinavian. Journal Work Environment Health, 6, 283–290.

دست‌آوردهای روان‌شناختی

ویژگی‌های روانسنجی مقیاس رجحان‌های زود/دیر خوابیدن در بین کارکنان دانشگاه شهید چمران

مراجع

مراجع

دوره 17، شماره 2 - شماره پیاپی 2
دی 1389
صفحه 63-80

ویژگی‌های روانسنجی مقیاس رجحان‌های زود/دیر خوابیدن در بین کارکنان دانشگاه شهید چمران

مراجع

مراجع

دوره 17، شماره 2 - شماره پیاپی 2دی 1389صفحه 63-80

دوره 17، شماره 2 - شماره پیاپی 2
دی 1389
صفحه 63-80