دست‌آوردهای روان‌شناختی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

راهنمایی مقالات به زبان انگلیسی

فرم های نشریه

راهنمای تهیه مقاله

راهنمای دریافت گزارش همانندجویی

راهنمای دریافت کد (ORCID)

رابطه علّی هوش عمومی و هوش سیال با عملکرد تحصیلی با میانجی‌گری ویژگی‌های شخصیت و رویکردهای یادگیری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشگاه شهید چمران اهواز (نویسنده مسئول)

2 استادیار، دانشگاه شهید چمران

3 کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی

چکیده

هدف از پژوهش حاضر تعیین رابطه‌ی علّی بین متغیرهای هوش عمومی و هوش سیال با عملکرد تحصیلی با میانجی‌گری ویژگی‌های شخصیت و رویکردهای یادگیری در دانش‌آموزان دختر سال دوم و سوم دبیرستان‌های شهرستان ازنا بود. نمونه‌ی این تحقیق متشکل از 260 دانش‌آموز بود که با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. در این پژوهش آزمودنی‌ها پرسشنامه‌های اطلاعات شخصی، آزمون هوشی ریون، آزمون هوش سیال، فرم خلاصه شده پرسشنامه‌ی پنج عاملی و پرسشنامه‌ی فرآیند مطالعه را تکمیل کردند. عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان از روی معدل پایان سال تحصیلی آنها به دست آمد. روش آماری استفاده شده مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. نتایج تحقیق نشان دادند که مدل پیشنهادی برازنده داده‌هاست و مسیرهای مستقیم از هوش عمومی به عملکرد تحصیلی و از سازگاری به عملکرد تحصیلی مثبت و معنی‌دار است. مسیرهای مستقیم از رویکرد یادگیری عمیق به عملکرد تحصیلی و از هوش عمومی به رویکرد یادگیری عمیق مثبت و معنی‌‌دار است. همچنین مسیر مستقیم از هوش عمومی به باز بودن به تجربه و هوش عمومی به سازگاری مثبت و معنی‌دار است. نقش میانجی‌گر ویژگی‌های شخصیت و رویکردهای یادگیری نیز تأیید شد. اثر غیر مستقیم هوش عمومی از طریق بازبودن به تجربه و رویکرد یادگیری عمیق بر عملکرد تحصیلی مثبت و معنی‌دار به دست آمد و اثر غیرمستقیم هوش عمومی از طریق وظیفه شناسی بر عملکرد تحصیلی مثبت و معنی‌دار به دست آمد. اثر غیرمستقیم هوش عمومی از طریق سازگاری بر عملکرد تحصیلی مثبت و معنی‌دار به دست آمد. همچنین اثر غیرمستقیم هوش سیال از طریق وظیفه‌شناسی بر عملکرد تحصیلی مثبت و معنی‌دار به دست آمد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Causal Relationship of General Intelligence and fluency Intelligence to Academic Performance, with Mediating Role of Personality Characteristics and Learning Styles

نویسندگان [English]

  • N. Behroozi 1
  • K. Beshlideh 2
  • S.M. Rasooli 3

چکیده [English]

The aim of this research was to specify the causal relationships of IQ and fluid intelligence with academic performance, mediated by personality traits and learning approaches of female students in sophemore and junior high school students of Azna. The sample consisted of 260 students who were selected by simple random method. In this research, the students completed Personal Information Questionnaire, Raven Intelligence Test, Fluid Intelligence Test, the abbreviated version of the Big Five Personality Inventory and the Study Process Questionnaire. The academic performance of students was the average of their final exams of that year. The statistical method was structural equation modeling. The results showed that the proposed model fitted the data and that direct paths from IQ to academic performance and from agreeableness to academic performance was positive and significant. Direct paths from deep learning approach to academic performance and from IQ to deep learning approach was positive and significant. Direct paths from IQ to openness and from IQ to agreeableness was also positive and significant. The mediating role of personality traits and deep learning approach was also confirmed. The indirect effect of IQ on academic performance through openness to experience and deep learning approach was significant and positive. The indirect effect of IQ on academic performance through conscientiousness was also significant and positive. The indirect effect of IQ on academic performance through agreeableness was also significant and positive and the indirect effect of fluid intelligence on academic performance through conscientiousness was also significant and positive.

کلیدواژه‌ها [English]

  • General Intelligence
  • Fluid intelligence
  • Academic Performance
  • Personality traits
  • Deep learning Approach and Structural Equation Modeling
مراجع
فارسی
امان‌الهی، عباس (1384). بررسی رابطه ویژگی‌های شخصیتی و عوامل فردی – خانوادگی با رضایت زناشویی در کارکنان اداره‌های دولتی شهر اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه شهید چمران اهواز.
آتش‌روز، بهروز، پاکدامن، شهلا و عسگری، علی (1387). ارتباط بین پنج رگه شخصیتی و پیشرفت تحصیلی.روان‌شناسان ایرانی، دوره 4، شماره 16، 376-367.
بهروزی، ناصر (1382). مقایسه ترکیب‌های مختلف هوش و خلاقیت از لحاظ ویژگی‌های شخصیتی، نظام ارزشی، نوع هویت و رغبت‌های شغلی در دانش‌آموزان سال اول دبیرستان‌های اهواز. پایان نامه دکتری. دانشگاه شهید چمران اهواز.
پاشا شریفی، حسن (1376).نظریه و کاربرد آزمون‌های هوش و شخصیت. تهران: سخن.
حق شناس، حسن‌ چمنی، امیررضا و فیروزآبادی، علی (1385). مقایسه ویژگی‌های شخصیتی و سلامت روان دانش‌آموزان دبیرستان‌های تیز هوشان و دبیرستان‌های عادی، فصلنامه اصول بهداشت روانی، سال هشتم، شماره 29 و 30.
رضویه، اصغر و جوکار، بهرام (1372). هنجاریابی مقیاس 2 آزمون هوشی فرهنگ ناوابسته کتل برای کودکان مدارس ابتدایی و راهنمایی شهر شیراز. خلاصه مقالات کنگره پژوهش‌های روانپزشکی و روانشناسی. صفحه 5.
سانتراک، جان دبلیو (2001). روان‌شناسی تربیتی. ترجمه مرتضی امیدیان (1385). یزد: انتشارات دانشگاه یزد.
سیف، علی‌اکبر (1383). روان‌شناسی پرورشی: روان‌شناسی یادگیری و آموزش. ویرایش پنجم. تهران: آگاه.
شکری، امید، کدیور، پروین، فرزاد، ولی‌اله و سنگری، علی‌اکبر (1385). نقش صفات شخصیت و رویکردهای یادگیری در پیشرفت تحصیلی دانشجویان.پژوهش‌های روان‌شناختی، دوره 9، شماره 3 و 4، 65-84.
عابدینی، یاسمین، باقریان، رضا و کدخدایی، محبوبه السادات (1389). بررسی رابطه باورهای انگیزشی و راهبردهای شناختی- فراشناختی با پیشرفت تحصیلی: آزمون مدل‌های رقیب. مجله تازه‌های علوم شناختی، سال 12، شماره 3، 48-34.
فتحی آشتیانی، علی و داستانی، محبوبه (1389). آزمون‌های روان‌شناختی (ارزشیابی شخصیت و سلامت روان)، چاپ دوم، تهران: بعثت.
کامکار، علی، تبارطوری، اکبر و فرارویی، محمد (1380). بررسی وضعیت هوش و ارتباط آن با پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان پایه پنجم ابتدایی شهر یاسوج. مجله دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، سال ششم، شماره 21 و 22، 36-28.
کدیور، پروین (1382). نقش باورهای خودکارآمدی،خودگردانی و هوش در پیشرفت درسی دانش‌آموزان دبیرستانی. مجله علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، سال دهم، دوره سوم، شماره 1و2، 45-58.
کیامنش، علیرضا و خیریه، مریم (1379). روند تغییرات دروندادها و بروندادهای آموزش علوم بر اساس یافته‌های TIMSS-R و TIMSS. تهران، پژوهشکده تعلیم و تربیت.
گروسی، میرتقی (1380). رویکردی نوین در ارزیابی شخصیت. تبریز: نشر جامعه پژوه و دانیال.
گنجی، حمزه (1376). ‌آزمون‌های روانی. تهران: ساوالان.
گنجی، حمزه (1389). آزمون‌های روانی (مبانی نظری و عملی). چاپ یازدهم، نشر ساوالان.
 
انگلیسی
Ackerman, P. L., & Heggestad, E. D. (1997). Intelligence, pearsonality and interests: Evidence for overlapping traits. Psychological Bulletin, 121, 219-245.
Biggs, J., Kember, D., & Leung, D. Y. P. (2001). The revised two factor study process questionnaire: R-SPQ-2F. British Journal of Educational Psychology, 71, 133-149.
Blickle, G. (1996). Personality traits, learning strategies, and performance. European Journal of Personality, 10, 337-352.
Burton, L. J., & Nelson, L. J. (2006). The relationships between personality, approaches to learning and academic success in first-year psychology distance education students. Retrieved may 18, 2010, from www. Sciencedirect.com.
Busato, V. V., Prins, F. J., Elshout, J. J., & Hamaker, C. (2000). Intellectual ability, learning style, achievement motivation and academic success of psychology students in higher education. Personality and Individual Differences, 29, 1057-1068.
Chamorro-Premuzic, T.,& Furnham, A., & Moutafi, J. (2004). The relationship between estimated and psychometric personality and intelligence scores. Journal of Research in Personality, 38, 505, 513.
Chamorro-Premuzic, T.,& Furnham, A. (2004). Apossible model for explaining the personality-intelligence interface. British Journal of Psychology, 95, 249-264.
Chamorro-Premuzic, T.,& Furnham, A. (2008). Personality, intelligence and approaches to learning as predictors of academic performance. Personality and Individual Differences, 44, 1596-1603.
Chamorro-Premuzic, T.,Moutafi, J., & Furnham, A. (2005). The relationship between personality traits, subjectively-assessed and fluid intelligence. Personality and Individual Differences, 38, 1517-1528.
Chamorro-Premuzic, T., & Furnham, A. (2010). Mainly Openness: The relationship between the Big Five personality traits and learning approaches. Learning and Individual Differences, 38, 1907-1920.
Connor, M. V., & Paunonen, S. (2007). Big Five personality predictors of post-secondary academic performance. Pearsonality and Individual Differences, 43, 971-990.
Defruyt, F., & Mervielde, I. (1996). Personality and interests as predictors of educational streaming and achievement. European Journal of Personality, 10, 405-425.
Diseth, A. (2003). Personality and approaches to learning as predictors of academic achievement. European Journal of Personality, 17, 143-155.
Duuf, A., Boyle, E., Dunleauy, K., & Ferguson, H. (2004). The relationship between personality, approach to learning, and academic performance. Personality and Individual Differences, 36, 1907-1920.
Furnham, A., & Chamorro-Premuzic, T. (2004). Pearsonality and intelligence as predictors of statistics examination grades. Pearsonality and Individual Differences, 37, 943-955.
Furnham, A., Chamorro-Premuzic, T., & McDougall, F. (2003). Pearsonality, cognitive ability, and beliefs adout intelligence as predictors of academic performance. Learning and Individual Differences, 14, 49-66.
Haren, E., & Mitchell, C. W. (2003). Relationships between the five-factor personality model and coping styles. Psychology & Education: An Interdisciplinary Journal, 40, 38-49.
Kiamanesh, A. R. (2006). The role of students characteristics and family background in students mathematics achievement. Contexts of learning mathematics and sciences, learned from TIMSS. London & New York Routhedge.
Komarragu, M. & Karau, S. (2005). The relationship between the big five personality traits and academic motivation. Personality and Individual Differences, 39, 557-567.
Komarragu, M., Karau, S., Schmeck, R. & Avdic, A. (2011). The Big Five personality traits, learning styles, and academic achievement. Personality and Individual Differences, 51, 472-477.
Laidra, K., Pullman, H., & Allik, J. (2007). Personality and intelligence and as predictors of academic achievement; A cross-sectional study from elementary to secondary school. Personality and Individual Differences, 42, 441-451.
Leung, H. K., & Man, Y. K. (2002). Relationships between affective constructs and mathematics achievement: A modeling approach. Proceedings of intemational conference on edueation: redesigning Pedagogy on research, policy and practice. Singapore Nanyang Technological University Press.
Magno, C. (2009). Self-Regulation and Approaches to Learning in English Composition Writing. TESOL Journal, 1, 1-16.
Moutafi, J., Furnham, A., & Patiel, L. (2004). Why conscientiousness is negatively correlated with intelligence? Personality and Individual Differences, 37, 1013-1022.
Poropat, A. E. (2010). A Meta-Analysis of the Five-Factor Model of Personality and Academic Performance. Available in http: //www. Sciencedirect.com//.
Rosander, P., Backstrom, M., & Stenberg, G. (2011). Personality traits and general intelligence as predictors of academic performance: A structural equation modeling approach. Learning and Individual Defferences.
Saklofske, D., Austin, E., Mastoras, S., Beaton, L., & Osborne, S. (2011). Relationships of personality, affect, emotional intelligence and coping with student stress and academic success: Different patterns of association for stress and success. Learning and Individual Differences.
Schouwendrg, H. C., & Kossowska, M. (1999). Learning styles; Differential effects of self-control deep-level in formation processing on academic achievement. Personality and Individual Differences, 19, 431-449.
Vianello, M., Robusto, E., & Anselmi, P. (2010). Implicit conscientiousness predicts academic performance. Personality and Individual Differences, 48, 452-457.
Zhang, L. F. (2003). Does the big five predict learning approaches? Personality and Individual Differences, 34, 1431-1446.
Zhang, L. F., & Sternberg, R. J. (2000). Are learning approaches and thinking style related? A study in two chins populations. The Journal of Personality, 134, 469-489.
 
دست‌آوردهای روان‌شناختی
دوره 18، شماره 2 - شماره پیاپی 2
دی 1390
صفحه 155-180
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 05 خرداد 1390
  • تاریخ بازنگری: 14 شهریور 1390
  • تاریخ پذیرش: 14 آبان 1390
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار