نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روان‌شناسی دانشگاه سلمان فارسی کازرون (نویسنده مسئول)

2 دانشیار گروه روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

3 استادیار گروه روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

4 استاد گروه روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

هدف از پژوهش حاضر طراحی و آزمون الگویی از پیشایند‌های مهم رفتار اجتماع یار در دانشجویان دانشگاه شهید چمران بود. در این الگو همدلی به عنوان متغیر مستقل به طور مستقیم و غیرمستقیم از طریق میانجی‌‌های دین‌داری، هویت اخلاقی و استدلال اجتماع‌یار اخلاقی، رفتار اجتماع‌یار را پیش‌بینی می‌کند. شرکت کنندگان در پژوهش 438 دانشجوی کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. جهت آزمون الگوی پیشنهادی از روش الگویابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای 18-SPSS و 18-AMOS انجام شد. نتایج حکایت از عدم معنی‌داری مسیر‌های مستقیم همدلی به رفتار اجتماع‌یار، همدلی به استدلال اجتماع‌یار، دین‌داری به رفتار اجتماع‌یار، دین‌داری به استدلال اجتماع‌یار، و استدلال اجتماع‌یار به رفتار اجتماع‌یار بود. با حذف مسیر‌های غیرمعنی‌دار، الگو اصلاح شد. شاخص‌‌های برازندگی الگویابی معادلات ساختاری، برازش مناسب الگوی اصلاح شده را نشان می‌دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing and Testing a Model of Important Precedents of Prosocial Behavior in Students of Shahid Chamran University

نویسندگان [English]

  • A. Azimpour 1
  • A. Neisi 2
  • N. Arshadi 3
  • M. Shehni Yailagh 4
  • K. Beshlideh 3

1

2

3

4

چکیده [English]

The aim of this study was designing and testing a model for precedents of prosocial behavior in students of Shahid Chamran University in Ahvaz. In this model, empathy is independent variable that directly and indirectly predicted prosocial behaviors by mediation of religiosity, moral identity and prosocial moral reasoning using AMOS. 438 undergraduate students were selected by multi-stage cluster random sampling method. Structural equation modeling (SEM) method was used for testing the proposed model. Results showed that the direct paths from empathy to prosocial behavior, empathy to prosocial reasoning, religiosity to prosocial behavior, and prosocial reasoning to prosocial behavior were non-significant. After omitting, non-significant paths, the model fitted the data properly.

کلیدواژه‌ها [English]

  • prosocial behavior
  • prosocial moral reasoning
  • moral identity
  • religiosity
  • empathy
فارسی
آرین، خدیجه (1377). ارتباط بین دینداری و بهزیستی در ایرانیان ساکن کانادا. پایان‌نامه‌ی منتشر نشده‌ی دکترای دانشگاه علامه طباطبایی.
بارون، رابرت. بیرن، دان. برنسکامب، نایلا (1388). روانشناسی اجتماعی. ترجمه یوسف کریمی. تهران: نشر دوران..
سروش، عبدالکریم (1379). دانش و ارزش، پژوهشی در ارتباط علم و اخلاق. تهران: انتشارات یاران.
شهنی‌ییلاق، منیجه؛ شکرکن، حسین، موحد، احمد (1383). رابطه‌ی علی بین نگرش مذهبی، خوشبینی، سلامت روانی و جسمانی در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز. نشریهی علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز. 3 (11)، 99-114. 
عظیم‌پور، علی‌رضا؛ نیسی، عبدالکاظم؛ شهنی‌ییلاق، منیجه؛ ارشدی، نسرین؛ بشلیده، کیومرث (در دست انتشار b). اعتباریابی مقیاس "اهمیت برای خویشتن هویت اخلاقی" بر دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز. مجلهی شخصیت و تفاوتهای فردی، در دست انتشار.
عظیم‌پور، علی‌رضا؛ نیسی، عبدالکاظم؛ شهنی ییلاق، منیجه؛ ارشدی، نسرین؛ بشلیده، کیومرث (در دست انتشار c). اعتباریابی پرسشنامه‌ی همدلی تورنتو بر دانش جویان دانشگاه شهید چمران اهواز. مجلهی مطالعات روان شناختی دانشگاه الزهرا، در دست انتشار.
کریمی، ع. (1385). مراحل شکلگیری اخلاق در کودک؛ با تأکید بر رویکردهای تحولی. تهران: انتشارات عابد.
کرین، وی. سی. (1388). نظریههای رشد: مفاهیم و کاربردها. ترجمه‌ی غلامرضا خوی‌نژاد و علی‌رضا رجایی. تهران: انتشارات رشد.
گنسلر. ه. جی. (1387). درآمدی جدید به فلسفهی اخلاق. ترجمه‌ی حمیده‌ی بحرینی تهران: نشر آسمان خیال.
مرعشی، سیدعلی (1387). بهداشت روان و نقش دین. تهران: نشر علمی و فرهنگی.
ولف، ویلیام (1386). روان‌شناسی دین بر اساس رویکرد تجربی، ترجمه‌ی محمد دهقانی. تهران: انتشارات رشد.
هولمز. آر. ال (1385). مبانی فلسفه‌ی اخلاق. ترجمه‌ی مسعود علیا. تهران: انتشارات ققنوس.
 
لاتین
Albiero, P., Matricardi, G., Speltri, D., & Toso, D. (2009). The assessment of empathy in adolescence: A contribution to the Italian validation of the ‘‘Basic Empathy Scale’’. Journal of Adolescence, 32, 393-408.    
Aquino, K., Reed, A., Thau, S., & Freeman, D. (2007). A grotesque and dark beauty: How moral identity and mechanisms of moral disengagement influence cognitive and emotional reactions to war. Journal of Experimental Social Psychology, 43, 385–392.
Aquino, K., & Reed, A. (2002). The Self-Importance of Moral Identity. Journal of Personality and Social Psychology, 83, (6), 1423–1440.
Azimpuor, A., Neasi, A., Shehni- Yailagh, M., & Arshadi, N. (2012). Validation of “Prosocial Tendencies Measure” in Iranian University Students, Journal of Life Science and Biomedicine, 2 (2), 34-42.
Azimpuor, A., Neasi, A., Shehni- Yailagh, M., Arshadi, N., & Beshlideh, K. (2012). Assessment prosocial moral reasoning on Iranian: Evaluation the measurement models and validation the measure of Prosocial Moral Reasoning on Iranian university students, Journal of Life Science and Biomedicine, 2 (6).
Arbuckle, J. L., (2007). Amos™ 16.0 User’s Guide. Chicago: Amos Development Corporation.
Arnold, M. L. (2000). Stage, Sequence, and Sequels: Changing Conceptions of Morality, Post-Kohlberg. Educational Psychology Review, 12 (4), 365-383.
Carlo, G., Eizenberg N., & Knight, G. P. (1992). An objective measure of adolescentۥs prosocial moral reasoning. Journal of Research on Adolescence, 2 (4), 333-349.
Carlo, G., Hausmann, A., Christiansen, S., & Randall, B. A., (2003). Sociocognitive and Behavioral Correlates of a Measure of Prosocial Tendencies for Adolescents. Journal of Early Adolescence, 23 (1), 107-134.
Carlo, G., McGinley, M., Roesch, S. C., & Kaminski J. W. (2008). Measurement invariance in a measure of prosocial moral reasoning to use with adolescents from the USA and Brazil. Journal of Moral Education, 37 (4), 485–502.
Carlo, G., Randall, B. A. (2002). The Development of a Measure of Prosocial Behaviors for Late Adolescents. Journal of Youth and Adolescence, 31 (1), 31-44.
Doris, J., & Stich, S. (2006). Moral psychology: Empericl approaches. Stanford encyclopedia of philosophy.http:// www. plato.stanford. edu/entries/moral-psych-emp.
Eisenberg, N., Guthrie, I. K., Murphy, B. C., & Shepard S. A. (2005). Age Changes in Prosocial Responding and Moral Reasoning in Adolescence and Early Adulthood. Journal of Research on Adolescence, 15 (3), 235–260.
Eisenberg, N., Guthrie, I. K., Murphy, B. C., Shepard, S. A., Cumberland, A., & Carlo, G. (1999). Consistency and development of prosocial dispositions: A longitudinal study. Child Development, 70 (6) 1360-1372.
Eisenberg, N., & Morris, A. S. (2001). The Origins and Social Significance of Empathy-Related Responding. A Review of Empathy and Moral Development: Implications for Caring and Justice by M. L. Hoffman. Social Justice Research, 14 (1), 95-120.
Eisenberg, N., & Okun, M. A. (1996). The Relations of Dispositional Regulation and Emotlonallty to Elders' Empathy-Related Responding and Affect While Volunteering. Journal of Personality, 64 (1), 157-183.
Furrow, J. L., King, P. E., & White, K. (2004). Religion and positive youth development: Identity, meaning, and prosocial concern. Applied Developmental Science, 8 (1), 17-26.
Gibbs, J. C., Basinger, K. S., Grime, R. L., & Snarey, J. R. (2007). Moral judgment development across cultures: Revisiting Kohlberg’s universality claims. Developmental Review, 27, 443–500.
Hardy, S. A. (2006). Identity, Reasoning, and Emotion: An Empirical Comparison of Three Sources of Moral Motivation. Motiv Emot, 30, 207–215.
Hardy, S. A., & Carlo, G. (2005). Religiosity and prosocial behaviors in adolescence: the mediating role of prosocial values. Journal of Moral Education, 34 (2), 231–249.
Harris, M. D., & Smith R. J. (1975). Mood and helping. The Journal of Psychology, 91, 215-221.
Huebner, B., Dwyer, S., & Hauser, M. (2008). The role of emotion in moral Psychology. Trends in Cognitive Sciences, 13 (1), 1-6.
Ji, C-H. C. (2004). Religious Orientations in Moral Development. Journal of Psychology and Christianity, 23, (1), 22-30.
Ji, C-H. C., Ibrahim, Y., & Dong Kim, S. (2009). Islamic Personal Religion and Moral Reasoning in Social Justice and Equality: The Evidence from Indonesian College Students. The International Journal for the Psychology of Religion, 19, 259–274.
Ji. C-H. C., Pendergraft, L., & Perry, M. (2006). Religiosity, altruism, and altruistic hypocrisy from protestant adolescents. Review of Religious Research, 48 (2), 156-178.
Kline, R. B., (2005). Principles and practice of structural equation modeling. New York and London: the Guiford press.
Leffel, G., Michael, F., Malerie, E. S., & Michael, R. (2008). Who cares? Generatively and the moral emotions, part 3, a social intuition “ecology of virtue”. Journal of Psychology and Theology. 36 (3), 202-221.
Morton, K. R., Worthley, J. S., Testerman, J. K., & Mahoney. M. L. (2006). Defining features of moral sensitivity and moral motivation: Pathways to moral reasoning in medical students. Journal of Moral Education, 35 (3), 387–406.
Nunner-Winkler, G., Meyer-Nikele, M., & Wohlrab, D. (2007). Gender Differences in Moral Motivation. Merrill-Palmer Quarterly, 53 (1), 26-52.
Penner, L. A., Dovidio, J. F., Piliavin, J. A., & Schroeder, D. A., (2005). Prosocial behavior: Multilevel Perspectives. Annual Review of Psychology. Annu. Rev. Psychol, 56, 365–92.
Piliavin, J. A., Charng, H-W. (1990). Altruism: A review of recent theory and research. Annual review of sociology, 16, 27-56.
Saelen, C., Markovits, H., (2008). Adolescents’ emotion attributions and expectations of behavior in situations involving moral conflict. Journal of Experimental Child Psychology, 100, 53–76.
Spereng, R. N., McKinnon, M. C., Mar, R. A., & Levine, B., (2009). The Toronto Empathy Questionnaire: Scale development and initial validation of a factor-analytic solution to multiple empathy measures. Journal of Personality Assessment, 91 (1), 62–71.
Watson, P. J., Ralph W. H., & Ronald, J. M. (1985). "Dimensions of Reiigiosity and Empathy". Journal of Psychology and Christianity, 4, 73-85.
Wowra, S. A. (2007). Moral identities, social anxiety, and academic dishonesty among American college students. Ethics & Behavior, 17 (3), 303–321.