نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان، گروه روان‌شناسی، زنجان، ایران (نویسنده مسئول)

2 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان،گروه روان‌شناسی،زنجان ،ایران

3 مربی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان، گروه آمار و ریاضی،زنجان ،ایران

چکیده

پژوهش حاضر به منظور بررسی سلامت روانی مادران دارای بیش از یک فرزند استثنایی انجام شده است. برای این منظور 100 مادر از مادران دارای بیش از یک فرزند استثنایی، 150 مادر از مادران دارای یک فرزند استثنایی و 200 مادر از مادران دارای فرزند عادی به صورت نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شده و با استفاده از پرسشنامه سلامت عمومی    (GHQ) مورد بررسی قرار گرفتند. جهت تحلیل داده‌ها از روش‌های تحلیل واریانس چند متغیره، تحلیل واریانس یک طرفه، و آزمون‌ تعقیبی توکی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد بین سه گروه از مادران تفاوت‌هایی در میزان سلامت روانی و مؤلفه‌های آن وجود دارد و در این بین مادران دارای بیش از یک فرزند استثنایی از سلامت روانی پایین‌تری برخوردار هستند. نتایج و پیشنهادهای پژوهش در این مقاله تشریح و تبیین خواهند شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation of Mental Health of Motheres with More Than One Exceptional Child

نویسندگان [English]

  • M. Hejazi 1
  • A. Sobhi 2
  • A. Shahnavaz 3

1

2

3

چکیده [English]

The aim of current investigation was studying mental health of mothers with more than one exceptional child. For this aim 100 mothers from mothers with more than one exceptional child, 150 subjects from mothers with one exceptional child and 200 subjects from mothers with more than one normal child were randomly selected. Goldberg General Health Questionnaire (GHQ) was used. Analysis of data, using one-way analysis of variance, multiple analysis of variance test, and Tukey test showed that there are significant differences among the three groups, in mental health and it’s subscales’. Mothers with more than one exceptional child have the least mental health status. The results of this study have been discussed and suggestions for future studies have been given.

کلیدواژه‌ها [English]

  • mothers with more than one exceptional child
  • Mental Health
فارسی
ابراهیمی، امرالله (1384). بررسی روان‌سنجی و تحلیل عوامل پرسشنامه سلامت عمومی GHQ در بیماران روان‌پزشکی مراکز روان پزشکی اصفهان. پایان‌نامه دکتری، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان.
احمدی، زینب (1377). مقایسه میزان عزت نفس مادران کودکان کم توان ذهنی و مادران کودکان عادی شهر اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
افروز، غلامعلی و هاشمی رزینی، هادی (1385). مقایسه رضامندی زوجیت والدین کودکان فلج مغزی و والدین کودکان عادی. مجله علوم روان‌شناختی، 5 (20)، 318-336.
پالاهنگ، حسن (1375). بررسی همه‌گیر شناسی اختلالات روانی در شهر کاشان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم پزشکی ایران.
تقوی، محمدرضا (1380). بررسی روائی و پایایی پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ). مجله روانشناسی، 20، 381-398.
خواجه‌پور، مهدی (1377). بررسی و مقایسه واکنش‌های نوروتیک مادران کودکان عادی با مادران کودکان کم توان ذهنی شهر اهواز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
دادستان، پریرخ (1377). پرسشنامه سلامت عمومی. ددر استورا،ژ.ب. (1991) تنیدگی یا استرس. تهران: انتشارات رشد.
رمضانی، فریدون (1382). بررسی رضایت زناشویی والدین کودکان کم توان ذهنی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.
کاکاوند، علی‌رضا (1385). روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی. تهران : نشر روان.
مسائلی، محسن (1378). مقایسه میزان فشار روانی و سازگاری زناشویی والدین کودکان عقب مانده ذهنی، معلول جسمی- حرکتی، و والدین کودکان عادی شهر اصفهان در گستره سنی 7-15 سال. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
مهرابی‌زاده هنرمند، مهناز؛ نجاریان، بهمن و مسعودی، میترا (1380). مقایسه سلامت روانی والدین کودکان کم توان ذهنی تربیت‌پذیر 12-7 ساله با سلامت روانی والدین کودکان عادی. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 2 (2)، 187-200.
ناصر شریعتی، تقی و داورمنش، عباس (1375). اثرات معلولیت ذهنی فرزندان بر خانواده. تهران : انتشارات سازمان بهزیستی کشور.
هورن بی، گری (بی تا). مشاوره با پدران و مادران کودکان استثنایی. ترجمه محمدحسین نظری نژاد (1376). مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
هومن، عباس (1377). استانداردسازی پرسشنامه سلامت عمومی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
 
لاتین
Abbeduto, L., Seltzer, M., Shattuck, P., Krauss, M., Orsmond, G., & Murphy, M. (2004). Psychological well- Being and coping in Mothers of Youths with Autism, Down syndrome, or Fragile X syndrome. American Journal on Mental Retardation, 109 (3), 237-254.
Barnet, W. S., & Boyce, G. C. (1995). Effects of children with down syndrome on parent’s activities. Journal of Child & Family Studies. 4 (1), 103-117.
Beckman, P. J. (1991). Comparison of Mothers and Fathers Perception of the Effect of Young children with and without Disabilities. American Journal on Mental Retardation, 95 (5), 585- 595.
Chen, T. Y., & Tang, C. S. (1997). Stress appraisal and social support of chinese mothers of adult children with mental retardation. American Journal on Mental Retardation, 101 (5), 473-482.
Dellve, L., Samuelsson, L., Tallborn, A., & Fasth, A. (2006). Stress and well- being among parents of children with rare diseases: A Prospective intervention study. J Adv Nurs, 53 (4), 392-402.
Douma, J. C., Dekker, M. C., & Koot, H. M. (2006). Supporting parents of youths with intellectual disabilities and psychopathology. Journal of Intellectual Disability Research, 50 (8). 570-581.
Dyson, L. L. (1997). Fathers and mothers of school- age children with developmental disabilities: Parental stress, family functioning, and social support. American Journal on Mental Retardation, 102 (3), 267- 79.
Emerson, E. (2003). Mothers of children and adolescents with intellectual disability: Social and economic situation, mental health status, and the self- assessed social and Psychological impact of the child’s difficulties. Journal of Intellectual Disability Research, 47 (Pt4-5), 385-399.
Floyd, F. J., & Zmich, D. E. (1991). Marriage and the Parenting Parent ship: Perceptions and interactions of parents with mentally retarded and typically developing children. Child Development, 62, 1434-1448.
Goldberg, D. P. (1972). The detecting of Psychiatric Illness by questionnaire. Oxford university press: London.
Goodman, S. H., & Gottlieb, I. H. (2002). Children of depressed parents: Mechanisms of risk and implication for treatment. American Psychological Association, 22, 59-88.
Gowen, B. (1989). Family with handicapped children. Family Process Journal, 12 (1), 44-55.
Gray, D. E. (2003). Gender and coping: The parents of children with high functioning autism. Sociology Science Med, 56 (3), 631-642.
Guptu, A., & Singhal, N. (2005). Psychosocial support for families of children with Autsim. Asia Pacific Disability Rehabilitation Journal, 16 (2), 62-83.
Kazak, A. E. (1987). Families with disabled children: stress and social Network in three samples. Journal of Abnormal Child Psychology, 15, 137-146.
Lawton, D. (1998). Complex numbers: families with more than one disabled child. York: Social policy research unit.
Lessenberry, B. M., & Rehfeldt, R. A. (2004). Evaluating stress Levels of parents of children with Disabilites. Council for Exceptional Children, 70 (2), 231-240.
Lewis, P., & Abbeduto, M., & Murphy, M. (2006). Psychological well- being of mothers of youth with fragile X syndrome: Syndrome specificity and within- syndrome variability. Journal of Intellectual Disability Research, 50 (12), 894-904.
Miller, J., Colligan, J., & Colvert, A. (2003). A Qualitative study, using focused Interviews, of the information needs of families whose children’s names are on a cerebral palsy Register. Child: Care, Health & Development, 29, 465-471.
Oelofsen, N., & Richardson, P. (2006). Sense of coherence and parenting stress in mothers and fathers of preschool children with developmental disability. Journal of Intellectual Disability, 31 (1), 1-12.
Parminder, R., Maureen, O. D., Rosenbaum, P., & Brehaut, J. (2005). The Health and well- Being of caregivers of children with cerebral palsy. Pediatrics, 115 (6), 626-636.
Preston, G. (2005). Hard- working families, caring for tow or more disabled children. Disability Alliance.
Ricci L. A., & Hodapp, R. M. (2003). Fathers of children with Down’s syndrome versus other Types of Intellectual Disability Perceptions, stress and Involvement. Journal of Intellectual Disability Research, 47, 273-284.
Ryde- Brandt, B. (2006). Defence strategies and anxiety in mothers of disabled children. European Journal of Personality, 5 (5), 367-377.
Sander, J. L., & Morgan, S. B. (1997). Family stress and adjustment as Perceived by Parents of children with autism or Down syndrome: Implications of Intervention. Child and Family Behaviour Therapy, 19, 15-32.
Skinner, D., Bailey, D., Correa, V., & Rodriguez, P. (1999). Narrating self and disability: Latino Parents construcrions of identity vis- a- vis their child with special needs. Exceptionals Children, 65, 481-495.
Sloper, P., & Turner, S. (1993). Risk and Resistance factors in the Adaptation of parents of children with server physical Disability. Journal of child Psychology and Psychiatry, 34 (2), 167-188.
Swartz, H. A., Shear, M. K., Wren, F. J., & Greeno, C. G. (2005). Depression and anxiety Among Mothers who Bring Their children to a pediatric Mental Health clinic. American psychiatric Association, 56 (9), 1077- 1083.
Tozer, R. (1999). At the Double: Supporting families with two or more severely disabled children. National children Bureau.
Trostre, H. (2001). Sources of stress in mothers of children with impairment, Journal of Visual Impairment and Blindness. 8 (1), 13-26.
Trute, B., & Hiebert- Murphy, D. (2002). Family Adjustment to childhood Developmental Disability: A Measure of parent Appraisal family impact. Journal of Paediatric Psychology, 27 (3), 271-280.
Witter, D. D. (2003). Parent reaction to having a child with Disabilities. U.S. A: Education Publisher.