نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی دانشگاه شهید جمران اهواز (نویسنده مسئول)

2 استادیار گروه روان‌شناسی بالینی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش مدیریت استرس بر غربت‌زدگی، مشکلات بین فردی و سازگاری خوابگاهی دانش‌آموزان دختر دبیرستان‌های شبانه‌روزی شهر شیراز بود. طرح پژوهش، یک طرح گروه گواه با پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری بود. جامعه آماری شامل دانش‌آموزان دختر پایه اول دبیرستان‌های شبانه‌روزی شهر شیراز در سال تحصیلی 93-92 بود که به پرسشنامه‌های غربت‌زدگی، مشکلات بین فردی و سازگاری خوابگاهی پاسخ دادند. سپس بر حسب بالا بودن نمرات غربت‌زدگی و مشکلات بین فردی و پایین‌تر بودن نمره سازگاری، از هر مدرسه 17 نفر انتخاب گردید و به تصادف یکی از مدارس به عنوان گروه آزمایش و دیگری به عنوان گروه گواه انتخاب شدند. گروه آزمایش تحت 10 جلسه‌ی 2 ساعته آموزش مدیریت استرس قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که آموزش مدیریت استرس باعث کاهش غربت‌زدگی و مشکلات بین فردی و افزایش سازگاری خوابگاهی در دانش‌آموزان گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Stress Management Training on Homesickness, Interpersonal Difficulties and Dormitory Adjustment Among First grade Female Student of Shiraz Boarding School

نویسندگان [English]

  • S. Dastan 1
  • I. Davoudi 2
  • S. Bassak Nejad 2

1 M. A. Student of psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

2 Assistant Professor of psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the effectiveness of stress management training on homesickness, interpersonal difficulties and dormitory adjustment among 9th grade female students in boarding schools in Shiraz. The research method was experimental with pre-test, post-test and follow-up with the control group. The participants included all 9th grade female students in Shiraz in the academic year of 1392-1393. All the students were given questionnaires on homesickness, interpersonal difficulties and dormitory adjustment. 17 students were chosen based on their higher scores on either the homesickness or interpersonal difficulties tests or their lower scores on the dormitory adjustment test. Then, one of the two schools was randomly assigned to the experimental and the other to the control group. The experimental group completed 10 two-hour training courses on stress management. The results showed that stress management training led to a decline in homesickness and interpersonal difficulties and an increase in dormitory adjustment among students in the experimental group in comparison with the students in the control group.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Stress management training
  • homesickness
  • Interpersonal difficulties
  • Dormitory adjustment
فارسی
آنتونی، مایکل‌؛ ایرونسون، گیل و اشنایدرمن، نیل (2007). راهنمای عملی مدیریت استرس به شیوهی شناختی رفتاری. ترجمه: سید جواد آل محمد، سولماز جوکار، حمید طاهر نشاط دوست (1388). اصفهان: جهاد دانشگاهی واحد اصفهان.
اژه‌ای، جواد‌؛ دهقانی، محسن‌؛ گنجوی، آناهیتا و خداپناهی، محمدکریم (1387). اعتباریابی پرسشنامه احساس غربت در دانشجویان. مجله علوم رفتاری، دوره 2، شماره 1، صفحات 1-12.
بهمنی، افشین، حیدرنیا، علیرضا و طوافیان، صدیقه سادات (1390). بررسی تأثیر برنامه مدون آموزشی بر کاهش میزان استرس در دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطه ساکن در خوابگاه شبانه‌روزی. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، دوره 10، صفحات 109-114.
تابع بردبار، فریبا‌؛ رسول‌زاده طباطبایی، کاظم‌؛ آزاد فلاح، پرویز و سامانی، سیامک (1387). اثربخشی آموزش جرأت‌ورزی و ایمن‌سازی در مقابل تنیدگی بر احساس غربت دانشجویان. مجله علوم رفتاری، دوره 2، شماره 4، صفحات 291-296.
تابع بردبار، فریبا‌؛ رسول‌زاده طباطبایی، کاظم‌؛ آزاد فلاح، پرویز و سامانی، سیامک (1388). بررسی اثربخشی آموزش ابراز وجود بر احساس غربت دانشجویان دختر. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، دوره نوزدهم، شماره 73، صفحات 28-33.
تقی‌لو، صادق‌؛ شکری، امی‌؛ طولابی، سعید و تقوایی‌نیا، علی (1390). دشواری‌های بین فردی در نوجوانان: تفاوت‌های جنسی و سنی. روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، سال 7، شماره 28، صفحات331-338.
درتاج، فریبرز‌؛ مصائبی، اسدالله و اسدزاده، حسن (1389). تأثیر آموزش مدیریت خشم بر پرخاشگری و سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان پسر 15- 12 ساله. فصلنامه روانشناسی کاربردی، سال 3، شماره 4، صفحات 72-66.
رحیمی، جعفر‌؛ حقیقی، جمال‌؛ مهرابی‌زاده هنرمند، مهناز و بشلیده، کیومرث (1385). بررسی تأثیر آموزش جرأت‌ورزی بر مهارت‌های اجتماعی، اضطراب اجتماعی و ابراز وجود دانش‌آموزان پسر سال اول مقطع متوسطه. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره سوم، سال سیزدهم، شماره 1، صفحات 124-111.
رضا‌پور میرصالح، یاسر‌؛ ابوترابی کاشانی، پریسا و ابراهیمی، صغری (1391). تأثیر آموزش مهارت‌های ابراز وجود در افزایش جرأت‌ورزی بر عزت نفس دانش‌آموزان کم جرأت دختر پایه سوم تا پنجم ابتدایی شهر تهران. روانشناسی بالینی و شخصیت، سال نوزدهم، شماره 7، صفحات 90-77.
شکری، امید‌؛ افضلی، محمد‌حسن‌؛ پاییزی، مریم‌؛ عبدالخالقی، معصومه‌؛ گراوند، فریبرز و طولابی، سعید (1389). ساختار عاملی و ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه دشواری‌های بین فردی نوجوانان در یک نمونه ایرانی. روا‌‌نشناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، سال ششم، شماره 24، صفحات 307- 315.
عندلیب، محمد (1390). رابطه بین اضطراب اجتماعی، سبک‌های دلبستگی، افکار غیرمنطقی، هوش هیجانی و خود افشاگری با غربت‌زدگی دانشجویان دانشگاه شهید چمران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشگاه شهید چمران.
قربان شیرودی، شهره، خلعتبری، جواد، تودار، رسول، مبلغی، نفیسه، صالحی، محمد (1390). مقایسه اثربخشی روش‌های آموزش مهارت ابراز وجود و حل مسأله بر سازگاری و
پرخاشگری دانش‌آموزان دختر اول متوسطه. یافتههای نو در روا‌‌‌نشناسی، صفحه 24-5.
قنبری، نیکزاد‌؛ حبیبی، مجتبی و شمس الدینی، سلوی (1392). اثربخشی مدیریت استرس به شیوه شناختی رفتاری بر ارتقای بهزیستی روان‌شناختی، عاطفی و اجتماعی دانشجویان دارای احساس غربت. مجله روانشناسی بالینی، سال پنجم، شماره 1، صفحات 56-47.
کیخای فرزانه، محمدمجتبی (1390). اثربخشی آموزش گروهی ابراز وجود بر اضطراب اجتماعی، پیشرفت تحصیل و مهارت‌های اجتماعی دانش آموزان. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن، سال دوم، شماره اول، صفحات 106-103.
مرادپور، چاماسب‌؛ میری، محمدرضا‌؛ علی آبادی، سمانه و پورصادق، عباس (1392). اثربخشی آموزش مهارت‌های خودآگاهی و ابراز وجود بر سازگاری و عزت نفس مادران کودکان کم توان ذهنی. مجله مراقبتهای نوین، سال دهم، شماره 1، صفحات 52-53.
منصور، لادن‌؛ ملا‌شریفی، شیدا و وخشور، حسن (1388). ساخت پرسشنامه سازگاری خوابگاهی و هنجاریابی آن در مورد دانشجویان دانشگاه‌های شهر تهران. تازهها و پژوهشهای مشاوره، شماره 29، 67-84.
میکائیلی منیع، فرزانه (1389). مقایسه مسؤلیت‌پذیری، روحیه همکاری، سلامت عمومی، رضایت از زندگی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان مدارس شبانه‌روزی و روزانه استان آذربایجان غربی. فصلنامه نوآوریهای آموزشی، 34، 62-88.
نویدی، احد (1387). تأثیر آموزش مدیریت خشم بر مهارت‌های سازگاری پسران دوره متوسطه شهر تهران. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، سال 14، شماره 4، صفحات 403-394.
هاشمیان، فاطمه، شفیع‌آبادی، عبدالله و سودانی، منصور (1387). اثربخشی آموزش مهارت‌های کنترل خشم بر سازگاری فردی- اجتماعی دانش‌آموزان دختر سال اول متوسطه شهرستان ماهشهر. دانش و پژوهش در روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، شماره سی و پنجم و سی و ششم، صفحات 14-1.
یعقوبی، ابوالقاسم‌؛ قنبری، نیکزاد‌؛ فرهادی، مهران و کاکابرایی، کیوان (1387). بررسی رابطه هوش هیجانی با احساس غربت و سلامت عمومی دانشجویان. فصلنامه علمی پژوهشی روانشناسی دانشگاه تبریز، شماره 9، صفحات 137-153.
لاتین
Abbasian, F., Najimi, A., Ghasemi, G., Afshar, H., & Meftah, D. (2013). The effectiveness of the cognitive-behavioral strategies of stress management training on social adjustment of depressed women. Journal of Research & Health, 3 (1), 303-309.
Aderman, M., & Techlenburg, K. (1983). Effect of relaxation training on personal adjustmentand perceptions of organizational climate. The Journal of Psychology, 115 (2), 185-191.
Aminpoor, H., Afshinfar, J., & Mostafaei, A. (2012). Validation of homesickness scale in Payame Noor students. Annals of Biological Research, 3 (7), 3570-3576.
Bassak Nejad, S., Pak, S., & Zargar, Y. (2013). The effectiveness of social skills training in homesickness, social intelligence and interpersonal sensitivity in female university students resident in dormitory. International Journal of Psychology and Behavioral Research, 2 (3), 168-175.
Beck, A. T., Steer, R. A., & Brown, G. K. (2000). Manual for the Beck Depression 1nventory-11. San Antonio, TX: The Psychological Corporation.
Benn, L., Harvey, J. E., Gilbert, P., & Irons, C. (2005). Social rank, interpersonal trust and recall of parental rearing in relation to homesickness. Personality and Individual Differences, 38, 1813–1822.
Burt, C. D. B. (1993). Concentration and academic ability following transition to university: An investigation of the effects of homesickness. Journal of Environmental Psychology, 13, 333–342.
Eurling- Bontekoe, E. H. M. (2005). Homesickness, personality and personality disorders: an overview and therapeutic consideration. Amsterdam University Press.
Eurelings–bontekoe, E. H. M., Vingerhotes, A., & Fontijin, T. (1994). Personality and behavioral antecedents of homesickness. Personality and Individual Diffrences, 229-235.
Fisher, S., Frazer, N., & Murray, K. (1986). Homesickness and health in boarding school children. Journal of Environmental Psychology, 6, 35-47.
Fisher, S., & Hood, B. (1988). Vulnerability factors in the transition to university: self-reported mobility history and sex differences as factors of psychological disturbance. British Journal of

Psycholgy.79, 309–328.
Han, K. S., Im, H. S., Yang, B. K., Chung, H. K., & Suh, Y. J. (2005). Effects of Assertive training on interpersonal relations social behavior and psychiatric symptoms in patients with a mental disorder. Taehan Kanho Hakhoe Chi , 35 (5), 896-903.
Hendrickson, B., Rosen, D., & Aune, K. (2011). An analysis of friendship network, social connectedness, homesickness, and satisfaction levels of international students. International Journal of Intercultural Relations, 35 (3), 281-295.
Inglés, C. J., Hidalgo, M. D., & Méndez, F. X. (2005). Interpersonal difficulties in adolescence: A new self-report measure. European Journal of Psychological Assessment, 21 (3), 11-22.
Kraag, G., Zeegers, M. P., kok, G., Hosman, C., & Abu-saad, H. H. (2006). School program targeting stress management in children and adolescents: A meta-analysis. Journal of School Psychology, 44 (6), 449-472.
Lee, S. H., Ahn, S., Lee, Y. J., Choi, T. K., Yook, K., & Suh, Sh. Y. (2007). Effectiveness of a meditation-based stress management program as an adjunt to pharmacotherapy in patients with anxiety disorder. Journal of Psychosomathic Research, 62 (2), 189-195.
Lee, S., & Crockett, M. S. (1994). Effect of assertiveness training on levels of stress and assertiveness experied by Nurses in Taiwan, republic of china. Issues in Mental Health Nursing, 15 (4), 419-432.
Lin, B. C., & Ployhart, R. E. (2004). Transformational leadership: relations to the five- factor model and team performances in typical and maximum contexts. Journal of Applied Psychology, 89 (4), 610-621.
Lin, Y. R., Shiah, I. S., Chang, Y. C., Lai, T. J., Wang, K. Y., & Chou, K. R. (2004). Evaluation of an assertiveness training program on nursing and medical students’ assertiveness, self-esteem, and interpersonal communication. Nurse Education Today, 24 (8), 656-665.
Lovibond, S. H, Lovibond, P. F. (1995). Manual for the depression anxiety, stress scales. Sydney: Psychology Foundation
Michi, S., Abraham, C. (2004). Health Psychology in Practice. UK: Blackwell Science.
Poyrazli, S. (2002). Relation between assertiveness, academic self-efficacy and psychosocial adjustment among international graduate
students. Journal of College Student Development, 6 (42): 32-42.
Shahmohammadi, N., & Irannejad, P. (2011). Effectiveness of cognitive-behavioral management of stress on student's homesickness. Mediterranean Journal of Social Sciences, 2 (6), 107-111.
Strobe, R. (2001). Health Psychology. Worth publisher. New York.
Tau, S. Q., Dong, M. W., Pratt, B., Hunsberger, & Pancer, S. W. (2000). Social support, relations to coping and adjustment during the transition to university in the peoples' republic of China. Journal of Adolescent Research, 15 (1), 122-135.
Thurber, Ch. A., & Walton, E. (2007). Preventing and treating homesickness. Official Journal of the Amrican Academy of Pediatrics, 119 (1), 119-191.
VanTilburg, M., Vingerhoets, A., & VanHeck, G. (1997). Coping with homesickness: The constructio0n of the Adult Homesickness Coping Questionnaire. Personality and Individual Differences, 22, 901-907.
Van Tillburg, M., Vingerhoets, A., & Van Heck. G. (1999). Determinants of homesickness chronisity: coping and personality. Personaliy and Individual Differences, 27 (1), 531-539.
Verschuur, M. J., Eurelings- Bontekoe, E. M., Spinhoven, P., & Duijsens, I. J. (2003). Homesickness, temperament and chaaracter. Personality Individual Differences, 35 (4), 757-770.
Zhou, X., Xu, Q., Ingles, C. J., Hidalgo, M. D., & La Greca, A. M. (2008). Reliability and validity of  the chinese version of the social anxiety scale for adolescents. Child Psychiatry and Human Development, 39 (2), 185-200.
Zhou, X., Ingles, C. J., & Li, Y. (2006). Psychometric properties of the Chinese translation of the Questionnaire about Interpersonal Difficulties for Adolescents (QIDA). Proceeding of the annual meeting of American Psychological Association. New Orleans, U.S.