نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 1دانش آموخته دکتری روان‌شناسی عموی، پردیس علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی اهواز

2 دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی اهواز (نویسنده مسئول)

3 استاد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران

4 دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی اهواز

5 استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی اهواز

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، تعیین تأثیر آموزش شناختی بر عملکرد اجرایی و توجه تقسیم‌شده‌ی کودکان مضطرب است. پژوهش حاضر از نوع نیمه‌آزمایشی است که با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی هدفمند و با توجه به معیارهای پژوهش، 38 کودک پسر هشت تا نه ساله دارای اضطراب انتخاب شدند و به صورت تصادفی در گروه آزمایشی و گروه کنترل قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل مصاحبه بالینی، آزمون هوش ریون برای همسان‌سازی آزمودنی‌ها، اضطراب آشکار کودکان، آزمون عملکرد اجرایی برج لندن، آزمون دقت متمرکز و تقسیم شده بود. در شروع برای همه‌ی آزمودنی‌ها پیش‌آزمون عملکرد اجرایی و دقت متمرکز و تقسیم شده اجرا شد. سپس آزمودنی‌های گروه آزمایشی به مدت پنج هفته و در قالب ده جلسه‌ی 45 دقیقه‌ای آموزش دریافت کردند و در پایان برای آزمودنی‌های هر دو گروه پس‌آزمون اجرا گردید. تحلیل نتایج حاکی از تأثیر معنی دار آموزش شناختی بر زمان کل، زمان برنامه‌ریزی، زمان آزمایش و خطای ارائه پاسخ در عملکرد اجرایی بود، همچنین نتایج تأثیر معناداری را بر خطای ارائه پاسخ، پاسخ حذف، پاسخ درست و زمان پاسخ‌دهی توجه تقسیم شده بود. با توجه به نتایج به دست آمده، روش آموزش شناختی تأثیر معناداری بر بهبود عملکرد اجرایی و توجه تقسیم‌شده‌ی دانش‌آموزان مضطرب داشته است و نقش مداخلات مبتنی بر بازی‌های توجهی بر فرایندهای شناختی بیش از پیش روشن می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Cognitive Training on the Executive Function and Divided Attention of Anxious Children

نویسندگان [English]

  • parvaneh nahravanian 1
  • Parviz Askari 2
  • Fariborz Dortaj 3
  • Farah Naderi 4
  • saeed bakhtiarpoor 5

1 1- Department of Psychology, Khuzestan Science and Research Campus, Islamic Azad University, Ahwaz, Iran 2- Department of Psychology, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahwaz, Iran

2 1-Department of psychology Ahvaz branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran.

3 3- Department of Psychology, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

4 2- Department of Psychology, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahwaz, Iran

5 2- Department of Psychology, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahwaz, Iran

چکیده [English]

The aim of the present study was to investigate the effectivenessof cognitive training on the executive function and divided attention of anxious children. The present study was designed as a semi-experimental research design, using the purposeful randomized sampling method. According to the research criteria, 38 anxious children whose age was from 8 to 9 years old, were selected and randomly divided into two experimental and control groups. The research instruments included Clinical Interviewing, Raven's Intelligence Test, to match the participants, Apparent Anxiety of the Children, London Tower Executive Function Test and Selective and Divided Attention. At the beginning, the Executive Function, Focused and Divided Attention Test, were administered to all the participants. The experimental group received training in 10 sessions of 45 minutes in 5 weeks. At the post-test the instruments were administered to both groups. The results of the study showed a significant effect of cognitive training on the total time, planning time, and experimental time. Total results also showed that there was a significant impact on commission, omission, correct response, and response time of attention. According to the results, cognitive training had a significant effect on the improvement of the executive function and divided attention of anxious children. The results also clarified the role of intervention-based games in cognitive processes

کلیدواژه‌ها [English]

  • cognitive training
  • executive function
  • divided attention
استرنبرگ، رابرت (2006). روانشناسی شناختی. ترجمه: سید کمال خرازی و الهه حجازی (1387)، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها: پژوهشکده علوم شناختی.
تقوی، محمـدرضـا و علیـشاهی، محمـدجواد (1382). بررسـی اعتبـار و روایـی مقیـاس اضطراب آشکار کودکان. مجلهی روانشناسی. 3 (7)، 342 – 355.
حسن‌پور، الناز؛ میکائیلی منیع، فرزانه؛ عیسی‌زادگان، علی؛ آدینه‌وند، عبداله و سعادتمند، سعید (1393). مقایسه اثربخشی آموزش مهارت‌های حافظه و خودتنظیمی هیجانی بر کاهش اضطراب امتحان دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه شهر ارومیه سال تحصیلی 92-91. مجله دست آوردهای روانشناختی، دانشگاه شهید چمران اهواز، 4 (2)، 19-44.
روحی، علیرضا (1393). رویکردهای نظری و کاربردی در اختلال‌های اضطرابی کودکان. تعلیم و تربیت استثنایی، 14 (3)، 47-58
زارع، حسین؛ فرزاد، ولی اله؛ علی‌پور، احمد و ناظر، محمد (1391). مقایسه انواع کارکردهای توجه رانندگان با حادثه و بدون حادثه و ارتباط آن با سن. پژوهشنامه حمل و نقل، 9(1)، 45-52.
شریفی، حسن (1379). اصول روان سنجی و روان آزمایی. تهران: انتشارات رشد.
عمادی‌فر، فرناز و گرجی، یوسف (1396). اثربخشی آموزش توجه بر مهار توجه، توجه متمرکز و پراکنده دانش‌آموزان دختر دارای اضطراب امتحان. فصلنامه سلامت روانی کودک، 4(1)، 67-77.
مشهدی، علی؛ رسول‌زاده طباطبایی، کاظم؛ آزاد فلاح، پرویز و سلطانی‌فر، عاطفه (1389). توانایی برنامه‌ریزی و سازماندهی در کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه-فزون کنشی. مطالعات تربیتی و روانشناسی، 11(1)، 151-170.
ولی‌نژاد قناتی، یدالله؛ بیرامی، منصور؛ فتحی‌آذر، اسکندر؛ واحدی، شهرام و میرنسب، میرمحمود (1394). اثربخشی راهبرد آموزی مبتنی بر الگوی ویت بر بهبود عملکرد حافظه‌ی فعال و عملکرد ریاضی دانش‌آموزان دارای حافظه‌ی فعال ضعیف. مجله دست آوردهای روانشناختی (علوم تربیتی و روانشناسی)دانشگاه شهید چمران اهواز، 4 (1)، 89-110.
 
لاتین
Aksan, N. (2009). A descriptive study: epistemological beliefs and self-regulated learning. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1 (1), 896-901.
Bar-Haim, Y., Lamy, D., Pergamin, L., Bakermans-Kranenburg, M. J., & Van Ijzendoorn, M. H. (2007). Threat-related attentional bias in anxious and nonanxious individuals: A meta-analytic study. Psychological Bulletin, 133 (1), 1-24.
Cheie, L., Visu-Petra, L., & Miclea, M. (2012). Trait anxiety, visual search and memory for facial identities in preschoolers: An investigation using taskirrelevant emotional information. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 33, 622-626.
Ginsburg, G. S., Becker, K. D., Drazdowski, T. K., & Tein, J. Y. (2012). Treating anxiety disorders in inner city schools: Results from a pilot randomized controlled trial comparing CBT and usual care. Child Youth Care Forum, 41 (1), 1–19
Cowan, N. (2012). Working memory capacity. Psychology press.
Cowan, N. (2010). The magical mystery four: How is working memory capacity limited, and why?. Current directions in psychological science19(1), 51-57.
Dawson, P., & Guar, R. (2004). Executive skills in children and adolescents. New York: Guilford Press.
Diamond, A. (2013). “Executive functions”. Annual Review of Psychology. 64, 135- 168.
Eldar, S., Apter, A., Lotan, D., Edgar, K. P., Naim, R., Fox, N. A., ... & Bar-Haim, Y. (2012). Attention bias modification treatment for pediatric anxiety disorders: a randomized controlled trial. American Journal of Psychiatry, 169 (2), 213-230.
Emerson, C. S., Mollet, G. A., & Harrison, D. W. (2005). Anxious-depression in boys: An evaluation of executive functioning. Archives of Clinical Neuropsychology, 20 (4), 539-546.
Eysenck, M. W., & Derakshan, N. (2011). New perspectives in attentional control theory. Personality and Individual Differences, 50 (7), 955-960.
Eysenck, M. W., Derakshan, N., Santos, R., & Calvo, M. G. (2007). Anxiety and cognitive performance: Attentional control theory. Emotion, 7 (2), 336.
Goldstein, S., & Naglieri, J. A. (Eds.). (2013). Handbook of executive functioning. Springer Science & Business Media.
Hadwin, J. A., Brogan, J., & Stevenson, J. (2005). State anxiety and working memory in children: A test of processing efficiency theory. Educational Psychology, 25 (4), 379-393.
Hertel, P. T. (2007). Impairments in inhibition or cognitive control in psychological disorders. Applied and Preventive Psychology, 12 (3), 149-153.
Kendall, P. C., & Treadwell, K. R. H. (2007). The role of self-statements as a mediator in treatment for youth with anxiety disorders. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 75 (3), 380-389
Lerner, J. W. (1997). Learning disabilities: Theories, diagnosis, and teaching strategies. Houghton Mifflin Harcourt (HMH).
Matuga, J. M. (2009). Self-regulation, goal orientation, and academic achievement of secondary students in online university courses. Journal of Educational Technology & Society, 12 (3), 4.
Miyake, A., Friedman, N. P., Emerson, M. J., Witzki, A. H., Howerter, A., & Wager, T. D. (2000). The unity and diversity of executive functions and their contributions to complex “frontal lobe” tasks: A latent variable analysis. Cognitive psychology, 41 (1), 49-100.
Mogg, K., & Bradley, B. P. (2005). Attentional bias in generalized anxiety disorder versus depressive disorder. Cognitive therapy and research, 29 (1), 29-45.
Ng, E., & Lee, K. (2010). Children's task performance under stress and non-stress conditions: A test of the processing efficiency theory. Cognition and Emotion, 24 (7), 1229-1238.
Owens, M., Stevenson, J., Hadwin, J. A., & Norgate, R. (2012). Anxiety and depression in academic performance: An exploration of the mediating factors of worry and working memory. School Psychology International, 33 (4), 433-449.
Pereira, A. I. F., Barros, L., & Mendonça, D. (2012). Cognitive errors and anxiety in school aged children. Psicologia: Reflexão e Crítica, 25 (4), 817-823.
Ramsay, S. (2015). Impact of cognitive training on the executive function of children aged 5-9. State University of New York at Binghamton.
Re, A. M., Capodieci, A., & Cornoldi, C. (2015). Effect of training focused on executive functions (attention, inhibition, and working memory) in preschoolers exhibiting ADHD symptoms. Frontiers in Psychology, 6.
Rozenman, M., Weersing, V. R., & Amir, N. (2011). A case series of attention modification in clinically anxious youths. Behaviour Research and Therapy, 49 (5), 324-330.
Shallice, T. (1982). Specific impairments of planning. Philosophical Transactions of the Royal Society of London B: Biological Sciences, 298 (1089), 199-209.
Sohlberg, M. M., & Mateer, C. A. (1987). Effectiveness of an attention-training program. Journal of clinical and experimental neuropsychology, 9 (2), 117-130.
Schwartz, C., & Waddell, Ch. (2012). Treating anxiety disorders. Journal of Children's Mental Health Research, 6.
Traverso, L., Viterbori, P., & Usai, M. C. (2015). Improving executive function in childhood: evaluation of a training intervention for 5-year-old children. Frontiers in psychology, 6
Ursache, A., & Raver, C. C. (2014). Trait and state anxiety: Relations to executive functioning in an at-risk sample. Cognition & emotion, 28 (5), 845-855.
Visu‐Petra, L., Miclea, M., & Visu‐Petra, G. (2013). Individual differences in anxiety and executive functioning: a multidimensional view. International Journal of Psychology, 48 (4), 649-659.
Watson, S. M., Gable, R. A., & Morin, L. L. (2016). The role of executive functions in classroom instruction of students with learning disabilities. International Journal of School and Cognitive Psychology, 3 (167).
Zelazo, P. D., Muller, U., Marcovitch, S., Argitis, G. R., & Sultherland, A. (2002). The development of Executive Functions in early childhood. Journal of Learning Disabilities, 36 (3), 230-46.