نویسنده

استادیار دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تربیت معلم

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه بین ‌فرهنگی دو کشور ایران و هند از نظر ویژگی‌های شخصیتی و رابطه آن با خشنودی شغلی دبیران دبیرستان‌های شهر تهران (ایران) و پونا (هندوستان) در سال 1385 انجام گرفته است. متغیرهایی که در این تحقیق بررسی شده‌اند شامل خشنودی شغلی و ابعاد آن (خشنودی از ماهیت کار، خشنودی از سرپرستی، خشنودی از حقوق، خشنودی از ترفیعات و خشنودی از همکاران)، و ویژگی‌های شخصیتی شامل (روان رنجورخویی، برون‌گرایی، بازبودن، توافق‌پذیری و وظیفه‌شناسی) می‌باشند. نمونه تحقیق دبیران شهر تهران (224 نفر) و شهر پونا (223 نفر) بودند که به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. در این مطالعه از دو پرسشنامه شامل: شاخص توصیف شغل (JDI) اسمیت، کندال و هیولین (1969)، و پرسشنامه شخصیت نئو (NEO)، کوستا و مک‌کری (1992) استفاده شد. نتایج نشان داد که بین ویژگی شخصیتی روان رنجورخویی و خشنودی از ماهیت کار، خشنودی از همکاران، خشنودی از حقوق، خشنودی از ترفیعات، خشنودی از سرپرستی و خشنودی از شغل به طور کلی در بین دبیران ایرانی و هندی همبستگی منفی وجود دارد. همچنین، بین ویژگی شخصیتی برون‌گرایی و خشنودی از همکاران، خشنودی از حقوق، خشنودی از ترفیعات، خشنودی از سرپرستی، و خشنودی از شغل به طور کلی در بین دبیران ایرانی و هندی همبستگی مثبت وجود دارد. بین ویژگی شخصیتی باز بودن و خشنودی از همکاران همبستگی منفی و بین ویژگی شخصیتی باز بودن و خشنودی از ترفیعات و خشنودی از شغل به طور کلی در بین دبیران ایرانی و هندی همبستگی مثبت وجود دارد. بین ویژگی شخصیتی توافق‌پذیری با خشنودی از حقوق، خشنودی از ترفیعات و خشنودی شغلی به طور کلی همبستگی مثبت در بین دبیران ایران و هند مشاهده شد. نتایج دیگر نشان دادند در بین دبیران ایرانی و هندی از لحاظ ویژگی شخصیتی و متغیرهای خشنودی شغلی تفاوت معنی‌داری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Personality Factors and Job Satisfaction among Iranian and Indian High School Teachers

نویسنده [English]

  • S. Mohammadi

Assistant Professor, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Tarbiat Moallem University

چکیده [English]

This study investigates the relationships between job satisfaction and the Big Five personality variables among the high school teachers in Tehran (Iran) and Puna (India) in 1385.Job satisfaction variables includedsatisfaction with work, satisfaction with pay, satisfaction with promotions, satisfaction with supervisor, satisfaction with people at work, and personality variables consisted of neuroticism, extraversion, openness, agreeableness and conscientiousness. The sample consisted of 224 teachers from Tehran and 223 teachers from Puna, teaching in the high schools, who were randomly selected. The instruments of this research consist of two questionnaires including: The Neo-Five Factors Inventory (Neo-FFI) by Costa & McCrae (1992) and Job Descriptive Index (JDI) by Smith, Kendall, & Hulin (1969). The results showed that there were significant negative correlations between neuroticism and satisfaction with nature of work, satisfaction with job in general, satisfaction with pay, satisfaction with people, satisfaction with promotions, and satisfaction with supervisor among Iranian and Indian high school teachers. Also there were significant positive correlations between extraversion and satisfaction with people, satisfaction with pay, satisfaction with promotions, satisfaction with supervisor, and satisfaction with nature of work in general among Iranian and Indian high school teachers. There were significant negative correlations between openness and satisfaction with people among Iranian and Indian high school teachers. But there were significant positive correlations between openness and satisfaction with promotions and satisfaction with work  in general among Iranian and Indian high school teachers. There were significant positive correlations between agreeableness and satisfaction with pay, satisfaction with promotions, satisfaction with work in general among Iranian and Indian high school teachers. Iranian teachers, compared to Indian teachers, were higher in job satisfaction, and there were different personality factors among Iranian and Indian teachers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • job satisfaction
  • personality factors
  • Iranian
  • Indian
  • teachers
باغبان، ایران، بهرامی، فاطمه و فدایی‌نسب، مژگان (1386). رابطۀ بین رضایت شغلی و ویژگی‌های شخصیتی کارکنان دولتی و غیردولتی جزیره کیش. فصلنامه روانشناسی کاربردی، شماره سوم، تابستان 1386.
جهانیان، رمضان (1375). بررسی رضایت شغلی دبیران بر مبنای نظریه هرزبرگ در مدارس راهنمایی پسرانه شهرستان دامغان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
دلاور، علی (1377). روشهای آماری در روانشناسی و علوم تربیتی. انتشارات دانشگاه پیام نور.
سمیع‌زاده، سعید (1377). بررسی رابطه بین نوع شخصیت و ویژگیهای فردی با رضایت شغلی دبیران شهر کرمان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکدۀ علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
شریعتمداری، علی (1385). فلسفه تعلیم و تربیت. انتشارات امیرکبیر.
شفیع‌آبادی، ع. (1375). راهنمایی و مشاوره شغل و حرفهای و نظریههای انتخاب شغل. تهران: انتشارات رشد.
عسگریان، مصطفی (1378). روابط انسانی و رفتار سازمانی. تهران: امیرکبیر.
گروسی، میرتقی ( 1380 ). رویکرد نوین در ارزیابی شخصیت (چاپ اول). انتشارات دانیال.
گنجی، حمزه ( 1379 ). روانشناسی کار. تهران: ارسباران.
معدن‌دار، عباس (1385). آموزش و پرورش تطبیقی: نظریات و تئوری‌های بنیادین. تهران، انتشارات جنگل.
معینی، امراله (1372). بررسی رابطه رضایت شغلی در دبیران زن و مرد دبیرستان‌های آموزش و پرورش ناحیه یک شیراز با سنوات خدمت و جنسیت آنان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم.
هالند، ج. ال. (1375). حرفۀ مناسب شما چیست؟ ترجمۀ س. حسینیان و س. م. یزدی، تهران: انتشارات کمال تربیت.
Amabile. T. M., Hill, K., Hennessey, B. A., & Tighe, E. M. (1994). The Work Preference Inventory: Assessing intrinsic and extrinsic motivational orientations. Journal of Personality and Social Psychology,66, 950-967.
Arvey, R., Bouchard, T., Segal, N., & Abraham, L. (1989). Job satisfaction: Genetic and environmental components. Journal of Applied Psychology, 74, 187-192.
Berry, J. W. Poortinga, Y. H. Segall, M. H. & Dasen, P. R. (1992). Cross-cultural psychology: Research and application. New York: Cambridge University Press.
Bhatewara, S. (2005). A study of job position, Personality and job satisfaction in organizational settings. Unpublished Ph.D thesis, University of Pune, Pune, India.
Carron, G. & Tangoc, C. (1996). The quality of primary schools in different developmental contexts. Paris: UNESCO/Internatioal Institute for Educational Planning.
Costa, P. T, Jr., & McCrae, R. R. (1992). NEO-PI-R, Professional Manual, Revised NEO Personality Inventory (NEO-PI-R) and NEO five-factor inventory (NEO-FFI). Odessa, Florida: Psychological Assessment Resource, Inc.
Dancey, C. P. & Reidy, J. (2001). Statistic without maths for psychology. Prentice Hall.
Dreze, J. & Sen, A. (1995). Basic Education as a Political Issue. Journal of Educational Planning and Administration, 9, 1-26.
Friedman, M. & Rosenman, R. H. (1991). Association of a specific overt behavior pattern with blood and cardiovascular findings -blood cholesterol, blood clotting time, incidence of arcus semils and clinical coronary artery disese. Journal of the American Medical Association, 52, 1286-1296.
Gol, Government of India (1997). Ninth Five-Year Plan(1997-2001). New Delhi: Government of India.
Govinda, R. & Varghese, N. V. (1993). Quality of primary schooling in India: A case study of Madhya Pradesh. Paris: UNESCO International Institute for Educational Planning.
Haren, E., & Mitchell, C. W. (2003). Relationships between the five factor personality model and coping styles. Psychology & Education. An Interdisciplinary Journal, 40 (1), 38-49.
Herzberg, F., Mausner, B., & Snyderman, B. (1959). The motivation to work. New York: Wiley.
Hofsted, G. (1991). Empirical models of cultural differences. In N. Blechrodt & P. J. D. (Eds.), Contemporary issues in cross-cultural psychology (pp. 4-20) Amsterdam, Netherlands: Swets & Zeitlinger.
Jex, M. S. (2002). Organizational psychology. John Wiley Sons. Inc, New York.
Judge, T., & Larsen, R. (2001). Dispositional affect and job satisfaction: A review and theoretical extension. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 86, 67-98.
Judge, T., Higgins, C., Thoresen, C., & Barrick, M. (1999). The big five personality traits, general mental ability, and career success across the life span. Personality Psychology, 52, 621, 652.
Kluckohn, C. (1951). Values and value-orientations in the theory of action: An exploration in definition and classification. In T. Parsons & E. Shils (Eds.), Toward A General Theory of Action. Cambridge, M. A: Harvard University Press.
Lee-Baggley, D., Preece, M., & Delgonis, A. (2005). Coping with interpersonal stress: Role of big five traits. Journal of Personality, 7, 1141-1146.
Mehra, G., & Mishra, P. C. (1999). Integration of personality as a moderator variable of the intrinsic job satisfaction-occupational stress relationship. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 25 (1-2), 51-55.
Mohammadi, S. (2005). A comparative study of copying mechanisms job burnout and psychological healt among Iranian and Indian high school teachers. Un published Ph.D thesis, University of Pune, Pune India.
Nevlarug, L. J., & McOlive, E. (1992). Congruence between applying an occupational classification to the work histories of young men and women. Journal of Vocactional Behavior, 5, 331-345.
Oishi, S., Schimmack, U., Diener, E., & Suh, E. (1998). The measurement of values and individualism-collectivism. Personality and Social Psychology Bulletin, 24, 1177-1189.
Omunson, J., Schoeder, R., & Stevens, M. (2000). Type A personality, job satisfaction and turnover intentions among certified public accountants: A comparison of Euro-Americans and Hispanics. Journal of Behavior Science, 19-20 (1), 39-50.
Palmer, S. (1999). Handbook of counseling: British association for counseling. London: Routledge.
Pelletier, L., Fortier, M., Vallerand, R., Tuson, K., Brerc, N., & Blais, M. (1995). Toward a new measure of intrinsic motivation, extrinsic motivation, and a motivation in sports. The Sport Motivation Scale (SMS). Journal of Sport and Exercise Psychology, 17, 35-53.
Schwartz, S. H. (1992). Universal in the context and structure of value: Theoretical advances and empirical tests in 20 countries. In M. Zanna (Ed.), Advances in experimental social psychology, 25, (1-65). New York: Academic Press.
Schwartz, S. H. (1994). Are there universals in the content and structure of values? Journal of Social Issues, 50, 19-45.
Smith, P. C., Kendall, M., & Hulin, C. L. (1969). Measurement of satisfaction in work and retirement. Chicago: Rand McNally.
Spector, P. E, Cooper, C. L. Sanchez, J. I. O’Driscool, M., Sparks, K., Bernin, P., Bussing, A., Dewe, P., Hart, P. M., Ku, L., Miller, K., Remault de Moraes, I., Ostognay, G. M., Pagon, M., Pitariu, H., Poelmans, S., Radhakrishnan, P., Russinova, V., Salamatov, V., Salagado, J. F., Shima S., Siu, O. L., Stora, J. B., Techmann, M., Theorell. T., Vlerick, P., Westman, M., Widrezal-Bazyl, M., Wong, P. T. P., & Yu, S. (2001). Do national levels of individualism and internal locus of control relate to well-being: An ecological level international study? Journal of Organizational Bohavior, 23, 815-832.