نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت‌ علمی‌ دانشکده‌ علوم‌ تربیتی‌ و روانشناسی‌ دانشگاه‌ شهید چمران‌ اهواز،اهواز ، ایران

2 کارشناس‌ ارشد رشته‌ مشاوره‌ خانواده‌ دانشگاه‌ شهید چمران‌ اهواز،اهواز ، ایران

3 کارشناس‌ بخش‌ تحقیقات‌ آموزش‌ و پرورش‌ شهرستان‌ سقز

10.22055/psy.2004.16367

چکیده

پژوهش‌ حاضر مقایسه‌ سرسختی‌ روانشناختی‌، هیجان‌خواهی‌ و سنخ‌ شخصیتی‌ الف‌ غیرسمی‌ و سمی‌ در میان‌ مردان‌ و زنان‌ مبتلا به‌ سرطان‌ و عادی‌ مراجعه‌کننده‌ به‌ مراکز مشاوره‌ و روان‌درمانی‌ در شهر اهواز می‌باشد. نمونه‌ این‌ تحقیق‌ 180 نفر بودند، که‌ شامل‌ 6 گروه‌: 30 مرد سرطانی‌، 30 زن‌ سرطانی‌، 30 نفر برادران‌ سرطانی‌، 30 نفر خواهران‌ سرطانی‌، 30 نفر مرد هم‌محله‌ای‌ و 30 نفر زن‌ هم‌محله‌ای‌ سرطانیها بودند. هدف‌ این‌ تحقیق‌ پیدا کردن‌ علل‌ روان‌شناختی‌ سرطان‌ و ارائه‌ راهکارهایی‌ به‌ منظور پیشگیری‌ از آثار منفی‌ روانشناختی‌ در افراد مبتلا به‌ سرطان‌ بود. برای‌ مقایسه‌ افراد سرطانی‌ و عادی‌ در چهار متغیر شخصیتی‌ فوق‌، از آزمونهای‌ سرسختی‌ روانشناختی‌، آزمون‌ سنخ‌ شخصیتی‌ الف‌ غیرسمی‌، سنخ‌ شخصیتی‌ الف‌ سمی‌ و آزمون‌ هیجان‌ خواهی‌ با روایی‌ و پایایی‌ قابل‌ قبول‌ استفاده‌ شد. طرح‌ تحقیق‌ از نوع‌ علی‌- مقایسه‌ای‌ بود. یافته‌های‌ تحقیق‌ از میان‌ افراد سرطانی‌، خواهر، برادر و افراد هم‌ محله‌ سرطانیها در مراکز مشاوره‌ و مراکز رواندرمانی‌ در اهواز جمع‌آوری‌ گردید. برای‌ تجزیه‌ و تحلیل‌ داده‌ها از روش‌ تحلیل‌ واریانس‌ چندمتغیری‌ (MANOVA) استفاده‌ شد و تفاوت‌ در میانگینها با استفاده‌ از آزمون‌ پیگیری‌ توکی‌ بررسی‌ گردید. بر اساس‌ یافته‌های‌ به‌ دست‌ آمده‌ در این‌ پژوهش‌ مشخص‌ گردید که‌ بین‌ مردان‌ و زنان‌ از لحاظ‌ متغیرهای‌ سرسختی‌ روانشناختی‌، هیجان‌ خواهی‌، سنخ‌ شخصیتی‌ الف‌ غیرسمی‌ و سمی‌ تفاوت‌ دیده‌ نشد و فقط‌ بین‌ گروههای‌ سه‌ گانه‌ مردان‌ و زنان‌ سرطانی‌، برادران‌ و خواهران‌ سرطانی‌ و برادران‌ و خواهران‌ عادی‌ از لحاظ‌ متغیرهای‌ هیجان‌ خواهی‌ و سنخ‌ شخصیتی‌ الف‌- سمی‌ تفاوت‌ وجود دارد.  

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparison of Psychological Hardiness, Type A Personality, and Sensation Seeking between Normal People and Cancers Patients referred to Counseling and Psychotherapy Centers of Ahvaz

نویسندگان [English]

  • Y.A. . Attari 1
  • A.K. Neissi, 1
  • N. Yousefi 2
  • J. Nabavihesar 3

1 Faculty member, Faculty of Education, Science and Psychology, Shahid Chamran University, Ahvaz, Ahvaz, Iran

2 Master of Family Counseling, Shahid Chamran University, Ahvaz, Ahvaz, Iran

3 Expert of Research, Education, Education, Saqez city

چکیده [English]

The present study intended to investigate the relationship between patients who suffered from cancer and those who did not, in terms of psychological effects with regard to different personality variables such as Type A Personality Questionnaire (TAPQ), Psychological Hardiness Questionnaire (PHQ), and Sensation Seeking Questionnaire (SSQ). The purpose of this study was to find out the etiology of pseudo- psychological effects on patients who suffered from cancer in order to find ways for preventing such effects. The sample of this study consisted of 180 subjects divided in to six groups 30 people in each group). To analyze the data, multiple analysis of variance (MANOVA) was used. Results showed that there was a significant difference between cancer patients and normal people on both: Type A. Personality and Sensation Seeking personality variables. The significant level of a=0.05 was adopted in this research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • psychological hardiness
  • sensation seeking
  • type A personality
  • cancer patients
ابوالقاسمی‌، عباس‌ (1374) ساخت‌ و اعتباریابی‌ مقیاسی‌ برای‌ سنجش‌ اضطراب‌ امتحان‌ و بررسی‌ آن‌ با اضطراب‌ عمومی‌، عزت‌ نفس‌، انتظارات‌ معلم‌ و عملکرد تحصیلی‌ دانش‌آموزان‌ پسر پایه‌ سوم‌ راهنمائی‌ شهرستان‌ اهواز. پایان‌ نامه‌ کارشناسی‌ ارشد در رشته‌ روانشناسی‌ تربیتی‌، دانشکده علوم‌ تربیتی‌ و روانشناسی‌ دانشگاه‌ شهید چمران‌ اهواز.
افتخاری‌، افسر (1372). بررسی‌ رابطه‌ بین‌ هیجان‌ خواهی‌ و بزهکاری‌، پایان‌ نامه‌ کارشناسی‌ ارشد در رشته‌ روان‌شناسی‌ دانشکده‌ علوم‌ تربیتی‌ و روان‌شناسی‌، دانشگاه‌ علامه‌ طباطبائی‌ تهران‌.
پالمر، استفن‌ (2000). نظریه‌های‌ مشاوره‌ و روان‌درمانی‌، ترجمه‌: یوسفعلی‌، عطاری‌؛ ناصر، یوسفی‌ (1380). اصفهان‌ انتشارات‌ پرسش‌.
ریو- جان‌، مارشال‌ (1978). انگیزش‌ و هیجان‌، ترجمه‌: یحیی‌، سیدمحمدی‌ (1376). تهران‌ چاپ‌ حیدری‌.
زاهدی‌فر، شهین‌ (1375). ساخت‌ و اعتباریابی‌ مقیاسی‌ برای‌ سنجش‌ پرخاشگری‌ و بررسی‌ رابطه‌ آن‌ با افسردگی‌، الگوی‌ شخصیتی‌ الف‌ و میگرن‌ در دانشجویان‌ دختر و پسر دانشگاه‌ شهید چمران‌ اهواز، پایان‌ نامه‌ کارشناسی‌ ارشد در رشته‌ روانشناسی‌ عمومی‌، دانشگاه‌ آزاد اسلامی‌ واحد اهواز.
ساراسون‌، ایروین‌؛ ساراسون‌، باربارا (1987). روانشناسی‌ مرضی‌ (چاپ‌ پنجم‌). جلد اول‌. ترجمه‌: بهمن‌، نجاریان‌؛ محمدعلی‌، اصغری‌ مقدم‌؛ محسن‌، دهقانی‌ (1371). تهران‌: انتشارات‌ رشد.
عطاری‌، یوسفعلی‌؛ یوسفی‌، ناصر (1382). روان‌ درمانی‌ و مشاوره‌ خانواده‌ (برای‌ مشاوران‌ و روان‌ شناسان‌ بالینی‌)، اصفهان‌، انتشارات‌ پرسش‌.
قربانی‌، پاشا (1370). بررسی‌ رابطه‌ هیجان‌ خواهی‌ و شغل‌ خلبانی‌، پایان‌ نامه‌ کارشناسی‌ ارشد در رشته‌ روان‌شناسی‌، دانشکده‌ علوم‌ تربیتی‌ و روان‌شناسی‌؛ دانشگاه‌ علامه‌ طباطبائی‌ تهران‌.
قربانی‌، نیما؛ دژکام‌، محمود (1373). ارتباط‌ سخت‌ روایی‌، الگوی‌ رفتاری‌ سنخ‌ الف‌، و رفتار مستعد بیماریهای‌ کرونری‌ (سنخ‌ 2). مجله‌ دانشکده‌ پزشکی‌ دانشگاه‌ علوم‌ پزشکی‌ بهشتی‌، سال‌ 18، شماره‌ 3.
قربانی‌، نیما (1374). سخت‌ رویی‌: ساختار وجودی‌ شخصیت‌. مجله‌ پژوهشهای‌ روانشناختی‌ سال‌ 1374، دوره‌ 3 شماره‌ 3 و 4.
کیامرثی‌، آذر (1376). ساخت‌ و اعتباریابی‌ مقیاس‌ برای‌ سنجش‌ سرسختی‌ و بررسی‌ رابطه‌ آن‌ با سنخ‌ شخصیتی‌- رفتاری‌ الف‌، کانون‌ مهار، عزت‌ نفس‌، شکایت‌ جسمانی‌ و عملکرد تحصیلی‌ در دانشجویان‌، پایان‌ نامه‌ کارشناسی‌ ارشد در رشته‌ روان‌شناسی‌ عمومی‌، دانشگاه‌ آزاد اسلامی‌ واحد اهواز.
نجاریان‌، بهمن‌؛ مکوندی‌، بهنام‌؛ دباغ‌، بهرام‌؛ نیکفر، سارا (1374). ساخت‌ و اعتباریابی مقیاسی‌ برای‌ سنجش‌ الگوی‌ شخصیتی‌ الف‌ مجله‌ علوم‌ تربیتی‌ و روانشناسی‌ دانشگاه‌ شهید چمران‌ اهواز، دوره‌ سوم‌، سال‌ دوم‌، شماره‌های‌ اول‌ و دوم‌.
نیسی‌، عبدالکاظم‌ (1380). جزوه‌ آمار استنباطی‌ و روش‌ تحقیق‌ پیشرفته‌، دانشکده‌ علوم‌ تربیتی‌ و روانشناسی‌ دانشگاه‌ شهید چمران‌ اهواز.
یوسفی‌، ناصر (1378). مشاوره‌ سرطان‌، مجله‌ اعتماد، انجمن‌ علمی‌ دانشجویی‌، دانشگاه‌ شهید چمران‌ اهواز، دوره‌ اول‌، سال‌ اول‌، شماره‌های‌ 1 و 2 و 3.
 
 
 Achterberg- Anne (1979). A Canonical analysis of blood chemistry variables related to psychological measures of cancer patients. Journal of multivariate- Experimental - Clinical- research, 4 (7-2)7-70.
Mired, K.D. & Smith, T.W. (1989). The hardy Personality: Congnitive and physiological responses to evaluative threat. Journal of Personality and Social Personality and social Psychology, 56. 257-266.
Antornovsky, A. (1979). Health, stress and coping: new perspectives on mental and physical well- being. sanfrancisco Jessey- Bass
Baltrusch, H.J. Stangel, W. (1988). Cancer for the biobehavioral perspective:
The Type Cpattern. Journal of Activitas- Nervosa- Superrior, 30(1), 18-21.
Banks, J.K. & Gannon, LR. (The influence of hardiness on the relationship between stressor and psychosmatic symptomatology American Joural of Community Psychology, 16, 1. 25-37.
Bigbee, J.L. (1985). Hardiness. A new perspective in health promotion Health 10(11), 51-36.
Blaney, P.H., & Ganellen, R.J. (1990). Hardiness and Social support In i.G. sarason, I.G. sarason B & G. pierce (eds). Social support: An interactional view (pp. 297318). Neyork. Wiley
Boyle, A., Grap, M.J., Younger, J., & Thornby, D. (1991). Personality hardiness, way of coping. social support and burnout in critial care nurses. Journal of Advanced in Nursin, 16, 7. 850-857.
Campbell, J.M., Americana, M., Swand, P., & Vincent, K. (1989). The relationship between the hardiness testand the personal orientation in ventort. Journal of Research in Personality, 23, 373-380.
Carver, C.S. (1989). How should multifaceted Personality constructs be tested? Issues illastrated by self- monitoring altributional style and hardiness. Journal Personal Social Psychology, 56, 577-585.
Collins- James, F. (1992). Sense of coherence over time in cancer patients. Medical- Psychotherapy- An- Journal, 5. 73-82.
Contrada, R.T. (1989). Type A behavior, personality hardiness and cardiovascular responses to stress. Journal of Personality and Social Psychology, 57. 5. 895-903.
Cooper, car y-L. (1984). Stress and breast cancer, is there alink? Leadership and organization Devlopmen- Journal, 5(2). 17-18.
Edwards, J. (1990). Therelation between psycosocial factors and breast cancer Journal of Behavioral- medicine, 16(1). 5-14.
Fox, Bernard- H. (1987). Tipe A behavior and cancer mortality, Journal of Annals -of- the- New Yourk-Academy- of sciences, 496, 620-621.
Friedman, H.S; & Booth-kewely, S. (1959). Assciation of specific overt behaviour pattern with blood and cardiovascular finding. Journal of the American medical Asaociation, 1699, 1286.
Ganellen, R.J., & Blaney, P.H. (1984). Hardiness and Social suppurt as moderators of the effects of life stress. Journal of Personality and Social Psychology, 47. 156-163.
Masuda, M. (1974). Life changes and illness susceptibility in B.S. Dohrenmend, Stressful life events. Their nature and effects (pp. 45-72) New York: eiley
Holmes, T.H. & Rahe, R.H. (1976). The Social read justment rafing scale Journal psychosomatic Research Rsearch, 11, 213-218.
Kobasa, S.C. (1982a). Stressful! life events, personality, and health: An inquiry into hardiness. Journal of personality and Social Psychology, 37, 1-11.
Lindsey, E. & Hill, Mm. (1992). An analysis of the concept of hardiness, the canadian Journal of Nursing Research, 24(1). 39-50.
Mc cranie, E.W., Lambert, V.A. & Lambert, C.E. (1987). Work stress hardiness, and burnout among hospital staffnuses nursing research, 36(6).
374-378.
Napoleone, P. (1994). Multi factorial on set of breast cancer persenality factrs and familial support. Journal of Medicina Psicosomatica, 39(1). 29-41.
Nowack, K.M. (1989). Coping style, cognitive hardiness, and health status. Journal of Behavioural Medicine, 12(2), 145-158.
Okun, M.A. Zautra, A.G., Robinson, S.E. (1980). Hardiness and health among women with eheumatoid arthritis, Personality and Individual Differences, 9. 785-790.