نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی گروه روانشناسی, دانشگاه شهید چمران اهواز،اهواز،ایران

10.22055/psy.1997.16501

چکیده

اهداف‌ این‌ مقاله‌ معرفی‌ پدیده‌ آزاررسانی‌/آزارپذیری‌، تعیین‌ میزان‌ شیوع‌ آن‌ در اهواز و پاسخ‌ به‌ این‌ سؤال‌ است‌ که‌ آیا می‌توان‌ از متغیرهای‌ مختلف‌ شخصیتی‌، خانوادگی‌ و آموزشگاهی‌ برای‌ تمایز بین‌ دانش‌آموزان‌ آزاررسان‌، آزارپذیر و گواه‌ دوره‌ راهنمایی‌ استفاده‌ کرد؟ در قسمت‌ اول‌ نمونه‌ گیری‌، یعنی‌ تعیین‌ میزان‌ شیوع‌ این‌ پدیده‌، 32 مدرسه‌ راهنمایی‌ دخترانه‌ و 32 مدرسه‌ راهنمایی‌ پسرانه‌ به‌ صورت‌ تصادفی‌ از چهار ناحیه‌ آموزش‌ و پرورش‌ شهرستان‌ اهواز انتخاب‌ شدند. در مرحله‌ دوم‌ نمونه‌ گیری‌ 69 آزاررسان‌، 63 آزارپذیر و 152 دانش‌ آموز عادی‌ پسر و دختر به‌ صورت‌ تصادفی‌ انتخاب‌ شدند. مقیاس‌ افسردگی‌ کودکان‌، پرسشنامه‌ سنجش‌ اضطراب‌ عمومی‌، تست‌ سنجش‌ عزت‌ نفس‌ کوپر اسمیت‌ و پرسشنامه‌ شیوه‌های‌ فرزند پروری‌ به‌ کار برده‌ شد. نتایج‌ بیانگر این‌ است‌ که‌ از 13072 دانش‌ آموز 726 (6/5%) پسر و 1359 (34/11%) دختر آزاررسان‌ بودند. همچنین‌ 614 (7/4%) پسر و 1140 (5/9%) دختر آزارپذیر بودند. تحلیل‌ تمایزات‌ نشان‌ داد که‌ برای‌ سنجش‌ ارتباط‌ بین‌ متغیرها فقط‌ تابع‌ ممیز اول‌ معنی‌ دار است‌. این‌ بدین‌ معنا است‌ که‌ فقط‌ تابع‌ اول‌، گروههای‌ آزاررسان‌، آزارپذیر و گواه‌ را از هم‌ تفکیک‌ می‌کند. همچنین‌ بیشترین‌ درصد واریانس‌ دو مجموعه‌ متغیرها را تابع‌ اول‌ توجیه‌ می‌کند. نتایج‌ نشان‌ داد که‌ معدل‌ تحصیلی‌ بهترین‌ شاخص‌ جدا کردن‌ گروهها در تابع‌ اول‌ است‌. در تابع‌ دوم‌ مراقبت‌ آموزی‌ بزرگ‌ترین‌ سهم‌ را در تمایز گروهها داشت‌. میانگین‌ نمره‌های‌ پیش‌ بینی‌ شده‌ گروهی‌ بیانگر این‌ است‌ که‌ در تابع‌ اول‌ گروههای‌ آزاررسان‌ و گواه‌ در کرانها قرار دارند و آزارپذیرها در وسط‌ و نیز گروه‌ آزاررسان‌ دو برابر بیشتر از گروه‌ گواه‌ متمایز شده‌ است‌.
 

عنوان مقاله [English]

School Bullying in Ahvaz Guidance Schools

نویسنده [English]

  • M. Shehni Yeylagh

Faculty member of Psychology Department, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

چکیده [English]

The objectives of this article are to investigate about the introduction of school bullying, prevalence of this phenomenon in Ahvaz, and answering the question of: Can information about personality, parental child-rearing practices and some school variables discriminate bullies, victims and normal students and predict them? In the first phase of sampling 32 girls’ and 32 boys’ guidance schools were randomly selected from all guidance schools in Ahvaz. In the second phase, for analyzing data, 69 bullies, 63 victims and 152 normal boys and girls were randomly selected. The Children’s Depression Scale, Anxiety Questionnaire, Coopersrnith’s Self-Esteem scale, and Winterbottom’s ChildRearing scale were used to measure the variables. The results indicate that from 13072 students 726 (5/6%)boys and 1359 (11/34%) girls were bullies. Also 614 (4/7%) boys and 1140 (9/5%) girls were victims. The discrirninant analysis results show two discrirninant functions, only one of which was significant. This first tunction discriminates between groups of bullies, victims and normal students. In the first function, the maximum variance was explained by grade-point average, in discriminating among groups. In the second function, Caring (a domain in Child- Rearing scale) explained the most variance, in discriminating between groups. The group centroids show that, in the first function, bullies and normal students were at the two extremes, and victims were in the middle. The bullies were twice more than the normal students discriminated. In short, the three groups were separated by the first tunction. whereas the second function hardly separates them.
 

ابوالقاسمی‌، عباس‌ (1375). ساخت‌ و اعتبار یابی‌ مقدماتی‌ پرسشنامه‌ اضطراب‌ امتحان‌ و بررسی‌ رابطه‌ اضطراب‌ امتحان‌ با اضطراب‌ عمومی‌، عزت‌ نفس‌، پایگاه‌ اجتماعی‌ اقتصادی‌، عملکرد تحصیلی‌ و انتظارات‌ معلم‌ در دانش‌آموزان‌ پسر سال‌ سوم‌ راهنمایی‌ اهواز. (پایان‌نامه‌ کارشناسی‌ ارشد). اهواز: دانشگاه‌ شهید چمران‌ اهواز.
کفایت‌، محمد (1373). بررسی‌ ارتباط‌ شیوه‌ها و نگرشهای‌ فرزند پروری‌ با خلاقیت‌ و رابطه‌ متغیر اخیر با هوش‌ و پیشرفت‌ تحصیلی‌ دانش‌آموزان‌ سال‌ اول‌ دبیرستانهای‌ پسرانه‌ اهواز. (پایان‌ نامه‌ کارشناسی‌ ارشد). اهواز: دانشگاه‌ شهید چمران‌ اهواز.
نجاریان‌، بهمن‌ (1373). ساخت‌ و اعتبار یابی‌ فرم‌ کوتاه‌ مقیاس‌ افسردگی‌ کودکان‌ (CDS-A) به‌ وسیله‌ تحلیل‌ عوامل‌. پژوهشهای‌ روان‌ شناختی‌ 2(3 و 4).
 
Bandura, A. (1973). Aggression: a social learning analysis. Englewood Cliffs,
N.J.: Prentice-Hall.
Bjorkqvist, K., Lagerspetz, K. M. J. & Kaukainen, A. (1992). Do girls manipulate and boys fight’? Developmental trends in regard to direct and indirect aggression. Aggressive Behavior, 18, 117-127.
Boulton, M. J.& Smith, P. K. (1994). Bully/victim problems in middle school children: Stability, self-perceived competence, and peer acceptance. British Journal of Developmental Psychology, 12, in press.
Farrington, D. P. (1993). Understanding and preventing bullying. In P. K. Smith and S. Sharp (eds), Scho&l Bullying. Great Britain: Routledge.
Lane, D. (1989). Violent histories: Bullying and criminality. In D. P. Tattum and D. A. Lane (eds), Bullying in schools. Stoke-on-Trent: Trentham Books.
Loeber, R. & Dishion, T. (1983). Early predictors of male delinquency: a review. Psychological Bulletin, 94, 69-99.
Olweus, D. (1978). Aggression in the schools: Bullies and whipping boys. Washington, DC: Hemisphere.
Olweus, D. (1983). Low school achievement and aggressive behavior in adolescent boys. In D. Olweus (ed), Annotation: Bullying at school: Basic facts and effects of a school based intervention program. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 35, 1171-1190.
Olweus, D. (1986). Aggression and hormones: Behavioral relationship with testosterone and adrenaline. In D. Olweus (ed), Annotation: Bullying at school: Basic facts and effects of a school based intervention program. Journal of Child Psych.3logy and Psychiatry, 35, 1171-1190.
Olweus, D. (1987). Bully/victim problems among school children in Scandinavia. In P. K. Smith and S. Sharp (eds), School bullying. Great
Britain: Routledge.
Olweus, D. (1988). Critical views on the Pikas method. In P. K. Smith and S. Sharp (eds), School bullying. Great Britain: Routledge.
Qiweus, D. (1991). Bully/victim problems among school children: Basic facts and effects of a school-based intervention program. In D. Pepler and K. Rubin (eds), The development and treatment of childhood aggression. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Olweus, D. (1993a). Victimization by peers: antecedents and long-term outcomes. In P. K. Smith and S. Sharp (eds), School bullying. Great Britain:
Routledge.
Olweus, D. (1993b). Bullying in schools: What we know and what we can do.
Oxford: Blackwell.
Olweus, D. (1994). Annotation: Bullying at school: Basic facts and effects of a school based intervention program. Journal of hiW Psychology and Psychiatry, 35, 1171-1190.
Patterson, G. R., Debaryshe, B. D. & Ramsay, E. (1989). A developmental perspective on antisocial behavior. American Psychologist, 44, 329-355.
Pedhazur, E. J. (1984). Multiple Regression in Behavioral Research. HarcOurt Brace Jovanovich.
Perry. D. G., Kusel, S. J. & Perry, L. C. (1988). Victims of peer aggression. Developmental Psychology, 24, 801-814.
Pikas, A. (1989). A pure concept of mobbing gives the best results for treatment. School Psychology Internctional, 10, 95-104.
Pulkkinen, L. & Tremblay, R. E. (1992). Patterns of boys’ social adjustment in two cultures and at different ages: a longitudinal perspective, international Journal of Behavioral Development, 15, 527-553.
Sharp. S. and Thompson, D. (1992). Sources of stress: A contrast between pupil perspectives and pastoral teachers’ perspectives. School Psychology international, 13, 229-242.
Slee, P. T. (1995). Peer victimization and its relationship to depression among
Australian primary school students. Personality and Individual Differences,
18, 1, 57-62.
Smith, P. K. (1991). Hostile aggression as social skills deficit or evolutionary strategy? Behavioral and Brain Sciences, 14, 315-316.
Smith, P. K. and Sharp, S. (1994). School bullying. Great Britain: Routledge.
Stephenson, P. & Smith, D. (1989). Bullying in the junior school. In P. K. Smith and S. Sharp (eds), Bullying in schools. Great Britain: Routledge.
Turkel, S. B. & Eth, S. (1990). Psychopathological response to stress:
Adjustment disorder and post-traumatic disorder in children and adolescents. In P. K. Smith and S. Sharp (eds), Bullying in schools. Great
Britain: Routledge.
Ziegler, S. and Rosenstein-Manner, M. (1991). Bullying at school: Toronto in an international context (Report No. 196). Toronto Board of Education, Research Services.