نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی داغنشگاه شهید چمران اهواز،اهواز،ایران

10.22055/psy.1997.16506

چکیده

افزایش‌ روز افزون‌ اطلاعات‌ باعث‌ شده‌ است‌ تا دوران‌ معاصر را "عصر اطلاّعات‌" نامگذاری‌ کنند. توسعه‌ بدون‌ تحقیق‌ عملی‌ نخواهد بود و برای‌ تحقیق‌ باید امکان‌ دسترسی‌ به‌ اطلاّعات‌ وجود داشته‌ باشد. به‌ دلیل‌ وجود مشکلات‌ عدیده‌ای‌ که‌ کشورهای‌ در حال‌ رشد با آنها مواجه‌ هستند، این‌ کشورها سهم‌ ناچیزی‌ در تولید اطلاّعات‌ و بخصوص‌ اطلاّعات‌ علمی‌ و فنی‌ دارند و آگاهی‌ از مطالب‌ منتشر شده‌ در دنیا و دسترسی‌ به‌ آنها برای‌ مردم‌ این‌ کشورها کار آسانی‌ نیست‌. مهمترین‌ موانع‌ مربوط‌ به‌ نیروی‌ انسانی‌ ماهر، مشکل‌ زبان‌، موقعیت‌ این‌ کشورها از نظر زیر ساخت‌ فن‌آوریها، ارتباطات‌ و اطلاّعات‌ و منابع‌ مالی‌ است‌، لیکن‌ نگرش‌ مسئولین‌ اینگونه‌ کشورها نسبت‌ به‌ اهمیّت‌ و ارزش‌ اطلاّعات‌ نیز نقش‌ بسیار حیاتی‌ در این‌ زمینه‌ بازی‌ می‌کند. با توجه‌ به‌ اهمیّت‌ و همچنین‌ دامنه‌ وسیع‌ این‌ موانع‌، کشورهای‌ در حال‌ رشد برای‌ مقابله‌ با مشکلات‌ موجود باید راه‌ حلهای‌ کوتاه‌ مدّت‌ و راه‌ حلهای‌ بلند مدّت‌ را در نظر بگیرند. این‌ مقاله‌ سعی‌ دارد ضمن‌ بحث‌ پیرامون‌ موانع‌ و مشکلات‌ کنونی‌ اشاعه‌ و تبادل‌ اطلاعات‌ در کشورهای‌ در حال‌ رشد، راه‌ حل‌ مواجهه‌ با این‌ موانع‌ را نیز پیشنهاد نماید.
 

عنوان مقاله [English]

Barriers to the Transmission of Information and Access to Scientific and Technical Information in Developing Countries

نویسنده [English]

  • Z. Bigdeli

Faculty member of Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

چکیده [English]

Due to the ever-increasing amount of publications throughout the world the late 20th century has been called the ‘information era”. Development is based on research and research mainly depends on access to information. Due to a variety of problems, deVeloping countries’ contribution to the production of scientific and technical publications is trivial. Developing countries encounter many problems in meeting their information needs; among these problems, inadequate skilled personnel, lack of information infra-structure, lack of fund and language problems are of significance. However, the attitudes of governing bodies of these countries play a vital role in this respect. Due to the importance as well as the wide range of these barriers, developing countries must devise short-term and long-term plans. This article attempts to discuss the present situation of developing countries in terms of diffusion and dissemination of information and finally suggest how to solve the existing problems.

آترتون‌، پاولین‌. (1373). مبانی‌ نظامها و خدمات‌ اطلاعاتی‌. ترجمه‌ گروه‌ مترجمان‌. ویراسته‌ عباس‌ حرّی‌. تهران‌: مرکز اطلاعات‌ و مدارک‌ علمی‌ ایران‌.
آذرنگ‌، عبدالحسین‌. (1370). اطلاعات‌ و ارتباطات‌. ترجمه‌ و تألیف‌ عبدالحسین‌ آذرنگ‌. تهران‌: وزارت‌ فرهنگ‌ و ارشاد اسلامی‌.
ارس‌، بث‌ کرویت‌. (1369) انتقال‌ فن‌آوری‌ اطلاّعاتی‌ به‌ کشورهای‌ کم‌ رشد: نگرش‌ نظام‌ یافته‌. ترجمه‌ فرشته‌ مولوی‌. فصلنامه‌ کتاب‌: نشریه‌ کتابخانه‌ ملی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌، 1(2 و 3 و 4)، 226-241.
استوور، ویلیام‌ جیمز. (1375). تکنولوژی‌ اطلاعات‌ در جهان‌ سوم‌. ترجمه‌ رضا نجفی‌ بیگی‌ و اصغر صرافی‌ زاده‌. تهران‌: دانشگاه‌ آزاد اسلامی‌، مرکز انتشارات‌ علمی‌، 1375.
بون‌، جی‌. ا. (1375). سیاست‌ اطلاّع‌رسانی‌ در افریقای‌ جنوبی‌ نوین‌. ترجمه‌ عبدالحسین‌ آذرنگ‌. فصلنامه‌کتاب‌: نشریه‌ کتابخانه‌ ملی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌، 7(3)، 109-123
بهاور، شهلا. (1363). انتقال‌ اطلاّعات‌ به‌ کشورهای‌ جهان‌ سوم‌. اطلاع‌ رسانی‌: نشریه‌ فنی‌ مرکز اسناد و مدارک‌ علمی‌، 8(2)، 67-85.
حرّی‌، عباس‌. (1376). اهمیت‌ و ضرورت‌ به‌ کارگیری‌ منابع‌ خارجی‌ در تحقیقات‌ کشور. فصلنامه‌ کتاب‌، 7(4)، 7-12.
دیاّنی‌، محمدحسین‌. (1362). نگاهی‌ به‌ دست‌ آوردها و مشکلات‌ کتابخانه‌های‌ دانشگاه‌ شهید چمران‌. اهواز: کتابخانه‌ مرکزی‌ دانشگاه‌ شهید چمران‌.
زندیان‌، فاطمه‌. (1372). ارزشیابی‌ مجموعه منابع‌ مرجع‌ فنی‌ و مهندسی‌ در سه‌ دانشگاه‌ ایران‌. فصلنامه‌کتاب‌: نشریه‌ کتابخانه‌ ملی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌، 4(2)، 211-242.
علی‌اکبرزاده‌، هیلان‌. (1376). استفاده‌ از نظامهای‌ رایانه‌ای‌ در کتابخانه‌های‌ دانشگاههای‌ دولتی‌ تهران‌. فصلنامه‌ کتاب‌، 8(4)، 66-71.
کتابخانه‌ ملی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌. واحد روابط‌ عمومی‌. کتابخانه‌ ملی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌: دیروز، امروز، فردا. فصلنامه‌ کتاب‌: نشریه‌ کتابخانه‌ ملی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌. 1(2و 3و 4)، 397-408.
کیخا، منیر. (1373). آگاهی‌ مسئولان‌ اجرائی‌ از اهداف‌ و وضعیت‌ کتابخانه‌ دانشکده‌ خود. فصلنامه‌ کتاب‌. 5(3 و 4)، 27-36.
گیبز، وایت‌. (1376). علم‌ آسیب‌ دیده جهان‌ سوم‌. ترجمه شایسته‌ اسمعیلی‌پور. اطلاع‌ رسانی‌: نشریه‌ فنی‌ مرکز اسناد و مدارک‌ علمی‌، 12(3)، 23-35.
مدیر امانی‌، پروانه‌. (1375). ذخیره‌ و بازیابی‌ مدارک‌ در کتابخانه‌های‌ مرکزی‌ دانشگاههای‌ علوم‌ پزشکی‌. فصلنامه‌ کتاب‌: نشریه‌ کتابخانه‌ ملی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌، 7(3)، 95-108.
منفرد، الهه‌. (1373). منابع‌ کتابخانه‌های‌ دانشگاههای‌ علوم‌ پزشکی‌ و مقایسه‌ آن‌ با افزایش‌ تعداد دانشجویان‌. فصلنامه‌ کتاب‌. 5(3 و 4)، 52-65.
مورالس‌، استلا. (1369). تأثیر تکنولوژی‌ بر استفاده‌ کنندگان‌ از اطلاعات‌. ترجمه‌ رضواندخت‌ ضاد. فصلنامه‌ کتاب‌، 1(2 م‌ 3 و 4)، 256-271.
نشاط‌، نرگس‌. (1375). همکاری‌ میان‌ کتابخانه‌های‌ دانشگاهی‌ و تخصصی‌ در ایران‌. فصلنامه‌ کتاب‌: نشریه‌ کتابخانه‌ ملی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌، 7(3)، 65-82.
نیازی‌، سیمین‌. (1375). منابع‌ مرجع‌ اختصاصی‌ رشته‌های‌ علوم‌ پایه‌ در کتابخانه‌های‌ دانشکده‌های‌ علوم‌ سه‌ دانشگاه‌ ایران‌. فصلنامه‌ کتاب‌: نشریه‌ کتابخانه‌ ملی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌، 7(3)، 83-94.
وزارت‌ فرهنگ‌ و آموزش‌ عالی‌، مرکز اطلاعات‌ و مدارک‌ علمی‌ ایران‌. «از بروشورهای‌ مختلف‌ این‌ مرکز استفاده‌ شد».
هالمان‌، طلعت‌ س‌. (1367). از بابل‌ تا لایبرسپیس‌. ترجمه‌ عبدالله‌ نجفی‌. فصلنامه‌ کتاب‌، 8(4)، 13-22.
 
 Adeniran, O.R. (1988). Bibliometrics of computer science literature in nigeria. International Library Review, 20, 347-359.
Adeyemi, N.M. (1976). A selected review of the literature on library cooperation”. International Library Review, 8, 283-297.
Allen, M.B. (1993). International students in academic libraries: a user survey. College and Research Libraries, 54, 323-333.
Bell, S. (1986). Information system planning and operation in less developed dountries: Part 1: planning and operational concerns. Journal of Information Science, 12, 231-245.
Bortnic, J. (1981). Notes on Nigeria: A first-hand look at the problems and opportunities in a developing country. Bulletin of the American Society for Information Science, 8, 27-29.
Ehikhamenor, E.A. (1988). Perceived state of science in nigerian universities. Scientomerrjcs, 13 (5-6), 225-238.
Ehikhamenor, E.A. (1990). Aspects of the publications of physical scien fists in Some nigerian universities. Journal of Information Science, 16, 257-263.
Huggan, B. (1987). Efforts to improve science communication within developing countries. Journal of Information Science, 13, 169-177.
lgwe, P.O.E. (1986). The Electronic age and libraries: present prQhlems and future prospect. International Library Review, 18, 75-84.
Lafon, F.S.K. (1992). A Comparative siudy and analysis of the library skills of american and foreign students at the university of michigan. (PhD Dissertation). University of Michigan.
Mckenzie, A. (1992). Recent developments in the evolution of indonesia’s higher education. In Libraries: the heart of the matter. Proceedings of the Australian Library and Information Association. 2nd Biennial Conference, Albury, 27 September 1992. PP. 220-225. Deakin, ACT: Australian Library and Information Association.
Menou, M.J. (1983). Cultural barriers to the international transfer of information. In: Information Processing and Management: Libraries and Information Retrieval Systems and Communication Networks, 19 (3), 121-129.
Nwafor, B.U. (1985). Problems of overseas and local materials. In: University
Libraries in Developing Countries: Structure and Function in Regard to
Information Transfer for Science and Technology. Proceedings of the
IFL4/UNESCO Presession Seminar for Librarians from Developing (‘oun
fries,
Munchen, August 16-19, 1983. Edited by Anthony J. Loveday and Gunter
Gattermann. PP. 59-74. Munchen: K.G. Saur.
Nwagha. G.K.N. (1980). Barriers to the accessibility of scientific journals in Nigeria. International Library Review, 12 (April 1980), 201-207.
Nwoye, S.C. (1985). Problems for university libraries in a national system in
developing countries. In: University Libraries in Developing Countries:
Structure and Function
in Regard to Information Transfer for Science and
Technology. Proceedings of the IFLA/UNESCO Prsession Seminar for
Librarians from Developing Countries,
Munchen, August 16-14, Edited by
Anthony J. Loveday and Gunier Gaitcrmann. PP. 24-34. Munchen: K.g.
Saii r.
Olden, A. (11)S7). Sub-Saharan Africa and the paperless society. Journal of the American for Information Science, 3%, 298-304.
Omhu, J.A. (1977). Acquisition problems in developing countries. International Library Review, 9, 83-93.
Patel, J. (1983). International problems in the South Asian bibliographical inlurmat ion services”. International Library Review, 15, 95-103.
Sciful-Mulyukov, R.B. (1986). The Global informal-ion network: realities and problems. International Forum on Information and Documentation, 11, 3-8
Shreeves, E. (1997). Is There a future for cooperative collection development in the digital age. Library Trends, 45, 373-390.
Spurgcon, D. (1987). International science communication: an overview. Journal of Information Science, 13, 165-168.
Tell, B.V. (1984). Information consciousness and knowledge enhancement in the LDCs in view of a new international information order. International Forum on Information and Documentation, 9(1), 3-9.
Thuraisingham, A. (1992). Current developments in library and information sesvices in Singapore. In: Libraries: the heart of the matter proceedings of Australian Library and Information Association. 2nd Biennial conference, Alhurv, Sept. 27-Oct. 2, 1992, Deakin, ACT: Austratian Library and Information ASSoCiation. pp. 360-363.
Vilkins A. (1993). Does it help to shout? Communicating with overseas students. A University of Queensland Libraries Workshop. Australian Library Reiiew, 10, 29-35.