نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهین اعتمادنیا ¹
• پارسا جوانمرد ²
• مجید محمود علیلو ³
• عباس بخشی پور رودسری ³
• منصور بیرامی ³

¹ استادیار گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه، ارومیه، ایران

² دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه، ارومیه، ایران.

³ استاد گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

مطالعه حاضر، به بررسی مدل سه‌گانه آسیب‌پذیری در تبیین نشانه‌های افسردگی، اضطراب فراگیر و اضطراب اجتماعی با هدف ارزیابی هر سطح مدل آسیب‌پذیری با در نظر گرفتن آسیب‌پذیری روان‌شناختی اختصاصی سبک ادراک نزدیکی خطر برای اضطراب فراگیر و اضطراب اجتماعی پرداخت. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه های ارومیه بود که از میان آن ها تعداد 340 نفر (177 پسر، 162 دختر) از دانشجویان به صورت در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه پنج عاملی نئو (NEO-FFI)، پرسشنامه کنترل اضطراب (ACQ-R)، پرسشنامه سبک ادراک نزدیکی خطر (LMSQ-R) و فرم کوتاه مقیاس افسردگی، اضطراب، استرس (DASS)، پرسشنامه نگرانی پن (PSWQ) و پرسشنامه وحشت زدگی و هراس آلبانی (APPQ) پاسخ دادند. یافته‌های تحلیل مسیر نشان داد که نورزگرایی به طور مثبت می‌تواند نشانه‌های هر سه اختلال را پیش‌بینی کند، اما برون‌گرایی با کنترل نورزگرایی، به طور منفی می‌تواند تنها نشانه‌های افسردگی و اضطراب اجتماعی را پیش‌بینی کند. کنترل ادراک شده، بعد از ثابت نگه داشتن اثر ابعاد سرشتی، تنها توانست نشانه‌های اضطراب فراگیر را پیش‌بینی کند. در مورد آسیب‌پذیری اختصاصی، یافته‌ها نشان دادند که با کنترل ابعاد عمومی زیستی و روان‌شناختی، سبک ادراک نزدیکی خطر پیش‌بینی‌کننده اختصاصی اضطراب نیست. نتایج این مطالعه دارای تلویحاتی در زمینه مدل‌های فراتشخیصی مربوط به اختلال‌های هیجانی و نقش ابعاد آسیب‌پذیری عمومی و اختصاصی در آغاز، شدت و سیر اختلال‌های روانی است.

کلیدواژه‌ها

• اختلال هیجانی
• نورزگرایی
• برون‌گرایی
• کنترل ادراک شده
• سبک ادراک نزدیکی خطر

موضوعات

• روان‌شناسی بالینی

عنوان مقاله [English]

Looming style as a specific vulnerability factor for the symptoms of anxiety disorders: investigation of the triple vulnerability model

نویسندگان [English]

• mahin etemadnia ¹
• parsa javanmard ²
• Majid Mahmoud Alilou ³
• Abbas Bakhshipour Roudsari ³
• Mansour Bayrami ³

¹ Department of psychology, faculty of humanistic sciences, Urmia branch, Islamic Azad University, Urmia, Iran

² Masters student in Clinical Psychology, Islamic Azad University, Urmia, Iran

³ Department of psychology, faculty of educational sciences and psychology, university of Tabriz, Tabriz, Iran

چکیده [English]

Introduction
The present study evaluated the triple vulnerability model for depression, general anxiety, and social phobia. Each level of the triple vulnerability model for each disorder was examined with looming vulnerability style as a disorder-specific psychological vulnerability for GAD and social phobia.

Method
The method of the present study was descriptive-correlational. 370 students from Urmia universities were selected from which 340 students (177 men, 162 women) completed Neuroticism and Extraversion Subscales (Neo-FFI), Anxiety Control Questionnaire (ACQ-R), Looming Maladaptive Style Questionnaire (LMSQ-R), Depression Anxiety Stress Scales (DASS), Penn State Worry Questionnaire (PSWQ), and Albany Panic and Phobia Questionnaire (APPQ).

Results
The results of path analysis indicated that neuroticism had significant direct effects on all three disorders, and holding neuroticism constant, extraversion was inversely associated with depression and social phobia. Perceived control was significantly associated with GAD only, holding neuroticism and extraversion constant. Of the disorder-specific psychological vulnerability, holding general vulnerability dimensions constant, looming vulnerability style was not specific predictor of GAD and social phobia. Based on the results reported in the first model of the study (general bio-vulnerability), the effect coefficients of all variables are significant at the level (p <0.01). In the second model (general psychological vulnerability), the coefficients of the effect of neuroticism and extraversion on all three variables are significant; However, the perceived control pathway coefficient is significant only on pervasive anxiety (p <0.01). In the third model of the research (specific vulnerability with the addition of near-risk perception style), the coefficients of the effect of neuroticism, extraversion and perceived control on all three variables are significant; However, after maintaining the effect of the dimensions of general vulnerability, namely neuroticism, extraversion, and perceived control, the coefficient of the near-risk perception pathway on social anxiety and depression is significant. The coefficients of neuroticism pathway on social anxiety, generalized anxiety disorder and depression are 0.44, 0.39 and 0.40, respectively (p <0.01). The coefficient of extraversion pathway on social anxiety, generalized anxiety disorder and depression was -0.36, -0.31 and -0.33, respectively (p <0.01). Perceived control path's coefficients on social anxiety, generalized anxiety disorder and depression were reported as -0.25, -0.30 and -0.28, respectively (p <0.01). The coefficient of near-risk perception style path's coefficient on social anxiety (0.26) is at the level of 0.01 and the pathway coefficient of near-risk perception style on depression (0.19) is at the level of 0.05; however, the coefficient of near-risk perception style on pervasive anxiety (0.11) is not significant.

Conclusion
The results are discussed in regard to transdiagnostic models of the emotional disorders and the various roles of general and specific vulnerability dimensions in the onset, severity, and temporal course of psychopathology.

کلیدواژه‌ها [English]

• emotional disorder
• neuroticism
• extraversion
• perceived control
• looming vulnerability style