بررسی اثر درمان شناختی-رفتاری گروهی کودک و مادر- کودک بر اضطراب اجتماعی، عزت‌نفس و جرأت‌ورزی دانش‌آموزان پایه‌های پنجم و ششم شهر اهواز

کرامتی, کرامت; زرگر, ید اله; نعامی, عبدالزهرا; بشلیده, کیومرث; داودی, ایران

doi:10.22055/psy.2016.12313

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری تخصص روان شناسی، دانشگاه شهید چمران اهوازدانشگاه

² استادیار، گروه روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

³ دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

⁴ استادیار گروه روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

https://doi.org/10.22055/psy.2016.12313

چکیده

پژوهش حاضر به‌منظور بررسی اثر درمان شناختی - رفتاری گروهی کودک و مادر - کودک بر اضطراب اجتماعی، عزت‌نفس و جرات ورزی دانش‌آموزان پایه‌های پنجم و ششم شهر اهواز صورت گرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان پسر پایه‌های پنجم و ششم مدارس شهر اهواز در سال تحصیلی 1393-1392 بود. از بین 525 دانش‌آموزا که به صورت تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب‌ شده بودند تعداد 36 نفر که دارای 1 انحراف استاندارد اضطراب اجتماعی بالاتر از میانگین بودند در سه گروه 12 نفره گمارده شدند. گروه یک، در درمان شناختی – رفتاری کودک و گروه دو در درمان شناختی – رفتاری مادر – کودک شرکت کردند، درحالی‌که گروه کنترل در هیچ درمانی شرکت داده نشدند. ابزارهای مورداستفاده شامل آزمون اضطراب اسپنس فرم کودکان، سیاهه اضطراب و فوبی اجتماعی کودکان و پرسشنامه عزت‌نفس روزنبرگ است. طرح پژوهش، آزمایشی از نوع پیش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه کنترل می‌باشد. نتایج تحلیل فرضیه‌ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد که درمان شناختی – رفتاری مادر –کودک باعث کاهش معنی دار اضطراب اجتماعی، افزایش جرات ورزی و عزت‌نفس گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل گردید، درحالی‌که گروه شناختی – رفتاری کودک در مقایسه با گروه کنترل فقط
سبب کاهش معنی‌دار اضطراب اجتماعی و افزایش جرات ورزی گردید. مرحله پیگیری بین گروه‌های آزمایشی (کودک و مادر – کودک) و گروه گواه در متغیر اضطراب اجتماعی وجود دارد درحالی‌که در دو متغیر دیگر تفاوت معنی‌دار نیست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effects of child GCBT and mother–child GCBT on fifth and sixth grade students’ social anxiety, self-esteem and assertiveness in Ahvaz city

نویسندگان [English]

K. Keramati ¹
Y. Zargr ²
A. Naami ³
K. Beshlide ³
I. Davodi ⁴

⁴

چکیده [English]

This research aimed to compare the effect of child group CBT and mother–child group CBT on childhood’s social anxiety, self-esteem and assertiveness in Ahvaz city. For this purpose 525 fifth and sixth grade students were selected randomly and administered SPAI-C for social anxiety screening. From these 36 students whose social anxiety was one standard deviation higher from the mean were assigned to three groups. Group 1 participated in child GCBT, group 2 mother-children GCBT and group 3 did not have any treatment program. The research instruments were SPAI-C, SCAS and Rosenberg Self-Esteem Scale. The results of MANOVA showed that mother–child GCBT decrease social anxiety and increase self-esteem and assertiveness, but child GCBT decrease social anxiety and increase assertiveness only. Follow up results showed that both treatment effects on social anxiety remained until two months after posttest.

کلیدواژه‌ها [English]

child GCBT
mother–child GCBT
social anxiety
self esteem
assertiveness

مراجع

فارسی

برخوری، حمید، رفاهی، ژاله و فرح‌بخش، کیامرث (1388). اثربخشی آموزش مهارت‌های مثبت اندیشی بر انگیزه پیشرفت تحصیلی، عزت‌نفس و شادکامی دانش‌آموزان پسر پایه اول متوسطه. فصلنامه علمی پژوهشی رهیافت نو در مدیریت آمورشی، سال دوم، شماره پنجم، 141-131.

رحمانیان، راحله، میرزائیان، بهرام و حسن‌زاده، رمضان (1390). اثر درمان شناختی-رفتاری گروهی بر اضطراب اجتماعی دختران دانش‌آموز کلاس پنجم. دوماهنامه دانشور پزشکی، سال 19، شماره 3 (پیاپی 96)، 56-51.

شرودر، بتی و گوردون، آن (2002). مشکلات دوران کودکی (درمان و کاربرد عملی رویکردها). ترجمه: مهرداد فیروز بخت (1385). تهران: انتشارات دانژه.

طالب پور، اکبر (1391). بررسی شیوع اضطراب جدایی و اثربخشی دو روش درمان گروهی تعامل والد کودک بر کاهش نشانه‌های آن در دانش‌آموزان پسر مقطع ابتدایی شهر اصفهان. پایان‌نامه دکتری روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز.

لاتین

Barmish, A. J., & Kendall, P. C. (2005). Should parents be co-clients in cognitive behavioral therapyfor anxious youth? Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 34, 569–581.

Beidel, D. C. & Morris, T. L. (2005). Social phobiain children and adolescents. (2thed.). New York: Guilford.

Beidel, D. C., Turner, S. M., & Young, J. (2007). Social Effectiveness Therapy for Children. Behavior Therapy, 37, 416 – 425

Breinholst, S., & Esbjorn, B. H. (2012). CBT for thetreatment of child anxiety disorders: A review of why parental involvement has not enhanced outcome. Journal of Anxiety Disorders, 26, 416– 424.

Craske, M. G., & Waters, A. M. (2005). Panic disorder, phobias, and

generalized anxiety disorder. Annual Review of Clinical Psychology, 1, 197–225.

Creswil, C., & Cartwright-Hatton, S., (2007). Family treatment of child anxiety. Behavioral Science Clinical Child and Family. Psychology Review, 10 , 232-252.

Curry, J. F., Wells, K. C., Lochman, J. E., Craighead, W. E., & Nagy, P. D. (2001). Groupand family cognitive behavior therapy for adolescent depression and substance abuse: A case study. Cognitive and Behavioral Practice, 8 (4), 367–376.

Dadds, M. R., & Barrett, P. M. (2012). Practitioner review: Psychological management of anxietydisorder in childhood. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 42, 999–10 11.

Erol, R. Y., & Orth, U. (2012). Self-esteem Development from Age 8 to 30 years: A Longitudinal study. Journal of Personality and Social Psychology. Advance online publication. doi: 10 . 10 37/a 0 0 24299.

Field, A., & Cartwright-Hatton, S. (2008). Shared and unique cognitive factors in social anxiety. International Journal of Cognitive Therapy, 1, 206–222.

Gallagher, H. M., & McCloskey, S. A. (2004). brief group cognitive-behavioral intervention for social phobia in childhood. Journal of Anxiety Disorders, 18, 459–479.

Gauer, G. J., Picon, P., Vasconcellos, S. J., Turner, S. M., & Beidel, D. C. (2005). Validation of the social phobia and anxiety inventory for children (SPAI-C) in a sample of Brazilian children. Braz J Med Biol Res, 38 (5), 795-800.

Greenberg, J., & Solomon, S. (2008). Why do people need self-esteem? Converging evidence that self-esteem serves an anxiety-buffering function. Journal of Personality and Social Psychology, 63(6), 913-922.

Kessler, R. G., & Berglund, P. (2008). Life time Prevalence and age-of-onset distributionof DSM-IV disorders in the national comorbidity survey replication. Clinical Psychology and Psychotherapy, 62, 593-60 2.

Mash, E. J., & Barkley, R. A. (2012). Child psychopathology. New York: The Guilford Press.

Murray, L., Cooper, P., & Creswell, C. (2009). The effects of maternal social phobia on mother-infant interactions and infant social responsiveness. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 48 (1), 45–52.

Purhasan, F. S., & Saed, O. (2010). Effectiveness of cognitive-behavioral group therapy (GCBT) on reduction of social phobia. Proscenia Social and Behavior, 5, 1694–1697.

Rheingold, A. A., & Herbert, J. D. (2003). Cognitive Bias in adolescents with social anxiety disorder. Behavior Research and Therapy, 6 (2), 639-655.

Schwartz, R., & Guttman, J. (2006). Towards task analysis of assertive behavior. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 44, 910 -920 .

Spence, S., Donovan, C., & Brechman – Toussainat, M. (2008). The treatment of childhood social phobia: The effective of social skills training – based, cognitive behavioral involvement. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 47, 713-726.

Spence, S. H., Nauta, M. H., Watzer, A., & Rapee R. M. (2003^a). Apparent report maser of children's anxiety: psychometric properties and comparison with child report in a clinic and normal sample. Behavior Research and Therapy. 23, 156-163.

Waters, A. M., Ford, M. A., Wharton, T. A. & Cobham, V., E. (2009). CBT for young children with anxiety disorders: Comparison of a child + parent condition versus a parent only condition. Behavior Research and Therapy, 47 (8), 654-662.

Waters, A. M., Zimmer-Gembeck, M. J., & Farrell, L. J. (2012). The relationships of child and parent factors with children's anxiety symptoms: Parental anxious rearing as a mediator. Journal of Anxiety Disorders, 26 (7), 737–745.

Walkup J. W., & Albano, A. M. (2011). Cognitive behavioral therapy, sertraline, or a combination in childhood anxiety.The New England Journal of Medicine. 359, 2753-2766.

Williams, J. M., & Stout J. K. (2012). The effect of high and low assertiveness on locus of control and health problems. The Journal of Psychology: Interdisciplinary and Applied. 119(2), 210 -216.

Wood, J. J., & Piacentini, J. C. (2008). Family cognitive behavioral

therapy for child anxiety disorders. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry

دست‌آوردهای روان‌شناختی

بررسی اثر درمان شناختی-رفتاری گروهی کودک و مادر- کودک بر اضطراب اجتماعی، عزت‌نفس و جرأت‌ورزی دانش‌آموزان پایه‌های پنجم و ششم شهر اهواز

مراجع

مراجع

دوره 22، شماره 2 - شماره پیاپی 14
دی 1394
صفحه 153-170

بررسی اثر درمان شناختی-رفتاری گروهی کودک و مادر- کودک بر اضطراب اجتماعی، عزت‌نفس و جرأت‌ورزی دانش‌آموزان پایه‌های پنجم و ششم شهر اهواز

مراجع

مراجع

دوره 22، شماره 2 - شماره پیاپی 14دی 1394صفحه 153-170

دوره 22، شماره 2 - شماره پیاپی 14
دی 1394
صفحه 153-170