نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت الله آملی، آمل

2 استادیار / دانشگاه مازندران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش واسطه‌ای سبک هویت و تعهد هویت در رابطه کمال‌گرایی مثبت و منفی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان بود. تعداد دویست و هفتاد و سه نفر دانش‌آموز (135 نفر دختر و 138 نفر پسر) بدون دریافت هزینه در دامنه سنی 14 تا 18 سال (01/1 ± 77/15 سال) با روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای از دبیرستان های مختلف شهرستان آمل انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارت بودند از سیاهه ی سبک‌های هویت (ISI-3) و مقیاس کمال‌گرایی مثبت و منفی (PANPS). در این پژوهش از نمره میانگین درسی دانش‌آموزان به عنوان شاخص عینی عملکرد تحصیلی آنان استفاده شد. یافته‌های حاصل از تحلیل مسیر نشان داد که کمال‌گرایی مثبت بر سبک هویت اطلاعاتی، هنجاری، تعهد هویت و عملکرد تحصیلی، تأثیر مستقیم و مثبت، و بر سبک هویت سردرگم/اجتنابی تأثیر مستقیم و منفی داشت. کمال‌گرایی منفی بر سبک هویت سردرگم/اجتنابی تأثیر مستقیم و مثبت، و بر سبک هویت اطلاعاتی، تعهد هویت و عملکرد تحصیلی تأثیر مستقیم و منفی داشت. کمال‌گرایی مثبت از طریق نقش واسطه‌ای سبک‌های هویت اطلاعاتی، هنجاری و سردرگم/اجتنابی و تعهد هویت، بر عملکرد تحصیلی تأثیر مثبت داشت. کمال‌گرایی منفی از طریق نقش واسطه‌ای سبک‌های هویت اطلاعاتی و سردرگم/اجتنابی و تعهد هویت بر عملکرد تحصیلی تأثیر منفی داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Positive and Negative Perfectionism, and Academic Performance: Mediating Role of Identity Style and Identity Commitment

چکیده [English]

The main purpose of the present study was to investigate the mediating role of identity style and identity commitment on the relationship between positive and negative perfectionism and academic performance. A sample of two hundred and seventy-three unpaid students (135 females and 138 males), aged between 14 and 18 years old (15.77±1.01 years), were selected randomly through multi-stage sampling method in Amol, Iran. All participants were asked to complete the Identity Style Inventory (ISI-3), and Positive and Negative Perfectionism Scale (PANPS). The grade-point average of students was an objective index for academic performance. Using path analysis, the results showed that positive perfectionism had positive direct effect on informative and normative identity styles, identity commitment, and academic performance. However, its direct effect on diffuse-avoidant identity style was negative. Negative perfectionism had positive direct effect on diffuse-avoidant identity style, and negative direct effect on informative identity style and identity commitment. Positive perfectionism, via mediating the informational, normative and diffuse-avoidant identity styles and commitment, had positive effect on academic performance. Negative perfectionism, via mediating the informative and diffuse-avoidant identity styles and commitment, had negative effect on academic performance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • perfectionism
  • identity style
  • identity commitment
  • Academic Performance
بشارت، محمدعلی؛ نادعلی، حسین؛ زبردست، عذرا و صالحی، مریم (1387). کمال‌گرایی و سبک‌های مقابله با تنیدگی. روانشناسان ایرانی، 17، 17-7.
بهادری خرمشاهی، جعفر و بابایی‌خیرالدین، جلیل (1391). رابطه سبک‌های هویتی و کمال‌گرایی با احساس شادکامی در دانشجویان. مجله روانشناسی، (16)1، 50-37.
داوری، مژده؛ غلامعلی لواسانی، مسعود و اژه‌ای، جواد (1391). رابطه‌ی بین کمال‌گرایی و خودکارآمدی تحصیلی با اهداف پیشرفت دانش‌آموزان. مجله روانشناسی، 16(3)، 281-266.
حجازی، الهه و برجعلی‌لو، سمیه (1388). تفکر انتقادی، سبک‌های هویت و تعهد هویت در نوجوانان: ارائه یک الگو علّی. روانشناسی معاصر، 4 (2)، 15-3.
شکری، امید؛ شهرآرای، مهرناز؛ دانشورپور، زهره و دستجردی، رضا (1386). تفاوت‌های فردی در سبک‌های هویت و عملکرد تحصیلی: نقش تعهد هویت و بهزیستی روان‌شناختی. پژوهش در سلامت روانشناختی، 1 (1)، 29-16.
شمس اسفندآباد، حسن؛ کاکاوند، علیرضا و ترابی، زهرا (1390). رابطه سبک‌های دلبستگی و هویت با سلامت عمومی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پیش دانشگاهی شهر قزوین. اندیشه‌های نوین تربیتی، 7 (2)، 128-107.
قاسمی، وحید (1389). الگوسازی معادلات ساختاری در پژوهش‌های علوم اجتماعی با کاربرد AMOS. تهران: جامعه شناسان.
قدمی، مجید (1393). بررسی رابطه کمال‌گرایی با اضطراب امتحان دانش‌آموزان. نوآوری‌های آموزشی، 49 (13)، 151-136.
کشاورزی ارشدی، فرناز (1388). تأثیر سبک هویتی و هوش هیجانی در پیش‌بینی انگیزه‌ی پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانشجویان کارشناسی ارشد. اندیشه و رفتار، 4 (13)، 56-43.
محمودزاده، رقیه و محمدخانی، شهرام (1395). نقش میانجی اضطراب و اجتناب شناختی در رابطه کمال‌گرایی منفی و اهمال کاری. مجله دست آوردهای روانشناختی، 23 (1)، 226-209.
مرادی، ندا؛ حاجی یخچالی، علیرضا و مروتی، ذکراله (1394). رابطه علّی مدیریت زمان و حمایت اجتماعی ادراک شده با بهزیستی روان‌شناختی و عملکرد تحصیلی با میانجی‌گری تنیدگی تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز. مجله دست آوردهای روانشناختی، 22 (1)، 94-73.
نادری نوبندگانی، زهرا؛ مهرآور مومنی، جاوید و حسینیان، سیمین (1393). ارائه یک الگو مفهومی جهت تبیین رابطه میان سبک‌های هویتی، ویژگی‌های شخصیتی نئو و کمال‌گرایی. روش‌ها و مدل‌های روانشناختی، 4 (16)، 99-85.
 
لاتین
Bentler, P. (1990). Comparative fit indices in structural models. Psychological Bullten, 107, 238-246.
Berzonsky, M. D. (1992). Identity style and coping strategies. Journal of Personality, 60, 771-788.
Berzonsky, M. D. (2003).Identity style and well-being:Does commitment matter? An InternationalJournal of Theory and Research, 3,131–142.
Berzonsky, M. D. (2004). Identity processing style, self-construction and personal epistemic assumption: A social-cognitive perspective. Journal of Development Psychological, 4, 303-375.
Berzonsky, M. D., Soenes, B., Luyckx, K., Smits, I., & Dennis, R. P. (2013). Development and Validation of the Revised Identity Style Inventory (ISI-5): Factor structure, reliability, and validity. Psychological Assessment, 25 (3), 893-904.
Besharat, M. A. (2009). Reliability and factor validity of Farsi version of The Positive and Negative Perfectionism Scale. Psychological Report, 105 (1), 99-110.
Browne, M. W., & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In K. A. Bollen & J. S. Long (Eds.), Testing structural equation models. Newsbury Park, CA: Sage: 136-162.
Burnam, A., Komarraju, M., Hamel, R., & Nadler, D. R. (2014). Do adaptive perfectionism and self-determined motivation reduce academic procrastination? Learning and Individual Differences, 36, 65-72.
Byrne, B. M. (2010). Structural equation modeling with EQS and EQS/Windows (2rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Egan, J. S., Piek, J. P., & Dyck, M. J. (2015). Positive and negative perfectionism and the big five personality factors. Behaviour Change, 32 (2), 104-113.
Fedewa, A. B., Burns, R. L., & Gomez, A. A. (2005). Positive and negative perfectionism and the shame/guilt distinction: adaptive and maladaptive characteristics. Personality and Individual Differences, 38, 1609–1619.
Haas, A. M., & Prapavessis, H. (2004). Assessing the factor structure and composition of the Positive and Negative Perfectionism Scale in sport. Personality and Individual Differences, 36, 1725-1740.
Matkabi, G., Sjadi, S. F., & Veisi, S. (2016). Emotional intelligence and identity style as risk factors for high-risk behavior in prisoners: The Mediating Role of Resiliency and Social Adjustment. Jentashapir Journal of Health Research, 7 (1), 1-7.
Öngen, D. E. (2011). The relationships among perfectionism, self-criticism, and identity styles in Turkish university students. Social and Behavioral Sciences, 30, 565-572.
Preacher, K. J., & Hayes, A. F. (2008). Asymptomatic and resampling strategies for assessing and comparing indirect effects in multiple mediator models. Behavior Research Methods, 40, 879-891.
Soliemanifar, O., Rezaei, Z., Rasuli, A. A., & Rasuli, M. (2015). The relationship between positive and negative perfectionism and depressive symptoms: The role of academic rumination. Jentashapir Journal of Health Research, 6 (6),21-26.
Terry-Short, L. A., Owens, R. G., Slade, P. D., & Dewey, M. E. (1995). Positive and negative perfectionism. Personality and Individual Differences, 18, 663-668.
Ullman, J. B. (2001). Structural equation modeling. In B. G. Tabachnick & L. S. Fidell (2001). Using Multivariate Statistics (4th ed). Needham Heights, MA: Allyn & Bacon: 653-771.