نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی دانشگاه تربیت معلم تهران

2 عضو هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه تربیت معلم تهران

10.22055/psy.2002.16476

چکیده

این‌ پژوهش‌ به‌ بررسی‌ رابطه‌ بین‌ نگرش‌ نسبت‌ به‌ شیوه‌های‌ فرزندپروری‌ مادر (اقتدار منطقی‌، استبدادی‌، آزادگذاری‌) و مکان‌ کنترل‌ با پیشرفت‌ تحصیلی‌ در دانش‌آموزان‌ پسر پایه‌ چهارم‌ ابتدایی‌ می‌پردازد. بدین‌ منظور 398 نفر از دانش‌آموزان‌ پسر پایه‌ چهارم‌ ابتدایی‌ و مادران‌ با سواد آنها در منطقه‌ 17 آموزش‌ و پرورش‌ شهر تهران‌ در سال‌ تحصیلی‌ 77-1376 به‌ عنوان‌ نمونه‌ تحقیق‌ انتخاب‌ شدند. تجزیه‌ و تحلیل‌ داده‌ها با استفاده‌ از رگرسیون‌ چند متغیری‌ (گام‌ به‌ گام‌) نمایان‌ ساخت‌ که‌ بین‌ نگرش‌ شیوه‌های‌ فرزندپروری‌ مادر (اقتدار منطقی‌) و پیشرفت‌ تحصیلی‌ (معدل‌ کل‌ و نمره‌ علوم‌) رابطه‌ای‌ مثبت‌ وجود دارد و بین‌ نگرش‌ نسبت‌ به‌ شیوه‌ فرزندپروری‌ مادر (استبدادی‌) و پیشرفت‌ تحصیلی‌ (معدل‌ کل‌ و نمره‌ علوم‌، نمره‌ ریاضی‌) رابطه‌ منفی‌ معنی‌داری‌ مشاهده‌ نشد. بین‌ نگرش‌ نسبت‌ به‌ شیوه‌های‌ فرزندپروری‌ مادر (اقتدار منطقی‌، آزادگذاری‌، استبدادی‌) و مکان‌ کنترل‌ دانش‌آموز رابطه‌ای‌ معنی‌ دار مشاهده‌ نشد. در نهایت‌ بین‌ مکان‌ کنترل‌ دانش‌آموز با نمره‌ علوم‌ و معدل‌ کل‌ وی‌ رابطه‌ای‌ منفی‌ و معنی‌ دار مشاهده‌ شد و بین‌ مکان‌ کنترل‌ دانش‌آموز و نمره‌ ریاضی‌ او رابطه‌ای‌ مشاهده‌ نشد. نتایج‌ به‌ دست‌ آمده‌ در چارچوبهای‌ نظری‌ مورد بحث‌ قرار گرفته‌ است‌.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Relationship between Attitude towards Child-rearing Practices and Locus of Control with Academic Achievement Among Primary School Fourth- Grade Male Students

نویسندگان [English]

  • H. Mehrafrouz 1
  • M. Shahraray 2

1 Master of Educational Psychology, Teacher Training University of Tehran

2 Faculty member of Psychology Department, Teacher Training University of Tehran

چکیده [English]

This study investigated the relationship between mother’s attitude towards child-rearing practices (e.g., authoritarian and permissive approaches) and locus of control with academic achievement of primary schools fourth grade male students. Using cluster sampling method, 398 fourth grade male students and their literate mothers were selected from all 17 educational districts in Theran during the academic year of 1997-1998. Data were analyzed using descriptive statistics and multiple regression methods. Relationship between mother’s attitude towards ‘authoritarian’ chi]d-rearing practice (ACRP) and academic achievement (i.e, grade point average or GPA and science grades) was pisitive. There was a negative relationship between mother’s attitude towards ACRP and academic achievement (GPA and science grades). There was no relationship between mother’s attitudes towards child-rearing practices (authoritative, authoritarian, permissive and academic achievement (math grads). Also, no significant relationship was found between mother’s attitude towards ‘permissive child-rearing practice and academic achievement (GPA, math and science grades). There was no relationship between mother’s attitudes towards child-rearing practices (authoritative, authoritarian, and permissive) and child’s locus of control. The relationships between locus of control and academic achievement (GPA and science grades) were negative, and no significant relationship was found between student’s locus of control and academic achievement (math grades). Results are discussed within a theoretical framework.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Child- rlriiig prwtice locus of contr’i
  • academic achievement
اسفندیاری‌، غلامرضا (1374). بررسی‌ و مقایسه‌ شیوه‌های‌ فرزندپروری‌ مادران‌ کودکان‌ مبتلا به‌ اختلالات‌ رفتاری‌ و مادران‌ کودکان‌ بهنجار و تأثیر آموزش‌ مادران‌ بر اختلالات‌ رفتاری‌ فرزندان‌. پایان‌ نامه‌ فوق‌ لیسانس‌. انستیتوی‌ روان‌ پزشکی‌ تهران‌.
بال‌، ساموئل‌ (1994). انگیزش‌ در آموزش‌ و پرورش‌. ترجمه‌ علی‌ اصغر مسدّد. شیراز:
برومندنسب‌، مسعود (1373). بررسی‌ رابطه‌ نگرشها و شیوه‌های‌ فرزندپروری‌ با جایگاه‌ مهار و رابطه‌ جایگاه‌ مهار با عملکرد تحصیلی‌ دانش‌آموزان‌ پایه‌ سوم‌ راهنمایی‌ شهرستان‌ دزفول‌. پایان‌ نامه‌ فوق‌ لیسانس‌. دانشگاه‌ شهید چمران‌ اهواز، دانشکده‌ علوم‌ تربیتی‌ و روان‌شناسی‌.
رضایی‌، محمد (1375). بررسی‌ رابطه‌ بین‌ شیوه‌های‌ فرزندپروری‌ مادران‌ (اقتدار منطقی‌، آزادگذاری‌ و استبدادی‌) و بلوغ‌ اجتماعی‌ دانش‌آموزان‌ سال‌ اول‌ تا سوم‌ راهنمایی‌ اداره‌ آموزش‌ و پرورش‌ منطقه‌ 6 تهران‌. پایان‌ نامه‌ فوق‌ لیسانس‌. دانشگاه‌ تربیت‌ معلم‌ تهران‌، دانشکده‌ علوم‌ تربیتی‌.
شهرآرای‌، مهرناز (1375). اضطراب‌ ریاضی‌ در عصر صافی‌ ریاضی‌. خلاصه‌ مقالات‌ نخستین‌ کنفرانس‌ آموزش‌ ریاضی‌ ایران‌ (صص‌ 33-31). اصفهان‌ک‌ اداره‌ کل‌ آموزش‌ و پرورش‌ استان‌ اصفهان‌.
فراهانی‌، محمدنقی‌ (1377 ب‌). روان‌شناسی‌ شخصیت‌، نظریه‌، تحقیق‌، کاربرد. تهران‌: دانشگاه‌ تربیت‌ معلم‌.
مهرافروز، حجت‌ ا... (1378). بررسی‌ رابطه‌ بین‌ نگرش‌ نسبت‌ به‌ شیوه‌های‌ فرزندپروری‌ مادر (اقتدار منطقی‌، استبدادی‌، آزادگذاری‌) با مکان‌ کنترل‌ و پیشرفت‌ تحصیلی‌ در دانش‌آموزان‌ پسر پایه‌ چهارم‌ ابتدایی‌. پایان‌ نامه‌ فوق‌ لیسانس‌. دانشگاه‌ تربیت‌ معلم‌ تهران‌، دانشکده‌ علوم‌ تربیتی‌.
ماسن‌، پاول‌ هنری‌ و همکاران‌ (1984). رشد و شخصیت‌ کودک‌. ترجمه‌ مهشید یاسائی‌. تهران‌: نشر مرکز.
مجدآبادی‌ فراهانی‌، زهره‌. (1375). بررسی‌ تحولی‌ مسند کنترل‌ و رابطه‌ آن‌ با پرخاشگری‌. پایان‌ نامه‌ فوق‌ لیسانس‌. دانشگاه‌ تهران‌: دانشکده‌ علوم‌ تربیتی‌.
موفق‌، خلیل‌ (1375). هنجاریابی‌ مقیاس‌ کنترل‌ درونی‌- بیرونی‌ IE راتر برای‌ دانش‌آموزان‌ دبیرستانی‌ شهر مشهد. پایان‌ نامه‌ فوق‌ لیسانس‌. دانشگاه‌ علامه‌ طباطبایی‌ تهران‌.
 
 
Berndt, T.S. (1997). Child Development. Second edition. London, Brown and Benchmark Publishers.
Bun, J.R. (1991). Parental Authority Questionnaire. Jornal qf Personality ssessment. 57 (1), iiU-i1U.
Farahani, M.V. (1994). The relationship of locus of control, exteraversion, neuroticism with the academic achievement of Iranian Students. A thesis submitted in fulfilment of the requirements for the degree of Doctor of philosophy. The university of New south wales, Australia.
Findley, M.J. & Cooper, H.M. (1983). Locus of control and academic achievement: A literature review. Jorn at of Personality and Social Psvcholo’,44 (2), 419-427.
Glasgow, K.L., Dornbusch, S.M., Toyer, L., Steinberg, L., and Ritter, P.L. (1997). Parental styles, adolescent’s attributions, and educational out comes, nine hetereogeneous high -schools. Child Development, 68(3),
507-529.
Golombok, S., & Fivush, R. (1995). Gender Development, Cambridge: University Press[1]
Gunter, K. (1989). Perceived childrearing practices and the development of locus of control in early adolescence. International Journal of Behavioral Development, 12(2), 177-93.
Lamborn, S.D., Mounts, N.S., Steinberg, L., & Dornbusch, S.M. (1991). Parents of competence and adjustment among adolescents from authoritarian, indulgent, and neglectful farnillies. child Development, 62,
1049-1.065.
Nowicki, S, & Strickland, B.R. (1973). Locus of control scale for children:
Journal qf consulting and clinical pychologv, 40, 148-154.
Steinberg, L., Lamborn, S.D., Dornbusch, S.M. & Darling, N. (1992). Impact of pareming practices on adolescent achievement: Authoritative parenting, School involvement, and encouragement to succeed. child Dévelopment,63,
1266-1281.