روانشناسی تربیتی
مسلم امیری؛ جواد مصرآبادی؛ ابوالفضل فرید؛ سیاوش شیخعلیزاده
چکیده
پژوهش حاضر با هدف شناسایی حوزه‌های اثربخش مداخلات آموزشی-درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب بر مدیریت رفتار فردی در مطالعات گذشته و بر اساس مرور نظام‌مند انجام شد. جستجوی سوابق پژوهشی با استفاده از پایگاه‌های الکترونیکی متعدد داخلی، با استفاده از کلیدواژه-های: تئوری انتخاب، ویلیام گلسر یا ویلیام گلاسر، واقعیت‌درمانی، واقعیت‌درمانی ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف شناسایی حوزه‌های اثربخش مداخلات آموزشی-درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب بر مدیریت رفتار فردی در مطالعات گذشته و بر اساس مرور نظام‌مند انجام شد. جستجوی سوابق پژوهشی با استفاده از پایگاه‌های الکترونیکی متعدد داخلی، با استفاده از کلیدواژه-های: تئوری انتخاب، ویلیام گلسر یا ویلیام گلاسر، واقعیت‌درمانی، واقعیت‌درمانی گروهی، مدرسه‌کیفی یا مدارس‌کیفی، مدرسه گلسری یا مدارس گلسری، مدیریت راهبرانه، فرزندپروری مسالمت‌آمیز، فرزندپروری مبتنی بر تئوری انتخاب، تربیت فرزند بر اساس تئوری انتخاب و روانشناسی کنترل درونی انجام شد. محتوای مقالات بعد از استخراج، با چک‌لیست prisma مورد ارزیابی کیفی قرارگرفته و جهت بررسی داده‌ها از روش تحلیل محتوا استفاده شد. پس از جستجو و ارزیابی مطالعات، تحلیل نهایی بر روی 53 پژوهش با 62 متغیر مورد بررسی انجام گرفت. بیشترین پژوهش‌ها به ترتیب شامل حوزه‌های مهارت‌های فردی و اجتماعی با 16پژوهش، روابط بین‌فردی با 15پژوهش، اختلالات هیجانی-خلقی با 15پژوهش، اختلالات مخرب رفتاری با 10 پژوهش، و حوزه تعلل‌ورزی با 6 پژوهش بودند. یافته‌ها نشان داد که حوزه‌های اثربخش مداخلات آموزشی-درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب در 5 طبقه اختلالات هیجانی-خلقی، اختلالات مخرب رفتاری، تعلل‌ورزی، روابط بین فردی و مهارت‌های فردی و اجتماعی جای می‌گیرند. نتایج این مطالعه می‌تواند به عنوان یک جمع‌بندی به روشن شدن هر چه بیشتر حوزه‌های اثربخش تئوری انتخاب بر مدیریت رفتار فردی کمک کرده و یک نقشه جامع برای انجام مطالعات به صورت منسجم‌تر و با کیفیت‌تر برای پژوهشگران در تحقیقات آتی فراهم آورد.
زهره هنرور؛ محسن دوستکام؛ حسن توزنده جانی
چکیده
هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی درمان فعالسازی رفتاری و درمان فراشناختی بر فرسودگی شغلی کارکنان پزشکی قانونی بود. طرح پژوهش نیمهآزمایشی از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با مرحله پیگیری دو ماهه و گروه گواه بین کارکنان پزشکی قانونی مشهد در سال 1399 انجام شد که با روش نمونهگیری در دسترس پس از ارزیابی اولیه و احراز شرایط پژوهش، 45 نفر انتخاب ...
بیشتر
هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی درمان فعالسازی رفتاری و درمان فراشناختی بر فرسودگی شغلی کارکنان پزشکی قانونی بود. طرح پژوهش نیمهآزمایشی از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با مرحله پیگیری دو ماهه و گروه گواه بین کارکنان پزشکی قانونی مشهد در سال 1399 انجام شد که با روش نمونهگیری در دسترس پس از ارزیابی اولیه و احراز شرایط پژوهش، 45 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه (15نفر) جایگزین شدند. گروه اول درمان فعالسازی رفتاری و گروه دوم درمان فراشناختی را دریافت کردند؛ گروه سوم به عنوان گروه گواه در لیست انتظار قرار گرفتند. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه فرسودگی شغلی Maslach استفاده شد. جهت تحلیل داده‌ها از شاخص‌های آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. در بُعد توصیفی، از شاخص‌های میانگین و انحراف معیار و در بُعد استنباطی از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر در نرم‌افزار SPSS ویراست 22 استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که هر یک از رویکردهای درمانی فعالسازی رفتاری و فراشناختی می‌توانند بر فرسودگی شغلی مؤثر باشند. در ابعاد فرسودگی هیجانی و فقدان تحقق شخصی، درمان فراشناختی نتایج مطلوبتری از درمان فعالسازی رفتاری داشته است و در بُعد شخصیتزدایی تأثیر دو روش درمان یکسان بود (05/0>p).
مریم خادمی
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی مفهوم ترس از موفقیت و علل و عوامل تاثیرگذار بر این پدیده به ویژه در زنان است. از آنجا که زنان نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند، پرداختن به نقش آنها در فرآیند توسعه جامعه اهمیت عمده ای دارد. نگاهی به تاریخچة مساله جایگاه زنان نشان می‌دهد که زن و مرد نقش‌های متفاوتی در جامعه و گروه‌های اجتماعی ایفا کرده و جایگاه‌های ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی مفهوم ترس از موفقیت و علل و عوامل تاثیرگذار بر این پدیده به ویژه در زنان است. از آنجا که زنان نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند، پرداختن به نقش آنها در فرآیند توسعه جامعه اهمیت عمده ای دارد. نگاهی به تاریخچة مساله جایگاه زنان نشان می‌دهد که زن و مرد نقش‌های متفاوتی در جامعه و گروه‌های اجتماعی ایفا کرده و جایگاه‌های متفاوتی به لحاظ قدرت و منزلت اشغال می‌کنند، ولی نه صرفا به خاطر تفاوت‌های زیست شناختی، بلکه تحت تأثیر عوامل تاریخی، اقتصادی و فرهنگی، که آن چنان قوی و هماهنگ عمل می‌کنند که به راحتی می‌توانند موقعیت ترس از موفقیت زنان را تولید کنند. از میان عللی که سبب ساز عدم پیشرفت فرد می‌باشد، ترس از موفقیت آمار چشم‌گیری به خود اختصاص داده است که توجه به آن خالی از لطف نیست. این مفهوم برای اولین بار توسط Matina Horner (1972) معرفی شد. به باور وی ترس از موفقیت بیشتر مختص زنان و ناشی از برداشت آنها از پیامدهای منفی موفقیت آنها در حوزه‌های سنتی مردانه بوده و زنان زمانی دچار تضاد می‌شوند که دارای صلاحیت هایی باشند که می‌تواند بر خلاف نقش جنسیتی درونی شده کلیشه‌ای آنها باشد. لذا پژوهش حاضر ابتدا به مفهوم ترس از موفقیت و علل شکل‌گیری آن و سپس به عوامل فرهنگی، اجتماعی و نقش‌های جنسیتی به منزله عوامل موثر بر این پدیده می‌پردازد.
روانشناسی کودکان استثنایی
فاطمه خاندانی؛ نورعلی فرخی؛ ابوطالب سعادتی شامیر
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی و بازی درمانی بر مهارت حساب دانش آموزان با ناتوانی یادگیری ریاضی انجام گرفت. پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون همراه با گروه کنترل بود. نمونه آماری شامل 45 دانشآموز پایه سوم ابتدائی بودند که به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب و در 3 گروه آموزش کارکردهای ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی و بازی درمانی بر مهارت حساب دانش آموزان با ناتوانی یادگیری ریاضی انجام گرفت. پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون همراه با گروه کنترل بود. نمونه آماری شامل 45 دانشآموز پایه سوم ابتدائی بودند که به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب و در 3 گروه آموزش کارکردهای اجرایی، بازی درمانی و گروه کنترل جایگزین شدند. ابزار پژوهش، چک لیست اختلال یادگیری تبریزی (1389) و آزمون محقق ساخته ریاضی بود. شرکت‌کنندگان گروه‌های آزمایش در 10 جلسه 90 دقیقهای آموزش دیدند. یافته‌ها نشان داد که بین اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی و بازی درمانی، بر یادگیری مفاهیم ریاضی تفاوت معناداری وجود ندارد (P<0.01). همچنین بین اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی و بازی درمانی، بر یادگیری مفاهیم ریاضی تفاوت معناداری وجود ندارد (P<0.01). نتایج نشان داد که هر دو مداخله کارکردهای اجرایی و بازی درمانی اثرات سومندی بر یادگیری مفاهیم ریاضی دانش‌آموزان مبتلا به یادگیری ریاضی دارند..
فاطمه ترکاشوند؛ حسین داودی؛ داود تقوایی
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی مداخله تلفیقی درمان مشترک جنسی والگوی ستیر بر عزت‌نفس و صمیمت زناشویی زوجین دارای نارضایتی جنسی مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر ملایر بود. پژوهش مذکور از لحاظ هدف، کاربردی، و از نظر روش، نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری سه ماهه با گروه گواه صورت گرفت. جامعه آماری کلیه زوجین مراجعه کننده ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی مداخله تلفیقی درمان مشترک جنسی والگوی ستیر بر عزت‌نفس و صمیمت زناشویی زوجین دارای نارضایتی جنسی مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر ملایر بود. پژوهش مذکور از لحاظ هدف، کاربردی، و از نظر روش، نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری سه ماهه با گروه گواه صورت گرفت. جامعه آماری کلیه زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره در شهر ملایر در سال 1400 و 1401 بودند که نارضایتی جنسی داشتند. 20 زوج با روش نمونهگیری در دسترس انتخاب و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامههای عزت‌نفس و صمیمیت زناشویی استفاده شد. زوجین گروه آزمایش تحت آموزش 9 جلسهایی مداخله تلفیقی درمان مشترک جنسی و الگوی ستیر قرار گرفتند؛ اما گروه گواه مداخلهایی دریافت نکرد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل کواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد که مداخله تلفیقی درمان مشترک جنسی و ستیر بر عزت‌نفس و صمیمیت زناشویی زوجین دارای نارضایتی جنسی مؤثر بود (001/0>p). بر اساس یافته‌های این پژوهش میتوان نتیجه گرفت، مداخله تلفیقی درمان مشترک جنسی و ستیر بر عزت‌نفس و صمیمیت زناشویی زوجین دارای نارضایتی جنسی تأثیر داشت.
سید مجتبی عقیلی؛ نرگس خاتون اربابی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و شناختدرمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر میزان افسردگی و دردهای مزمن در زنان مورد همسرآزاری شهرستان گرگان بود. این پژوهش نیمهآزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه بود. حجم نمونه شامل 30 نفر بود که به روش نمونهگیری هدفمند، انتخاب شدند و از این تعداد، 10 نفر به گروه ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و شناختدرمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر میزان افسردگی و دردهای مزمن در زنان مورد همسرآزاری شهرستان گرگان بود. این پژوهش نیمهآزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه بود. حجم نمونه شامل 30 نفر بود که به روش نمونهگیری هدفمند، انتخاب شدند و از این تعداد، 10 نفر به گروه آزمایش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، 10 نفر به گروه آزمایش ذهن‌آگاهی و 10 نفر به گروه گواه به صورت تصادفی ساده گمارده شدند. جهت جمع‌آوری داده‌های پژوهش از سیاهه افسردگی بک و دردهای مزمن، استفاده شد. گروه‌های آزمایش برنامه آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد و شناختدرمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی 8 جلسه مداخله 1 ساعته دریافت کردند. جهت تحلیل داده‌ها از تحلیل کوواریانس چندمتغیری استفاده شد. نتایج نشان داد هر دو رویکرد درمانی در مرحله پس‌آزمون بر افسردگی و درد مزمن زنان مورد همسرآزاری تأثیر معنی‌داری داشته‌اند (05/0>p). بین دو روش درمانی در هر یک از متغیرهای وابسته تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. بر اساس یافته‌ها میتوان گفت که هر دو رویکرد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و شناختدرمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی می‌توانند به عنوان مداخله‌ای مؤثر برای کمک به زنان مورد همسرآزاری جهت کاهش افسردگی و درد مزمن مورد استفاده قرار گیرد.
خبات بحری؛ مریم پورجمشیدی
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی تلفیق فناوری در روش ایفای نقش و تأثیر آن بر درگیرسازی شناختی و خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان ابتدایی در درس علوم تجربی انجام شد. روش پژوهش، آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان پسر پایه ششم ابتدایی شهرستان دیواندره به تعداد 895 نفر بود که از این ...
بیشتر
این پژوهش با هدف بررسی تلفیق فناوری در روش ایفای نقش و تأثیر آن بر درگیرسازی شناختی و خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان ابتدایی در درس علوم تجربی انجام شد. روش پژوهش، آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان پسر پایه ششم ابتدایی شهرستان دیواندره به تعداد 895 نفر بود که از این تعداد، 60 نفر به روش نمونهگیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب و به شکل انتساب تصادفی در سه گروه ایفای نقش، تلفیق فناوری در ایفای نقش و سخنرانی قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه درگیرسازی Tinio (2009) و پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی Jinks and Morgan (1999) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از شاخص آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته‌ها نشان داد که تلفیق فناوری در روش ایفای نقش بر درگیرسازی شناختی دانش‌آموزان بیشتر از روش ایفای نقش و روش سخنرانی است و تفاوت معنی‌داری بین روش سخنرانی و ایفای نقش بر درگیرسازی شناختی وجود ندارد. همچنین، تأثیر تلفیق فناوری در روش ایفای نقش در مقایسه با روش سخنرانی و تأثیر روش ایفای نقش در مقایسه با سخنرانی بر خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان بیشتر است. در نتیجه معلمان با تلفیق فناوری (فیلم) در روش ایفای نقش می‌توانند فرصت‌های یادگیری برای دانش‌آموزان در درس علوم تجربی را ایجاد کنند که علاوه بر درگیرسازی شناختی با محتوای درس، حس کفایت، صلاحیت و اعتقاد به توانایی یا به عبارتی خودکارآمدی تحصیلی را در آنها افزایش دهد.
علیرضا شریفی اردانی؛ فرهاد خرمایی؛ محبوبه فولاد چنگ؛ مسعود فضیلت پور
چکیده
هدف پژوهش حاضر، تبیین مهارت‌های اجتماعی فرزندان بر اساس منش‌های اخلاقی والدین با توجه به نقش واسطه‌ای سبک‌های برخورد با هیجانات منفی فرزندان است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از منظر روش توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل 84314 والدین دانش‌آموزان مقطع ابتدایی شهر یزد بوده‌اند. حجم نمونه 400 نفر بود که با استفاده از روش نمونهگیری ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، تبیین مهارت‌های اجتماعی فرزندان بر اساس منش‌های اخلاقی والدین با توجه به نقش واسطه‌ای سبک‌های برخورد با هیجانات منفی فرزندان است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از منظر روش توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل 84314 والدین دانش‌آموزان مقطع ابتدایی شهر یزد بوده‌اند. حجم نمونه 400 نفر بود که با استفاده از روش نمونهگیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامههای مهارت‌های اجتماعی گرشام و الیوت، سبک‌های برخورد والدین با هیجانات منفی فرزندان فابز و همکاران و منش‌های اخلاقی خرمایی و قائمی استفاده شد. از نرم‌افزار PLS-Smart جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها به روش مدل‌سازی معادلات ساختاری با کمترین مربعات جزئی استفاده شد. نتایج نشان داد سبک‌های حمایتی برخورد با هیجانات منفی و منش‌های اخلاقی با مهارت اجتماعی فرزندان رابطه مثبت معنی‌دار دارد (01/0p<). مسیر مستقیم منش‌های اخلاقی به سبک‌های غیرحمایتی برخورد با هیجانات منفی معنی‌دار بود و اثر غیرمستقیم منش‌های اخلاقی به مهارت‌های اجتماعی به‌واسطه سبک‌های غیرحمایتی برخورد با هیجانات منفی نیز معنی‌دار بود (01/0p<). همچنین منش‌های اخلاقی به‌طور مستقیم و به‌واسطه کاهش شیوه منفی برخورد با هیجانات منفی فرزندان می‌تواند منجر به مهارت اجتماعی در فرزندان گردد؛ بنابراین منش‌های اخلاقی والدین نقش قابل‌توجهی در تبیین اجتماعی سازی هیجانی فرزندان دارد.
مونا ایسوند؛ حسین بقولی؛ حجت اله جاویدی؛ مجید برزگر
چکیده
افسردگی، یکی از اختلالات شایع ناتوان ساز و عود کننده روانی است، که تغییرات آشکاری را در انواع عملکردهای زیستی، شناختی، عصبی و عاطفی افراد مبتلا برجای می‌گذارد. هدف پژوهش مقایسه اثربخشی درمان شناختی رفتاری با درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر نشخوار فکری، انعطاف پذیری شناختی، تاب آوری و استرس ادراک شده در زنان مبتلا به اختلال افسردگی ...
بیشتر
افسردگی، یکی از اختلالات شایع ناتوان ساز و عود کننده روانی است، که تغییرات آشکاری را در انواع عملکردهای زیستی، شناختی، عصبی و عاطفی افراد مبتلا برجای می‌گذارد. هدف پژوهش مقایسه اثربخشی درمان شناختی رفتاری با درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر نشخوار فکری، انعطاف پذیری شناختی، تاب آوری و استرس ادراک شده در زنان مبتلا به اختلال افسردگی شهرستان اندیمشک بود. جامعه آماری، شامل کلیه زنان مراجعه کننده به کلینیک‌های روان پزشکی بود. 45 نفر از بیماران به صورت گمارش تصادفی در سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) کاربندی گردیدند. سنجش متغیرهای پژوهش به کمک پرسشنامه نشخوار فکری نولن هوکسما و مارو(1991)، انعطاف‌پذیری شناختی دنیس و واندروال(2010)، تاب‌آوری کانر و دیویدسون (2003) و پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و همکاران (1983)، صورت گرفت. در تجزیه و تحلیل از آزمون تحلیل کوواریانس، واریانس دوطرفه، اندازه‌گیری مکرر و آزمون بن فرونی استفاده شد. نتایج نشان دادند بین اثربخشی پذیرش و تعهد با روش شناختی رفتاری بر نشخوار فکری، تفاوت معناداری وجود دارد. در اثربخشی دو روش بر انعطاف پذیری شناختی و استرس ادارک شده تفاوتی دیده نشد. هیچ‌کدام از درمان‌ها بر تاب آوری مؤثر نبود. هر دو رویکرد شناختی رفتاری و پذیرش و تعهد می‌توانند به عنوان روش‌های کارآمدی جهت کاهش علائم و نشانه‌های افسردگی به کار گرفته شوند اما لازم است تفاوت اثربخشی هر دو روش در متغیرهای مربوط به افسردگی در گروه‌های مختلف نیز مقایسه و ارزیابی گردد.
عبدالکریم قانعی؛ مسعود شهبازی؛ امین کرایی
چکیده
این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی درمان تلفیقی پذیرش و تعهد و شناختی-رفتاری (ACT-CBT) بر وسوسه مصرف و پیشگیری از عود در معتادان خودمعرف مراکز ترک اعتیاد دزفول انجام گرفت. روش پژوهش حاضر از نوع نیمهآزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و گروه گواه و پیگیری بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه معتادان خودمعرف به مراکز ترک اعتیاد دزفول بود. با ...
بیشتر
این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی درمان تلفیقی پذیرش و تعهد و شناختی-رفتاری (ACT-CBT) بر وسوسه مصرف و پیشگیری از عود در معتادان خودمعرف مراکز ترک اعتیاد دزفول انجام گرفت. روش پژوهش حاضر از نوع نیمهآزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و گروه گواه و پیگیری بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه معتادان خودمعرف به مراکز ترک اعتیاد دزفول بود. با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی تعداد ۳۰ نفر از افراد معتاد خودمعرف به مراکز ترک اعتیاد دزفول انتخاب و بعد از انجام مرحله پیش‌آزمون بر اساس نمرات کسب‌شده، به دو گروه همگن (آزمایشی ۱۵ نفر و گواه ۱۵ نفر) تقسیم شدند. گروه آزمایش، طی ۱۰ جلسه، تحت درمان تلفیقی پذیرش و تعهد و شناختی-رفتاری قرار گرفت. گروه گواه هیچ گونه درمانی دریافت نکرد. برای جمع آوری داده‌ها، پرسشنامه عقاید وسوسه‌انگیزBeck & Clark (1993) و مقیاس پیش‌بینی بازگشت Whrite (1993) در مراحل پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری، توسط شرکت‌کنندگان، تکمیل گردید. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌های جمع‌آوری شده، از تحلیل کواریانس تک‌متغیری، استفاده شده است. نتایج نشان داد که درمان تلفیقی پذیرش و تعهد و شناختی-رفتاری اثر معنی‌داری بر کاهش وسوسه مصرف و پیشگیری از عـود (قدرت میل و احتمال مصرف) در معتادان خودمعرف در گروه آزمایشی نسبت به گروه گواه داشت. این نتایج در مرحله پیگیری نیز باقی ماند (05/0p<). نتایج پژوهش نشان داد که درمان تلفیقی پذیرش و تعهد و شناختی-رفتاری، راهبردی مؤثر در کاهش وسوسه مصرف و پیشگیری از عود در معتادان خودمعرف می‌باشد و میتوان از آن، به عنوان روش درمانی مؤثر بهره برد.
مرجان تورجی زاده؛ مجتبی محمدی جلالی فراهانی؛ داود تقوایی
چکیده
هدف پژوهش حاضر، همسنجی روان درمانی تحلیل عملکرد (FAP) و طرحواره درمانی بر تجربه هیجانی نسبت به همسر، بخشش و قدردانی زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر اصفهان بود. روش پژوهش نیمه تجربی و از نوع پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با دو گروه آزمایش و گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه زوجین گروه سنی 25 تا 45 سال شهر اصفهان که به روش نمونه گیری ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، همسنجی روان درمانی تحلیل عملکرد (FAP) و طرحواره درمانی بر تجربه هیجانی نسبت به همسر، بخشش و قدردانی زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر اصفهان بود. روش پژوهش نیمه تجربی و از نوع پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با دو گروه آزمایش و گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه زوجین گروه سنی 25 تا 45 سال شهر اصفهان که به روش نمونه گیری دردسترس تعداد 30 زوج (10 زوج در گروه آزمایش اول، 10 زوج در گروه آزمایش دوم، و 10 زوج در گروه گواه) انتخاب شدند و برای گروه اول آزمایش درمان تحلیل عملکرد طی 8 جلسه و برای گروه دوم آزمایش طرحواره درمانی نیز طی 8 جلسه ارائه شد. ابزارهای گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه 6 سوالی تجربه هیجانی نسبت به همسر براشاو (2009)، پرسشنامه 15 سوالی بخشش ری و همکاران (2001) و پرسشنامه 6 سوالی قدردانی مک کولوف و همکاران (2001) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری‌های مکرر استفاده شد. نتایج نشان داد، بین میزان تأثیرگذاری دو روش روان درمان تحلیل عملکرد و طرح واره درمانی بر تجربه هیجانی نسبت به همسر و قدردانی زوجین تفاوت معناداری وجود نداشت اما، بین میزان تأثیرگذاری دو روش روان درمان تحلیل عملکرد و طرح واره درمانی بر بخشش تفاوت معناداری وجود داشت. بنابراین، روش طرح واره درمانی در استفاده زوجین از مهارت‌های بخشش در کاهش تعارضات زناشویی، روش موثرتری نسبت به روان درمانی تحلیل عملکرد بوده است..
روانشناسی تربیتی
آرش آخش؛ عسکر آتش افروز؛ منیجه شهنی ییلاق؛ مرتضی امیدیان
چکیده
هدف پژوهش حاضر، تحلیل چندسطحی رابطه ادراک مهارت‌های تشخیصی معلم، سطح چالش-انگیزی کلاس، کیفیت تدریس معلم و مهارت‌های مطالعه ریاضی با عملکرد ریاضی در دانش‌آموزان پایه نهم بود. روش پژوهش از نوع همبستگی و به صورت تحلیل چندسطحی بود. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانش‌آموزان پایه نهم پسر و دختر دوره متوسطه اول شهرستان کهگیلویه در سال تحصیلی ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، تحلیل چندسطحی رابطه ادراک مهارت‌های تشخیصی معلم، سطح چالش-انگیزی کلاس، کیفیت تدریس معلم و مهارت‌های مطالعه ریاضی با عملکرد ریاضی در دانش‌آموزان پایه نهم بود. روش پژوهش از نوع همبستگی و به صورت تحلیل چندسطحی بود. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانش‌آموزان پایه نهم پسر و دختر دوره متوسطه اول شهرستان کهگیلویه در سال تحصیلی 1402-1401 بود که از میان آنها، نمونه‌ای 1000 نفری (500 پسر و 500 دختر) به روش تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شد. برای سنجش متغیرهای پژوهش، از پرسشنامه ارزیابی کلاس گارتنر، مقیاس ادراک دانش‌آموزان از فعالیت‌های کلاسی جنتری و اسپرینگر، مقیاس کیفیت تدریس کریاکیدز و همکاران، مقیاس مهارت‌های مطالعه ریاضی هوپر و نمرات نوبت اول درس ریاضی دانش-آموزان استفاده شد. داده‌ها به کمک مدل‌سازی خطی سلسله‌مراتبی (HLM) تحلیل شد. نتایج تحلیل چندسطحی نشان داد متغیرهای سطح 1 (مهارت‌های مطالعه ریاضی) و سطح 2 (میانگین مهارت‌های مطالعه ریاضی کلاس، ادراک مهارت‌های تشخیصی معلم، سطح چالش‌انگیزی کلاس و کیفیت تدریس معلم) به طور مثبت و معنی‌دار، پیش‌بین عملکرد ریاضی بودند. تعامل متغیرهای سطح 2 با شیب مهارت‌های مطالعه ریاضی و عملکرد ریاضی معنی‌دار بود. تفاوت عملکرد ریاضی در بین کلاس‌ها و تفاوت کلاس‌ها از لحاظ شیب مهارت‌های مطالعه ریاضی و عملکرد ریاضی معنی‌دار بود. بر اساس تحلیل چندسطحی در این پژوهش میتوان نتیجه گرفت توجه به ارتقاء مهارت‌های مطالعه ریاضی دانش‌آموزان و متغیرهای کلاسی (میانگین مهارت‌های مطالعه ریاضی کلاس، ادراک مهارت‌های تشخیصی معلم، سطح چالش‌انگیزی کلاس و کیفیت تدریس معلم) منجر به بهبود عملکرد ریاضی دانش‌آموزان و نگرش مثبت آنها نسبت به این درس خواهد شد.
روانشناسی بالینی
آمنه دشتی؛ یداله زرگر
چکیده
چکیده با ایده‌پردازی خودکشی ریسک سطوح رفتار خودکشی‌گرا افزایش می‌یابد. از اینرو بررسی این پدیده پیچیده و چند عاملی، در نمونه‌ها‌ی غیربالینی و بویژه زنان ضروری است. هدف پژوهش حاضر، تدوین مدل ساختاری ایده‌پردازی خودکشی بر اساس مولفه‌های استرس ادراک شده و خودخاموشی با در نظر گرفتن نقش میانجی دشواری در تنظیم هیجان در زنان بوده ...
بیشتر
چکیده با ایده‌پردازی خودکشی ریسک سطوح رفتار خودکشی‌گرا افزایش می‌یابد. از اینرو بررسی این پدیده پیچیده و چند عاملی، در نمونه‌ها‌ی غیربالینی و بویژه زنان ضروری است. هدف پژوهش حاضر، تدوین مدل ساختاری ایده‌پردازی خودکشی بر اساس مولفه‌های استرس ادراک شده و خودخاموشی با در نظر گرفتن نقش میانجی دشواری در تنظیم هیجان در زنان بوده است. بر این اساس با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی چند مرحله‌ای، 350 دانشجوی زن دانشگاه شهید چمران اهواز به عنوان نمونه انتخاب شدند. شرکت‌کنندگان با آگاهی و رضایت کامل مقیاس ایده‌پردازی خودکشی بک Beck & Steer, 1991))، پرسشنامه استرس ادراک شده (Cohen, Kamarck, & Mermelstein, 1983) ، مقیاس خودخاموشی (Jack & Dill, 1992) و مقیاس دشواری در تنظیم هیجان (Gratz, & Roemer, 2004) را تکمیل نمودند. جهت ارزیابی روابط مفروض و تجزیه و تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده، از روش مدلیابی معادلات ساختاری استفاده شد. مطابق با نتایج پژوهش، تمامی مسیرهای مستقیم و غیرمستقیم تعبیه شده در مدل، معنادار بوده و از برازش قابل قبولی برخوردار بودند (001/0>p). این نتایج به این معناست که؛ متغیرهای استرس ادراک شده، خودخاموشی و دشواری در تنظیم هیجان قدرت پیش‌بینی‌کنندگی بالایی برای ایده‌پردازی خودکشی در زنان دارند. به علاوه یافته‌ها حاکی از آن است که متغیرهای پیش‌بین همگی در مجموع 23 درصد واریانس ایده‌پردازی خودکشی را پیش‌بینی می‌کند.
مقیاس‌های روانسنجی
محسن آربزی؛ زهرا نوروزی قادرلو
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی خصوصیات روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه غنای زندگی روانشناختی در دو گروه جمعیت عمومی و دانشجویی بود. بدین منظور دو مطالعه انجام شد. جهت بررسی روایی و اعتبار پرسشنامه غنای زندگی روانشناختی در مطالعه اوّل 450 نفر از جمعیت عمومی شهر شیراز با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند؛ و به پرسشنامههای غنای ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی خصوصیات روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه غنای زندگی روانشناختی در دو گروه جمعیت عمومی و دانشجویی بود. بدین منظور دو مطالعه انجام شد. جهت بررسی روایی و اعتبار پرسشنامه غنای زندگی روانشناختی در مطالعه اوّل 450 نفر از جمعیت عمومی شهر شیراز با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند؛ و به پرسشنامههای غنای زندگی روانشناختی (اویشی و همکاران، 2019)، افسردگی – فرم کوتاه (بک و همکاران، 1996) و معنای زندگی (استگر، 2010) پاسخ دادند. در مطالعه دوّم، 220 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز که در سال تحصیلی 1400-1399 مشغول به تحصیل بودند؛ با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند؛ و به پرسشنامههای غنای زندگی روانشناختی (اویشی و همکاران، 2019)، مقیاس شکوفایی (داینر و همکاران، 2010)، مقیاس احساس مثبت و منفی (داینر و همکاران، 2010) و پرسشنامه رضایت از زندگی (داینر و همکاران، 1985) پاسخ دادند. متخصصان معرف بودن ماده‌های پرسشنامه را برای سنجش غنای روانشناختی تأیید کردند. در مطالعه اوّل به منظور روایی سازه از هر دو نوع تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیلی عاملی تأییدی استفاده شد. تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که نسخه فارسی پرسشنامه غنای روانشناختی متشکل از سه عامل تحت عناوین تجربیات جدید و متنوع، تجربیات غیرمعمول و عدم یکنواختی است. تحلیل عاملی تأییدی نیز انطباق مدل سه عاملی با داده‌ها را تأیید کرد. در مطالعه دوّم نیز تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که مدل سه عاملی غنای روانشناختی با داده‌ها منطبق است. در مجموع یافته‌های پژوهش از شاخص‌های روانسنجی مناسب پرسشنامه مذکور برای اندازه گیری غنای روانشناختی حکایت دارد.
مقیاس‌های روانسنجی
فرزین باقری شیخانگفشه؛ زهرا خانی؛ حجت الله فراهانی؛ پرویز آزادفلاح
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی رواسازی و اعتباریابی مقیاس اعتیاد به خرید آنلاین در نمونه ایرانی انجام شد. این پژوهش یک مطالعه توصیفی - تحلیلی از نوع ارزشیابی بود. نمونه شامل 500 نفر، از زنان (404) و مردان (96) شهر تهران در سال 1400 بودند که با روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند و مقیاس اعتیاد به خرید آنلاین (ژائو و همکاران، 2017)، پرسشنامه رفتار ذخیره‌سازی ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی رواسازی و اعتباریابی مقیاس اعتیاد به خرید آنلاین در نمونه ایرانی انجام شد. این پژوهش یک مطالعه توصیفی - تحلیلی از نوع ارزشیابی بود. نمونه شامل 500 نفر، از زنان (404) و مردان (96) شهر تهران در سال 1400 بودند که با روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند و مقیاس اعتیاد به خرید آنلاین (ژائو و همکاران، 2017)، پرسشنامه رفتار ذخیره‌سازی (فراست و همکاران، 2004) و پرسشنامه بهزیستی روانشناختی (ریف، 1989) را تکمیل کردند. ویژگی‌های روانسنجی مقیاس اعتیاد به خرید آنلاین از طریق آزمون تحلیل عامل تأییدی، روایی واگرا، روایی همزمان، همبستگی پیرسون و ضریب آلفای کرونباخ در نرم‌افزار R نسخه 1/4 در سطح معناداری 05/0 تحلیل شد. ساختار شش عاملی (برجستگی، رواداری، تعدیل خلق، روی‌گردانی، برگشت و تعارض) مقیاس اعتیاد به خرید آنلاین با استفاده از تحلیل عامل تأییدی بررسی و تأیید شد (93/0=CFI، 07/0=RMSEA). در بررسی روایی ملاکی همزمان و واگرا، همبستگی مقیاس اعتیاد به خرید آنلاین با مقیاس رفتار ذخیره‌ای مثبت و معنادار بود. همچنین رابطه اعتیاد به خرید آنلاین با بهزیستی روانشناختی نیز منفی و معنادار بود. ضریب آلفای کرونباخ برای نمره کل مقیاس اعتیاد به خرید آنلاین 93/0 و برای ابعاد آن 72/0 تا 91/0 به دست آمد. یافته‌ها بیانگر روایی سازه‌ای و پایایی قابل قبول مقیاس اعتیاد به خرید آنلاین است و ساختار چندبعدی این مقیاس می‌تواند به منظور تشخیص اعتیاد به خرید آنلاین کمک کند.
روانشناسی سلامت
افسانه مرادی؛ سمیره کریمی؛ الهام حسامی؛ سارا یداللهی
چکیده
تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر اجتناب تجربی بر علائم اختلال استرس پس از سانحه با میانجیگری نشخوار ذهنی و آسیب‌پذیری ادراک‌شده نسبت به بیماری مسری در کادر درمان بیماران مبتلا به کووید-19 بود. روش پژوهش توصیفی و طرح پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعة پژوهش را کادر درمان بیماران مبتلا به کووید-19 شاغل در بیمارستان‌های شهر تهران در ماه‌های ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر اجتناب تجربی بر علائم اختلال استرس پس از سانحه با میانجیگری نشخوار ذهنی و آسیب‌پذیری ادراک‌شده نسبت به بیماری مسری در کادر درمان بیماران مبتلا به کووید-19 بود. روش پژوهش توصیفی و طرح پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعة پژوهش را کادر درمان بیماران مبتلا به کووید-19 شاغل در بیمارستان‌های شهر تهران در ماه‌های خرداد و تیر سال 1400 تشکیل می دادند که از بین آنها به‌صورت در دسترس 458 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس شهروندی اختلال استرس پس از سانحه می‌سی‌سی‌پی کین و همکاران، پرسشنامه آسیب‌پذیری ادراک شده نسبت به بیماری مسری دانکن و همکاران، مقیاس نشخوار فکری نولن- هوکسما و پرسشنامه پذیرش و عمل باند و همکاران، به‌صورت آنلاین توسط کادر درمان تکمیل شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری به وسیله نرم افزارهای Amos و SPSS انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که اجتناب تجربی هم به‌طور مستقیم (65/0=β و 01/0>p) و هم به‌طور غیرمستقیم از طریق نشخوار ذهنی (21/0=β و 01/0>p) بر تجربه علائم اختلال استرس پس از سانحه تأثیر دارد. بنابراین، یافته‌های پژوهش علاوه بر تلویحات کاربردی و نظری می‌تواند به‌عنوان الگویی مفید برای ارائه خدمات روانشناختی به پرستاران جهت پیشگیری از ابتلا به اختلال پس از سانحه به کار گرفته شود.
روانشناسی سلامت
الهه طلاوری؛ پروین احتشام زاده؛ پرویز عسگری؛ فرح نادری
چکیده
سلامت روان جانبازان تا حد زیادی تحت تأثیر سبک زندگی آن‌هاست. سبک زندگی، الگوی منحصر به فردی از ویژگی‌ها، رفتارها و عادت هایی است که در صورت معیوب بودن آنها ، خطر بیماری یا حوادث را در جانبازان افزایش می‌دهد. هدف پژوهش حاضر، بررسی مدل رابطه علی سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت براساس خودارزشیابی‌های محوری و معنویت در محیط کار با میانجیگری ...
بیشتر
سلامت روان جانبازان تا حد زیادی تحت تأثیر سبک زندگی آن‌هاست. سبک زندگی، الگوی منحصر به فردی از ویژگی‌ها، رفتارها و عادت هایی است که در صورت معیوب بودن آنها ، خطر بیماری یا حوادث را در جانبازان افزایش می‌دهد. هدف پژوهش حاضر، بررسی مدل رابطه علی سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت براساس خودارزشیابی‌های محوری و معنویت در محیط کار با میانجیگری صمیمیت اجتماعی، چشم انداز زمانی و خودکنترلی درپرسنل جانباز مناطق نفت خیز جنوب بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمام جانبازان 25 درصد به بالا شاغل در شرکت مناطق نفت خیز جنوب در سال 1400 بود که تعداد 182 نفر از آنها با روش دردسترس انتخاب شدند. گردآوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامههای سبک زندگی ارتقا دهنده سلامت والکر و همکاران (1987)، خودارزشیابی‌های محوری جاج و همکاران (CSES) (2003)، معنویت در محیط کار (میلیمان و همکاران2003)، خودکنترلی تانجنی و همکاران(2004)، چشم انداز زمان-ZTPI )زیمباردو ،1999)، صمیمیت اجتماعی (کوستا و مک کرا،1992) صورت گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج تنشان داد که مدل علّی پژوهش از برازش خوبی برخوردار بود. همه مسیرهای مستقیم خودارزشیابی‌های محوری و معنویت در محیط کار با سبک ارتقا دهنده سلامت معنی دار بودند. مسیرهای مستقیم متغیرهای میانجی نیز شامل صمیمیت اجتماعی، چشم انداز زمانی و خودکنترلی با سبک ارتقا دهنده سلامت معنی دار بودند. همچنین صمیمیت اجتماعی، چشم انداز زمانی و خودکنترلی توانستند رابطه علی بین چشم انداز زمانی و معنویت در محیط کار با سبک ارتقا دهنده سلامت را به شکل معنی داری میانجیگری نمایند(p<0.001).
آسیب‌شناسی اجتماعی
الهام توسلی؛ طیبه شریفی؛ رضا احمدی
چکیده
پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش مهارت‌های خودتعیین‌گری و آموزش کیفیت زندگی اسلامی بر حمایت اجتماعی ادراک‌شده و بهزیستی روانشناختی مراقبین اصلی بیماران روانی مزمن شهرستان بروجن بود. مطالعۀ حاضر نیمه آزمایشی است، که از جامعۀ مراقبین اصلی بیماران روانی مزمن شهرستان بروجن در استان چهارمحال و بختیاری، 60 مراقب اصلی با استفاده از ...
بیشتر
پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش مهارت‌های خودتعیین‌گری و آموزش کیفیت زندگی اسلامی بر حمایت اجتماعی ادراک‌شده و بهزیستی روانشناختی مراقبین اصلی بیماران روانی مزمن شهرستان بروجن بود. مطالعۀ حاضر نیمه آزمایشی است، که از جامعۀ مراقبین اصلی بیماران روانی مزمن شهرستان بروجن در استان چهارمحال و بختیاری، 60 مراقب اصلی با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، شامل پرسشنامههای حمایت اجتماعی ادراک‌شده و بهزیستی روانشناختی بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها با روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر با استفاده از نرم‌افزارSPSS-22 انجام شد. نتایج نشان داد اثربخشی آموزش مهارت‌های خودتعیین‌گری و آموزش گروهی کیفیت زندگی اسلامی بر افزایش حمایت اجتماعی ادراک‌شده (05/0> P) معنی‌دار و اندازه اثر 66/0 بوده و میزان اثربخشی آموزش گروهی کیفیت زندگی اسلامی بیشتر از آموزش مهارت‌های خودتعیین‌گری بود. همچنین، اثربخشی آموزش مهارت‌های خودتعیین‌گری و آموزش کیفیت اسلامی بر افزایش بهزیستی روانشناختی (05/0>P) معنی‌دار و اندازه اثر 12/0 بوده و میزان اثربخشی آموزش کیفیت زندگی اسلامی بیشتر از آموزش مهارت‌های خودتعیین‌گری بود. بنابراین، میتوان گفت آموزش مهارت‌های خودتعیین‌گری و آموزش کیفیت زندگی اسلامی می‌توانند میزان حمایت اجتماعی ادراک‌شده و بهزیستی روانشناختی مراقبین اصلی بیماران روانی مزمن را بهبود بخشند.
مرضیه فیروزه؛ آذرمیدخت رضایی؛ مجید برزگر؛ مرتضی مرادی دولیسکانی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت و رفتاردرمانی دیالکتیکی بر ضریب سختی، امید به زندگی و یکی از شایع‌ترین مشکلاتی که امروزه در میان نوجوانان رواج یافته، رفتار خود جرحی است، که به میزان زیادی در همه فرهنگ‌ها یافت می‌شود. هدف این پژوهش اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی بر امید به زندگی، پردازش‌هیجانی و ضریب سختی در ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت و رفتاردرمانی دیالکتیکی بر ضریب سختی، امید به زندگی و یکی از شایع‌ترین مشکلاتی که امروزه در میان نوجوانان رواج یافته، رفتار خود جرحی است، که به میزان زیادی در همه فرهنگ‌ها یافت می‌شود. هدف این پژوهش اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی بر امید به زندگی، پردازش‌هیجانی و ضریب سختی در نوجوانان دارای زمینه خودجرحی بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون با گروه آزمایش و گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه‌دوم سال تحصیلی 1400-1399 بوشهر بود که دارای سابقه خودجرحی بودند. و حجم نمونه شامل ۴۰ نفر که بطور تصادفی ۲۰ نفر در گروه آزمایش و ۲۰ نفر در گروه گواه جایگیری و انتخاب شدند. گروه آزمایش تحت مداخله رفتاردرمانی دیالکتیکی قرارگرفتند و گروه گواه مداخله‌ای دریافت نکرد. ابزارهای پژوهش پرسشنامه رفتار خودجرحی (Sansone, et al.)، نیمرخ واکنش به سختی (Stoltz)، پرسشنامه امید میلر (Miller) و پرسشنامه پردازش‌هیجانی (Baker, Thomas, Thomas, et al. ) بود. نتایج نشان‌داد که مداخله موجب افزایش ضریب سختی، امید به زندگی و کاهش پردازش ناسازگارانه هیجانی در نوجوانان شده‌است (05/0p<). همچنین یافته‌های پژوهش حاکی‌از آن بود که رفتاردرمانی دیالکتیکی در پردازش هیجانی روش مؤثری می‌باشد (001/0p<). باتوجه به نتایج پژوهش میتوان از این مداخله در بهبود ضریب سختی، امید به زندگی و پردازش هیجانی نوجوانان دارای زمینه خودجرحی در کنار دیگر مداخلات درمانی استفاده نمود.
روانشناسی تربیتی
نسرین طاهری اصغری؛ شهرام واحدی؛ داود طهماسب زاده شیخلار؛ ;کیومرث تقی پور؛ حسن صبوری مقدم
چکیده
هدف از این مطالعه سنجش اثربخشی رویکرد تدریس مغز محور بر انگیزه یادگیری به موضوع فیزیک در بین دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه است. در این پژوهش نیمهآزمایشی از طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. جامعه آماری، شامل دانش‌آموزان دختر پایه دوازدهم دوره دوم متوسطه شهر تاکستان بوده که ۵۰ نفر به‌صورت نمونه در دسترس از بین ...
بیشتر
هدف از این مطالعه سنجش اثربخشی رویکرد تدریس مغز محور بر انگیزه یادگیری به موضوع فیزیک در بین دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه است. در این پژوهش نیمهآزمایشی از طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. جامعه آماری، شامل دانش‌آموزان دختر پایه دوازدهم دوره دوم متوسطه شهر تاکستان بوده که ۵۰ نفر به‌صورت نمونه در دسترس از بین آنها انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه انگیزش یادگیری نسبت به فیزیک، نوشته‌های روزانه و مصاحبه‌های ساختاریافته از دانش‌آموزان بود. پس از برگزاری پیش‌آزمون، گروه آزمایش به مدت هشت هفته به کمک روش مغز موضوع دینامیک ( قوانین نیوتن) را آموزش دیدند، و پس از پایان مداخله پس‌آزمون برگزار شد. از تحلیل کوواریانس، آزمون یومان - ویتنی، و کروکسال والیس برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. یافته‌ها نشان داد دانش‌آموزان گروه آزمایش، انگیزه یادگیری بیشتری نسبت به گروه کنترل دارند و در خرده مقیاس‌های انگیزش درونی، هدف و خودکارآمدی شاهد برتری معناداری آنها بودیم، هر چند تفاوتی در میانگین خرده مقیاس خودمختاری و شغل وجود داشت، اما معنادار نبود. بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر میتوان نتیجه گرفت آموزش مغز محور می‌تواند به‌عنوان مداخله‌ای مؤثر برای افزایش انگیزه نسبت به فیزیک مورداستفاده معلمان و مشاوران قرار گیرد
روانشناسی رشد
سهیلا رجبی مرندیان؛ مرضیه طالب زاده شوشتری؛ حمداله جایروند
چکیده
چکیدههدف: هدف این پژوهش بررسی رابطه سرشت و منش با نشانه‌های درونی‌سازی شده و بیرونی-سازی شده نوجوانان با میانجیگری تنظیم شناختی هیجان بود. روش: این پژوهش همبستگی و جامعه آماری شامل دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع دوم متوسطه شهرستان اندیمشک بود. نمونه شامل 326 نفر(165 دختر و161 پسر) بود که با استفاده از روش نمونهگیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای ...
بیشتر
چکیدههدف: هدف این پژوهش بررسی رابطه سرشت و منش با نشانه‌های درونی‌سازی شده و بیرونی-سازی شده نوجوانان با میانجیگری تنظیم شناختی هیجان بود. روش: این پژوهش همبستگی و جامعه آماری شامل دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع دوم متوسطه شهرستان اندیمشک بود. نمونه شامل 326 نفر(165 دختر و161 پسر) بود که با استفاده از روش نمونهگیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس خودسنجی نوجوانان (Achenbach et al. 2001)، پرسشنامه شخصیتی‌سرشت و منش(Cloninger et al., 1994)وراهبردهای تنظیم شناختی هیجان(et al., 2001 Garnefski) استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که برای هر دو مسیر غیرمستقیم اثر سرشت و منش بر نشانه‌های درونی‌سازی شده از طریق تنظیم هیجان مثبت و منفی مورد تایید قرارگرفت. همچنین، دو مسیر غیرمستقیم اثر سرشت و منش بر نشانه های بیرونی-سازی شده از طریق تنظیم هیجان مثبت و منفی مورد تأیید قرار گرفت. نتیجه گیری: براساس یافته‌های به دست آمده از این پژوهش میتوان گفت که راهبردهای مثبت و منفی تنظیم‌شناختی هیجان با اثرگذاری بر ابعاد سرشت و منش شخصیت، موجب بروز و یا تدوام مشکلات رفتاری درونی و بیرونی‌سازی شده نوجوانان می‌شود. واژگان کلیدی: سرشت و منش، نشانه‌های درونی‌سازی شده و بیرونی‌سازی شده، تنظیم شناختی هیجان
روانشناسی تربیتی
امین شریفی؛ مسعود فضیلت پور؛ محبوبه فولاد چنگ؛ فرهاد خرمایی
چکیده
استد لال اخلاقی یکی از مؤلفه های اصلی در میان رویکردهای مختلف در فلسفه اخلاق است. پژوهش حاضر باهدف ارائة مدلی تبیینی از استدلال اخلاقی بر اساس ویژگی‌های شخصیتی انجام شد. بدین منظور ویژگی‌های شخصیتی به‌عنوان متغیر برون‌زاد و متغیر ذهن‌آگاهی به‌عنوان متغیر واسطه‌ای سطح اول و نظام ارزشی به‌عنوان متغیر واسطه‌ای سطح دوم و متغیر ...
بیشتر
استد لال اخلاقی یکی از مؤلفه های اصلی در میان رویکردهای مختلف در فلسفه اخلاق است. پژوهش حاضر باهدف ارائة مدلی تبیینی از استدلال اخلاقی بر اساس ویژگی‌های شخصیتی انجام شد. بدین منظور ویژگی‌های شخصیتی به‌عنوان متغیر برون‌زاد و متغیر ذهن‌آگاهی به‌عنوان متغیر واسطه‌ای سطح اول و نظام ارزشی به‌عنوان متغیر واسطه‌ای سطح دوم و متغیر استدلال اخلاقی به‌عنوان متغیر درون‌زاد در نظر گرفته شد. شرکت‌کنندگان شامل ۴۰۰ نفر از دانشجویان بودند که با استفاده از روش نمونهگیری خوشه‌ای تصادفی چندمرحله‌ای از دانشکده‌های دانشگاه شیراز انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیت (Goldberg ، 1999)، پرسشنامه ذهن‌آگاهی ( Brown & Ryan، 2003)، پرسشنامه ارزش‌های فردی (Schwartz ، 1994) و پرسشنامه استاندارد استدلال اخلاقی (Rest ، 1973) بود که پس از وارسی پایایی و روایی مورداستفاده قرار گرفت. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از مدلیابی معادلات ساختاری و تحلیل مسیر انجام شد. یافته‌ها حاکی از آن بود که از بین پنج عامل بزرگ شخصیت، ویژگی‌های توافق‌پذیری، وظیفه مداری و گشودگی به تجربه رابطه مثبت و معنی‌داری با استدلال اخلاقی دارند. همچنین، از بین پنج عامل بزرگ شخصیت، ویژگی‌های توافق‌پذیری، ثبات هیجانی و گشودگی به تجربه رابطه مثبت و معنی‌داری با ذهن‌آگاهی نشان دادند. بعلاوه، ارزش‌های فردی تعالی خود و ارتقای خود به همراه ذهن‌آگاهی، بین ویژگی‌های شخصیتی ثبات هیجانی، گشودگی به تجربه، توافق‌پذیری و استدلال اخلاقی نقش واسطه‌ای ایفا کردند. یافته‌ها در قالب نظریه‌ها و یافته‌های موجود موردبحث و بررسی قرار گرفته است.
سیده راضیه ذاکریان زاده؛ قادر زاده باقری؛ علیرضا ماردپور
چکیده
از مهم‌ترین دغدغه‌های نظام‌های آموزشی، ارتقای بهزیستی و عملکرد مطلوب فراگیران است. از آنجا که عوامل فردی و اجتماعی متفاوتی در بهزیستی، سلامت روان و عملکرد مطلوب تأثیرگذار است، مداخلۀ مؤثر برای بهبود و ارتقای آنها ضروری به نظر می‌رسد. هدفِ نویسندگان در این پژوهش، بررسی اثر آموزش مبتنی بر روانشناسی مثبت (مدل پرما) بر جهت‌گیری آینده، ...
بیشتر
از مهم‌ترین دغدغه‌های نظام‌های آموزشی، ارتقای بهزیستی و عملکرد مطلوب فراگیران است. از آنجا که عوامل فردی و اجتماعی متفاوتی در بهزیستی، سلامت روان و عملکرد مطلوب تأثیرگذار است، مداخلۀ مؤثر برای بهبود و ارتقای آنها ضروری به نظر می‌رسد. هدفِ نویسندگان در این پژوهش، بررسی اثر آموزش مبتنی بر روانشناسی مثبت (مدل پرما) بر جهت‌گیری آینده، خودکارآمدی و چشم انداز زمان دانش‌آموزان دختر است. روش پژوهش از نوع طرح‌های نیمهآزمایشی با استفاده از اجرای پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. در پژوهش حاضر گروه آزمایش تحت آموزش بسته پرما قرار گرفتند و گروه کنترل در لیست انتظار، جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه دوم (پایه یازدهم) شهر یاسوج در سال تحصیلی 1401-1400 بود. روش نمونهگیری، خوشه‌ای چند مرحله‌ای و ابزارهای مورد استفاده، پرسشنامه جهت‌گیری‌آینده ماگیو و همکاران (2016)، مقیاس خودکارآمدی دانش‌آموزان موریس (2001)، مقیاس چشم انداز زمانی زیمباردو (۱۹۹۹) بود. بر پایه نتایج پژوهش، اثر مدل پرما بر جهت‌گیری آینده در گروه مداخله پرما و کنترل در پس‌آزمون معنادار و مثبت است؛ یهمچنین، یافته‌ها نشان داد که اثر آموزش مدل پرما بر چشم انداز زمانی دانش‌آموزان در پس‌آزمون و پیگیری معنادار نیست. بر اساس یافته‌های پژوهش، باید به فرآیندهای برنامه‌ریزی و اجرای مداخله و تلفیق هر دو ویژگی مثبت و منفی عملکرد انسان توجه بیشتری شود؛ چرا که آموزش و تمرین مبتنی بر روانشناسی مثبت متمرکز بر آگاهی، می‌تواند مبنای طراحی و اجرای بسیاری از مداخلات باشد
آسیب‌شناسی اجتماعی
آرزو اصغری؛ هانیه میان آبادی
چکیده
هدف از انجام این پژوهش مقایسه سرکوبگری عاطفی، رفتار جامعه‌پسند و ادراک‌شایستگی در نوجوانان با و بدون تجربه آزاردیدگی در کودکی بود. این پژوهش توصیفی از نوع علی_مقایسه‌ای بود. جامعه مورد مطالعه کلیه دانش‌آموزان دختر مقطع اول و دوم متوسطه شهر گرگان در سال تحصیلی 1402-1401 بودند. از جامعه پژوهش تعداد 100 دانشآموز (50 دانشآموز با تجربه آزاردیدگی ...
بیشتر
هدف از انجام این پژوهش مقایسه سرکوبگری عاطفی، رفتار جامعه‌پسند و ادراک‌شایستگی در نوجوانان با و بدون تجربه آزاردیدگی در کودکی بود. این پژوهش توصیفی از نوع علی_مقایسه‌ای بود. جامعه مورد مطالعه کلیه دانش‌آموزان دختر مقطع اول و دوم متوسطه شهر گرگان در سال تحصیلی 1402-1401 بودند. از جامعه پژوهش تعداد 100 دانشآموز (50 دانشآموز با تجربه آزاردیدگی در کودکی و 50 دانشآموز بدون تجربه آزاردیدگی در کودکی) به صورت خوشه‌ای چند مرحله‌ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامههای کودک آزاری، سازگاری (WAI)، رفتار جامعه‌پسند (PSB) و ادراک‌شایستگی هارتر (PCS) بود. داده‌های به دست آمده با آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره و استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 26 تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که مولفه‌های سرکوبگری عاطفی، رفتار جامعه‌پسند و ادراک‌شایستگی در نوجوانان با و بدون تجربه آزاردیدگی تفاوت معنادار دارند (05/0>p). بر این اساس میتوان نتیجه گرفت که نوجوانان با تجربه آزاردیدگی به دلیل اینکه دنیای بیرون ناامن تصور کرده و دیدگاه منفی نسبت به خود و دیگران و محیط دارند، در مولفه‌های سرکوبگری عاطفی نمرات بیشتر و در متغیرهای رفتار جامعه‌پسند و ادراک شایستگی نمرات کمتری را کسب نمودند.
روانشناسی خانواده
عاطفه ذاکر اصفهانی؛ مختار عارفی؛ کیوان کاکابرایی؛ آزیتا چهری
چکیده
طلاق عاطفی نوعی جدایی است، زوجین زیر یک سقف با همدیگر زندگی می کنند اما عشقی ندارند و یکدیگر را تحمل می کنند. این پژوهش با هدف مدلیابی طلاق عاطفی بر اساس باورهای فراشناخت در افراد متقاضی طلاق با میانجیگری پردازش هیجانی و باورهای ناکارآمد ارتباطی انجام شد. روش تحقیق مطالعه حاضر از نوع توصیفی- همبستگی و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه ...
بیشتر
طلاق عاطفی نوعی جدایی است، زوجین زیر یک سقف با همدیگر زندگی می کنند اما عشقی ندارند و یکدیگر را تحمل می کنند. این پژوهش با هدف مدلیابی طلاق عاطفی بر اساس باورهای فراشناخت در افراد متقاضی طلاق با میانجیگری پردازش هیجانی و باورهای ناکارآمد ارتباطی انجام شد. روش تحقیق مطالعه حاضر از نوع توصیفی- همبستگی و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان و مردان متقاضی طلاق مراجعه کننده به کلینیک‌ها و مراکز مشاوره خانواده در شهر اصفهان در سال 1400 بود. جهت تعیین حجم نمونه بر اساس دیدگاه کلاین (2010) در مدل‌های ساختاری حجم نمونه حداقل 200 نفر قابل دفاع است که در این راستا تعداد 226 نفر از زنان و مردان مراجعه‌کننده به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامههای باورهای فراشناختی ولز (۱۹۹۷) طلاق عاطفی گاتمن (2008) پردازش هیجانی باکر و همکاران (2010) و باورهای ناکارآمد ارتباطی ایدلسون و اپشتای (1981) پاسخ دادند. جهت تجربه و تحلیل داده‌ها از تحلیل مسیر در معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل استفاده شد. نتایج مسیرهای مستقیم نشان داد که باورهای فراشناختی و باورهای ارتباطی به طلاق عاطفی معنادار است (01/0>P)، این درحالی است که مسیر مستقیم پردازش هیجانی به طلاق عاطفی معنادار نمی‌باشد (05/0P>). همچنین مسیرهای غیر مستقیم نشان داد که باورهای ارتباطی زناشویی و پردازش هیجانی توانسته است نقش میانجی را در رابطه باورهای فراشناختی با طلاق عاطفی ایفا نماید. میتوان نتیجهگیری کرد که باورهای فراشناختی از طریق باورهای ارتباطی زناشویی و پردازش هیجانی، طلاق عاطفی افراد متقاضی طلاق را پیش‌بینی کند.
